Μια εξέταση αίματος αρκεί για να διακρίνει την σοβαρότητα της κατάστασης μετά από έκθεση σε ραδιενεργό ακτινοβολία λόγω ατυχήματος, δίδοντας την δυνατότητα στο ιατρικό προσωπικό να ασχοληθεί με όσους έχουν ελπίδες να επιβιώσουν και χρειάζονται άμεσα βοήθεια. Σύμφωνα με ερευνητές στο Dana-Farber Cancer Institute, το νέο τεστ βιοδεικτών αίματος εξακριβώνει τις λειτουργικές επιπτώσεις της ραδιενέργειας αντί να περιορίζεται στην καταγραφή της δόσης στην οποία εξετέθη ένα άτομο.
Σήμερα, οι ισχύουσες μέθοδοι όπως η παρακολούθηση της εμφάνισης των πρώτων συμπτωμάτων της νόσου της ραδιενέργειας χαρακτηρίζονται ως ανακριβείς καθώς δεν υπολογίζουν την έκταση της μακροπρόθεσμης βλάβης από την ακτινοβολία στον μυελό των οστών και άλλα ζωτικά όργανα. Όμως σε προκλινικές δοκιμές η νέα μέθοδος έδειξε ότι σε 24 ώρες μπορεί να προβλέψει αν η δόση της ακτινοβολίας θα αποβεί μοιραία, το ίδιο και στην περίπτωση που η σχετική δόση/δόσεις προκάλεσαν σοβαρή βλάβη στον μυελό των οστών.
Πειράματα έδειξαν ότι 68 από 170 microRNA –μικροσκοπικά μόρια RNA που δεν κωδικοποιούν πρωτεΐνες– ανιχνεύσιμα σε ορό αίματος άλλαξαν με την έκθεσή τους σε ακτινοβολία, περιοριζόμενα σε έναν μικρό αριθμό που ενήργησε ως «υπογραφή» της δόσης ακτινοβολίας. Ποντίκια που εξετέθησαν σε δύο δόσεις ακτινοβολίας, μια θανατηφόρο και μια βιώσιμη, δεν παρουσίασαν εξωτερικές διαφορές για 3-4 εβδομάδες. Βάσει της «υπογραφής» miRNA όμως, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να γνωρίζουν ποια ζώα θα ζούσαν και ποια όχι.
Ο τρόπος αυτός θα βελτιώσει σημαντικά την διαλογή των θυμάτων διευκολύνοντας την έγκαιρη ιατρική παρέμβαση, επισημαίνουν οι ερευνητές στο περιοδικό Science Translational Medicine. Οι συνέπειες της ραδιενεργού ακτινοβολίας κάνουν εβδομάδες ή και μήνες για να εκδηλωθούν πλήρως αλλά πυρηνικά ατυχήματα όπως στο Three Mile Island, το Τσερνόμπιλ και τελευταία στην Φουκουσίμα κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη ενός τέτοιου τεστ, ακόμη και για το ενδεχόμενο τρομοκρατικής επίθεσης με ραδιολογικά όπλα τύπου «dirty bombs».
Αλέξανδρος Θεολόγου