Νοσοκομείο “Αττικόν”: Αντιμετώπιση κυήσεων υψηλού κινδύνου με όλες τις σύγχρονες μεθόδους

Ο πλακούντας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της φυσιολογικής ανάπτυξης του εμβρύου κατά την ενδομήτριο ζωή. Μέσω αυτού μεταφέρεται το οξυγόνο καθώς και τα θρεπτικά συστατικά από τη μητέρα στο έμβρυο.

Υπάρχουν όμως παθολογικές καταστάσεις του πλακούντα που μπορεί να οδηγήσουν σε βαριές επιπλοκές κυρίως κατά τη διάρκεια του τοκετού, όπως είναι ο προδρομικός και ο διεισδυτικός πλακούντας. Τέτοιες καταστάσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται από μια οργανωμένη και έμπειρη μαιευτική ομάδα που εξειδικεύεται στην περάτωση κυήσεων με παθολογία του πλακούντα.

Η Γ΄ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών αποσκοπεί στην καλύτερη δυνατή διαχείριση των περιστατικών αυτών και η ομάδα της είναι σε θέση εξατομικευμένα στην κάθε έγκυο να παρέχει την καταλληλότερη για αυτήν θεραπεία. Η ομάδα στο Αττικό Νοσοκομείο με συντονιστή τον καθηγητή μαιευτικής-γυναικολογίας Νίκο Βραχνή, αποτελείται από έμπειρους μαιευτήρες-γυναικολόγους και μαίες, καθώς και αναισθησιολόγους, επεμβατικούς ακτινολόγους, ουρολόγους και παιδίατρους-νεογνολόγους και αντιμετωπίζει αυτά τα περιστατικά κυήσεων με βαριά παθολογία του πλακούντα.

Ειδικότερα για την αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών χρησιμοποιούνται αρκετές ειδικές τεχνικές, ιατρικές συσκευές και συστήματα που διαθέτει το Νοσοκομείο «Αττικόν». Ειδικότερα, το σύστημα αυτομετάγγισης αίματος (Cell-Saver) στοχεύει στην όσον το δυνατόν μικρότερη ανάγκη μετάγγισης ξένου αίματος σε έγκυες γυναίκες που χρήζουν μετάγγισης στις περιπτώσεις βαριάς αιμορραγίας κατά την ώρα της καισαρικής, ιδιαίτερα στην περίπτωση του προδρομικού ή/και διεισδυτικού πλακούντα.

Μέσω του συστήματος αυτού, το αίμα της γυναίκας που χάνεται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου συλλέγεται εκείνη την στιγμή, υποβάλλεται σε ειδική επεξεργασία και επαναχορηγείται στην ίδια τη γυναίκα κατά την διάρκεια του χειρουργείου της. Με αυτό το τρόπο μειώνονται οι ανάγκες μετάγγισης μεγαλύτερης ποσότητας φιαλών αίματος από δότες. Έτσι μειώνονται σημαντικά και οι ανεπιθύμητες παρενέργειες της μετάγγισης αίματος από τον αιμοδότη στην γυναίκα όπως είναι ο πυρετός, οι αλλεργικές αντιδράσεις και άλλες.

Εικόνα 1. Οθόνη του συστήματος αυτομετάγγισης Cell Saver στο Αττικό Νοσοκομείο κατά την διάρκεια επέμβασης σε διεισδυτικό πλακούντα.

Νοσοκομείο «Αττικόν» και τμήμα Ακτινολογικού Εργαστηρίου

Μια άλλη προσέγγιση που χρησιμοποιείται στην Γ΄ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική για να μειωθεί η απώλεια αίματος, απαιτεί τον καλό προεγχειρητικό σχεδιασμό και επομένως τη καλύτερη ταξινόμηση κατά την διάγνωση των παθολογικών καταστάσεων του πλακούντα προγεννητικά.

Η ακριβής διάγνωση της ανώμαλης διείσδυσης του πλακούντα σε παρακείμενα όργανα με τη χρήση υπερηχογραφικού ελέγχου από το έμπειρο προσωπικό του Τμήματος Εμβρυομητρικής Ιατρικής της Γ’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής και Μαγνητικής Τομογραφίας από ιατρούς του Ακτινολογικού Εργαστηρίου του Αττικού Νοσοκομείου, επιτρέπει την ασφαλέστερη διαχείριση των γυναικών αυτών.

Επιπρόσθετα, η εκτίμηση της εγκύου από έμπειρους επεμβατικούς ακτινολόγους προεγχειρητικά για το καθετηριασμό των έσω λαγονίων αρτηριών άμφω και την τοποθέτηση ειδικών μπαλονιών στα αγγεία αυτά, οδηγεί σε σημαντική μείωση της απώλειας αίματος από την μήτρα την ώρα του χειρουργείου και επομένως σε λιγότερα περιστατικά την ανάγκη για πολύ βαριά χειρουργεία κατά την καισαρική, όπως η μαιευτική υστερεκτομή.

Εικόνα 2. Τοποθέτηση μπαλονιών σε αγγεία της πυέλου που περιορίζουν την αιμορραγία την ώρα του χειρουργείου.

Τέλος είναι σημαντική η δυνατότητα τοποθέτησης pigtails(καθετήρων στους ουρητήρες) από τους έμπειρους ουρολόγους σε περιπτώσεις που εικάζεται ότι διηθούνται οι ουρητήρες από έναν διεισδυτικό πλακούντα ή η ουροδόχος κύστη στο σημείο εισόδου των ουρητήρων ή αλλαχού. Η χρήση τους βοηθά στην αναγνώριση και προστασία των οργάνων αυτών κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.

Ιατρικοί όροι που αναφέρονται σε παθολογικές καταστάσεις του πλακούντα

Προδρομικός πλακούντας: Πρόκειται για περιπτώσεις όπου ο πλακούντας εμφυτεύεται και αναπτύσσεται στο κατώτερο τμήμα του σώματος της μήτρας και αποφράσσει τον τράχηλο της μήτρας. Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην υπερηχογραφία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Διεισδυτικός πλακούντας: Πρόκειται για περιπτώσεις όπου ο πλακούντας προσφύεται ανώμαλα στο μυομήτριο της μήτρας, χωρίς να παρεμβάλλεται ανάμεσα τους μια διαχωριστική-προστατευτική στοιβάδα της μήτρας που ονομάζεται φθαρτός.

Ανάλογα το βαθμό διείσδυσης του πλακούντα στο μυομήτριο διακρίνεται σε: α) Συμφυτικό πλακούντα, όταν προσκολλάται ανώμαλα στο όριο του μυομητρίου, β) Στιφρό πλακούντα, όταν υπάρχει μικρού βαθμού διήθηση του μυομητρίου και γ) Διεισδυτικό πλακούντα, όταν διηθεί το μυομήτριο σε όλο το πάχος του και δύναται να επεκτείνεται σε διήθηση παρακείμενων οργάνων, όπως η ουροδόχος κύστη, οι ουρητήρες και το έντερο.