Ο κορονοϊός και η κρυφή πανδημία της ορφάνιας: Κάθε 12 δευτερόλεπτα ένα παιδί χάνει τον άνθρωπο που το φρόντιζε

Συγκλονισμένο το πανελλήνιο, πληροφορήθηκε το καλοκαίρι τη δραματική ιστορία του 18χρονου μαθητή Δημήτρη Καρακώστα από τη Ναύπακτο. Του νεαρού υποψήφιου, που κατάφερε να “σαρώσει” με υψηλές βαθμολογικές επιδόσεις στις πανελλαδικές εξετάσεις, αν και δύο μήνες πριν είχε βιώσει ο ίδιος και τα τρία αδέλφια του, τον δραματικό θάνατο και των δύο γονιών τους από τον κορονοϊό.

H “κρυφή πανδημία της ορφάνιας”, ήταν το θέμα που ανέδειξε περίπου την ίδια εποχή, επιδημιολογική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, σύμφωνα με την οποία 1,5 εκατομμύριο παιδιά παγκοσμίως καταδικάστηκαν να ζουν με το βαρύ πένθος της απώλειας ενός γονιού ή φροντιστή τους εξαιτίας της πανδημίας. Καθώς, επίσης, και με τις συνακόλουθες ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

“Η ορφάνια από την Covid-19”

Mε στόχο την ανάδειξη της σημασίας της πρόληψης της Covid-19 μέσω των εμβολιασμών, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, αναφέρθηκε το απόγευμα της Δευτέρας (11/10), σε νεότερη μελέτη που δημοσιεύεται αυτήν την εβδομάδα στο Medical Journal of Pediatrics και έχει τίτλο «Η ορφάνια από την Covid».

Σύμφωνα με την Καθηγήτρια, ενώ όλοι επικεντρωνόμαστε καθημερινά στους αριθμούς των κρουσμάτων, των ατόμων που εισέρχονται σε ΜΕΘ ή στους θανάτους, την ίδια στιγμή, μια άλλη μορφή “επώδυνης” πανδημίας εξαπλώνεται “κρυφά” και κερδίζει έδαφος: αυτή των ορφανών παιδιών.

Σύμφωνα με τη μελέτη, σε 15 μήνες, 120.000 παιδιά μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχασαν έναν γονέα και άλλα 25.000 παιδιά έχασαν τον άνθρωπο που φρόντιζε για την ύπαρξή τους, μια γιαγιά ή κάποιο συγγενή.

“Υπολόγισαν, λοιπόν, ότι σε κάθε 4 θανάτους ενηλίκων, ένα παιδί χάνει το γονιό του και το άτομο που το φροντίζει. Χιλιάδες, επομένως παιδιά, σύμφωνα με τη συγγραφέα Σούζαν Χίλις, επιδημιολόγο του CDC, θα φέρουν αυτό το ανεπούλωτο τραύμα της απώλειας των γονέων για τις επόμενες γενεές”, ανέφερε η Καθηγήτρια κα. Θεοδωρίδου.

“Η πανδημία θα τελειώσει, η ορφάνια δεν εξαφανίζεται”

Στην ίδια πολυκεντρική μελέτη, που διεξήχθη από τα Κέντρα Ελέγχου Λοιμώξεων (CDC) και πολλά επιφανή Πανεπιστήμια (Χάρβαρντ, Κέιπ Τάουν, Imperial College, Οξφόρδης κλπ), αναδείχθηκε η ανάγκη να υπάρξει συνεχόμενη μέριμνα γι’ αυτά τα ορφανά παιδιά, με στόχο τη διατήρηση της ψυχικής τους υγείας. Κυρίως, καθώς το βαρύτερο τίμημα πληρώνουν παιδιά ευάλωτων κοινωνικά ομάδων.

«Έχουμε, λοιπόν, ένα διαφορετικό είδος long Covid», ανέφερε η πρόεδρος της επιτροπής, εξηγώντας: «Έχουμε συζητήσει για το σύνδρομο με τα συμπτώματα από την Covid, τα σωματικά αλλά και τα ψυχικά που εμφανίζονται καιρό μετά τη λοίμωξη. Αλλά αυτό το long Covid έχει μεγάλη διάρκεια. Διάρκεια ζωής. Το κύριο όπλο για τη μείωση του προβλήματος της επέκτασης της λοίμωξης, γνωρίζουμε όλοι ότι είναι ο εμβολιασμός”, πρόσθεσε.

