Το επιχειρηματικό πλαίσιο, όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι αποτρεπτικό για την είσοδο νέων καινοτόμων θεραπειών στη χώρα, με αποτέλεσμα οι περισσότερες από αυτές να μην είναι διαθέσιμες στους έλληνες ασθενείς. Έτσι, η πρόσβαση παραμένει περιορισμένη, όπως ανέφερε στο 1ο SFEE Summit, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου.
Το σύστημα των υποχρεωτικών επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebate) στο οποίο στηρίζεται η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη από τα χρόνια των μνημονίων και μέχρι σήμερα λειτουργεί αποτρεπτικά προς τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, για να εισάγουν τις νέες θεραπείες τους, ενώ τα μέτρα για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης που εφαρμόζει το τελευταίο διάστημα το Υπουργείο Υγείας δεν επαρκούν, όπως είπε:
«Ο δείκτης ημερών αναμονής για την έλευση νέων θεραπειών έχει μειωθεί σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, όμως έχει μειωθεί και το ποσοστό των φαρμάκων που έρχονται σε σχέση με αυτά που εγκρίνονται συνολικά», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Παπαδημητρίου παρουσιάζοντας στοιχεία νέας μελέτης του ΣΦΕΕ.
«Αυτό ουσιαστικά δείχνει ότι έχει δημιουργηθεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο», πρόσθεσε.
Τι έδειξε η μελέτη
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΣΦΕΕ, η οποία στηρίχθηκε σε στοιχεία που παραχώρησαν οι ίδιες οι εταιρίες από τις βάσεις δεδομένων τους, η “ψαλίδα” ανάμεσα στα φάρμακα που έχουν πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), σε σύγκριση με αυτά που έχουν περάσει τα σύνορα της Ελλάδας και έχουν καταστεί διαθέσιμα στους έλληνες ασθενείς, είναι πραγματικά μεγάλη.
Συγκεκριμένα:
- 2 στα 10 νέα φάρμακα είναι διαθέσιμα στη χώρα μας,
- 5 στα 10 δεν φαίνεται να έρχονται σε έναν εύλογο χρονικό διάστημα
- 3 στα 10 οι εταιρείες εξετάζουν αν θα τα φέρουν υπό αυτές τις συνθήκες
Η παραπάνω θλιβερή εικόνα έχει προκύψει εξαιτίας των μεγάλων ποσών που επιστρέφουν υποχρεωτικά οι φαρμακοβιομηχανίες στο κράτος, όταν αυξάνουν τις πωλήσεις τους και η κρατική δαπάνη δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες των ασθενών. Έτσι καλούνται να γυρίσουν πίσω, μέσω του συστήματος υποχρεωτικών επιστροφών και εκπτώσεων ποσά που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν το 80% των πωλήσεων τους.
ΣΦΕΕ: Στα 3,6 δισ ευρώ οι επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας στο κράτος
Είναι ενδεικτικό πως οι επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας για το έτος 2023 εκτιμάται πως θα ανέλθουν στα 3,6 δισ. ευρώ, με τα μεγαλύτερα ποσά να αφορούν στη νοσοκομειακή δαπάνη.
Στον τομέα αυτό οι συνολικές επιστροφές (clawback και rebate) φτάνουν έως και το 80% των πωλήσεων των εταιρειών.
Μάλιστα, όπως όλα δείχνουν, το 2023 θα είναι το δεύτερο έτος κατά το οποίο η συμμετοχή του κλάδου στη φαρμακευτική δαπάνη θα ξεπεράσει τη δημόσια χρηματοδότηση.
«Η φαρμακοβιομηχανία εδώ και χρόνια έχει δεσμευτεί σε κάποια οικονομικά μεγέθη από την πλευρά της πολιτείας και συμμορφώνεται με τον εκάστοτε οριζόμενο προϋπολογισμό», ανέφερε ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου.
Και πρόσθεσε: «Θα ήταν λογικό να περιμένει κανείς ότι και η άλλη πλευρά θα δεσμευόταν σε κάποιους όγκους ζήτησης προϊόντων, ούτως ώστε να υπάρχει μία “συμφωνημένη” αναλογία μεταξύ χρηματοδότησης και κατανάλωσης».
Ο ίδιος δεν παρέλειψε να προσθέσει πως τους τελευταίους μήνες υπάρχει προαναγγελία αρκετών παρεμβάσεων που κινουνται σε θετική κατεύθυνση, ωστόσο, οι εταιρείες ζητούν την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων.
«Γίνονται κινήσεις, αλλά όχι με την ταχύτητα που θα θέλαμε», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ.
Γεωργιάδης: Λέμε «ναι» στην καινοτομία με όρους
Από την πλευρά του ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, δήλωσε ότι τάσσεται διαχρονικά υπέρ της καινοτομίας, τονίζοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να υπάρχουν κανόνες.
«Για να επιβιώσει το σύστημα χρειάζεται να πάρουμε και κάποιες δύσκολες αποφάσεις. Η πρώτη δύσκολη απόφαση είναι ότι απαντάμε θετικά στο να εισάγουμε καινοτόμες θεραπείες αλλά υπό προϋποθέσεις: κάθε καινοτόμος θεραπεία που θα εισάγεται στην Ελλάδα θα εισάγεται με κάποιους κανόνες, όπως ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας προϋπολογισμένος αριθμός ασθενών που το προφίλ του πληθυσμού μας δικαιολογεί για να έρχονται συγκεκριμένες ποσότητες φαρμάκων και όχι υπερβολικά περισσότερες. Για αυτό, έχει την ευθύνη και η βιομηχανία», σημείωσε.
Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στο πρόσφατο «κλείδωμα» των θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα της ΗΔΙΚΑ, με στόχο κάθε ασθενής να παίρνει το φάρμακο που πραγματικά χρειάζεται, εξασφαλίζοντας παράλληλα αποδοτικότερη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων.
«Οι πρακτικές του παρελθόντος, όπου γιατροί συνταγογραφούσαν ελεύθερα κάθε καινοτόμο θεραπεία, δεν υπάρχουν πλέον», ανέφερε ο Υπουργός. Και κατέληξε πως ο γιατρός θα πρέπει πλέον να αιτιολογεί το αίτημα εξαίρεσης από το θεραπευτικό πρωτόκολλο.
«Αυτό γίνεται για να έχουμε πλήρως τη βεβαιότητα ότι ο κάθε ασθενής παίρνει το φάρμακο που πραγματικά χρειάζεται», κατέληξε ο ίδιος.