Αγγλία και Ουαλία: 8.497 ορφανά παιδιά – Τα περισσότερα έχουν χάσει τον πατέρα τους

Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά παιδιών που έχασαν τον κύριο φροντιστή τους (γονείς ή παππούδες) ήταν το Περού (1 παιδί στα 100, συνολικά 98.975 παιδιά), η Νότια Αφρική (5 παιδιά ανά 1.000, συνολικά 94.625 παιδιά), το Μεξικό (3 παιδιά ανά 1000, συνολικά 141.132 παιδιά), η Βραζιλία (2 παιδιά ανά 1.000, συνολικά 130.363 παιδιά) και οι ΗΠΑ (> 1 παιδί ανά 1.000, συνολικά 113.708 παιδιά).

Σχεδόν σε όλες τις χώρες, οι θάνατοι ήταν περισσότεροι στους άνδρες παρά στις γυναίκες, ιδιαίτερα ανάμεσα σε άτομα μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας. Συνολικά, έως και πέντε φορές περισσότερα παιδιά έχασαν τον πατέρα τους, παρά τη μητέρα τους.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι στην Αγγλία και την Ουαλία, 8.497 παιδιά έχουν μείνει ορφανά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είτε ως άμεσο αποτέλεσμα της Covid, είτε εξαιτίας της μεγάλης θνητότητας, ως απόρροια της πανδημίας.

Η επικεφαλής της εθνικής ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου στον τομέα της εκπαίδευσης Tracey Boseley, δήλωσε ότι η οργάνωση έχει κατακλυστεί από αιτήματα σχολείων που ζητούν βοήθεια για την υποστήριξη των μαθητών που έχασαν τους γονείς τους.

Το “τραύμα” που φέρουν πολλά από αυτά τα παιδιά είναι εξαιρετικά βαθύ, σύμφωνα με τους ερευνητές, καθώς δεν είχαν καν την ευκαιρία να αποχαιρετήσουν τον γονιό τους και σε πολλές περιπτώσεις, ούτε καν να παραστούν στην κηδεία, ενώ την ίδια στιγμή, προσπαθούσαν να καταλάβουν τι έχει συμβεί.

“Αρκετοί ασθενείς με Covid βρέθηκαν στο νοσοκομείο με δυσκολίες στην αναπνοή, αλλά αρχικά ήταν ακόμα όρθιοι. Πολλές αναφορές υπάρχουν για παιδιά που αποχαιρέτησαν έναν γονέα ή έναν παππού από το παράθυρό λίγο πριν μπουν στο ασθενοφόρο και δεν τον ξαναείδαν ποτέ, μαθαίνοντας μετά από λίγο ότι είναι νεκρός” , ανέφερε η Tracey Boseley.

Η Δρ Susan Hillis, μία από τις κύριους συγγραφείς της μελέτης που δημοσιεύθηκε το καλοκαίρι στο Lancet, δήλωσε: «Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη να δώσουμε προτεραιότητα σε αυτά τα παιδιά και να επενδύσουμε σε προγράμματα και υπηρεσίες, με στόχο να τα προστατεύσουμε, να τα υποστηρίξουμε και όχι μόνο τώρα, αλλά και στο μέλλον. Η ορφάνια δεν εξαφανίζεται», όπως ανέφερε συγκεκριμένα.

Έτερος συγγραφέας της ίδιας μελέτης, ο καθηγητής Lucie Cluver, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν, τόνισε: «Πρέπει να υποστηρίξουμε τις οικογένειες ή τις ανάδοχες οικογένειες για τη φροντίδα αυτών των παιδιών, με μια αποδοτική οικονομική ενίσχυση, προγράμματα για γονείς και για την πρόσβαση στο σχολείο. Πρέπει να εμβολιάσουμε τους φροντιστές των παιδιών – ιδιαίτερα φροντιστές  παππούδες και γιαγιάδες. Και πρέπει να ανταποκριθούμε γρήγορα γιατί κάθε 12 δευτερόλεπτα ένα παιδί χάνει τον φροντιστή του από τον Covid-19», κατέληξε.