Όμικρον και μάσκες παντού: Ποια να φοράμε και ποια να αποφεύγουμε σε ΜΜΜ και σούπερ μάρκετ – Τι δείχνουν οι μελέτες

  • Γιάννα Σουλάκη
Όμικρον
Η παραλλαγή Όμικρον φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις προστατευτικές μάσκες και τις αναδεικνύει σε κορυφαίο “εργαλείο” για την αναχαίτιση της επεκτατικής ορμής του νέου στελέχους. Διευκρινίσεις έδωσε η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα, σχετικά με το ποια μάσκα είναι προτιμότερη σε μέσα μαζικής μεταφοράς και σούπερ μάρκετ, χώροι στους οποίους από σήμερα είναι υποχρεωτικές οι μάσκες υψηλής ασφάλειας.

Επιστρέφει από σήμερα Παρασκευή (24/12) η υποχρεωτική χρήση της μάσκας και σε εξωτερικούς χώρους, όπως ανακοίνωσε το πρωί της Πέμπτης ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης. Παράλληλα, στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) και στα σούπερ μάρκετ, οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να φορούν μάσκα FFP2 ή KN95 ή διπλή μάσκα, σύμφωνα με τις εισηγήσεις των ειδικών.

Ωστόσο, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα προχώρησε το απόγευμα της Πέμπτης (23/12) σε διορθωτική οδηγία, η οποία είναι περισσότερο σύμφωνη με τις επίσημες οδηγίες των Κέντρων Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Οι πολίτες, όπως είπε, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν διπλή χειρουργική μάσκα στα σούπερ μάρκετ και τα ΜΜΜ, καθώς δεν εφαρμόζουν σωστά στο πρόσωπο, όσο η μάσκα υψηλής προστασίας KN95, άρα δεν προσφέρουν τόσο καλή προστασία.

«Η μία χειρουργική μάσκα πάνω από άλλη χειρουργική μάσκα, δεν κλείνει καλά στα πλάγια και θα πρέπει ή να την κολλήσουμε ή να φορέσουμε μάσκα KN95. Πρέπει ο αέρας που αναπνέουμε να περνάει μέσα από τη μάσκα και όχι από τα πλαϊνά» ανέφερε συγκεκριμένα η Μίνα Γκάγκα.

Τι δείχνουν οι μελέτες για τις μάσκες υψηλής προστασίας

Οι ερευνητές διαβεβαιώνουν ότι οι μάσκες υψηλής προστασίας FFP2 ή KN95 είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στο να φιλτράρουν τα μολυσμένα σωματίδια του αέρα.

Ιδίως αν εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο, δηλαδή χωρίς να αφήνουν τον ατμοσφαιρικό αέρα να μπαίνει και να βγαίνει από τις άκρες τους, μπορούν να μειώσουν δραστικά ακόμη και κάτω από 1% τον κίνδυνο μόλυνσης από κορονοϊό.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει νέα επιστημονική μελέτη, που διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο Δυναμικής Μαξ Πλανκ της Γερμανίας και δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS).

Στην έρευνα αποδείχθηκε πως:

  • ανάμεσα σε δύο άτομα χωρίς μάσκες που μιλάνε σε απόσταση τριών μέτρων κι ο ένας έχει κορονοϊό με τυπικό ιικό φορτίο, ο κίνδυνος μόλυνσης του δεύτερου με τη μετάλλαξη Δέλτα, φτάνει έως και 90%, μέσα σε λίγα λεπτά.
  • δύο άτομα σε απόσταση ενάμισι μέτρου, όταν μόνο ο υγιής φορά απλή χειρουργική μάσκα, ο κίνδυνος μόλυνσης του θα είναι πάλι έως 90% αλλά μετά από 30 λεπτά.
  • αν ο ίδιος φορά μάσκα FFP2 ή KN95, ο κίνδυνος μόλυνσης του δεν θα ξεπεράσει το 20% ακόμη και μετά από μία ώρα συζήτησης.
  • όταν και οι δύο φορούν χειρουργικές μάσκες, ο κίνδυνος μόλυνσης δεν ξεπερνά το 30% μετά από μια ώρα, ενώ
  • αν και οι δύο φορούν μάσκες αυξημένης προστασίας FFP2 ή KN95, ο κίνδυνος μόλυνσης είναι μόλις 0,4%.
  • αν ένας άνθρωπος μολυσμένος με κορονοϊό και ένας χωρίς λοίμωξη Covid φορούν καλά εφαρμοσμένες μάσκες αυξημένης προστασίας, ο μέγιστος κίνδυνος μόλυνσης μετά από 20 λεπτά ακόμη και σε μικρή απόσταση μεταξύ τους είναι περίπου 0,1%, δηλαδή μία πιθανότητα στις χίλιες ο ένας να κολλήσει τον άλλο.
  • αν οι μάσκες τους δεν εφαρμόζουν καλά, τότε η πιθανότητα μόλυνσης είναι γύρω στο 4%.
  • αν και οι δύο φοράνε καλά εφαρμοσμένες απλές ιατρικές (χειρουργικές) μάσκες, μέσα σε 20 λεπτά έχουν πιθανότητα μετάδοσης του κορονοϊού 10%.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, αν δύο άνθρωποι (ο ένας θετικός στον κορονοϊό και ο άλλος αρνητικός), δεν φοράνε μάσκες, ούτε τα τρία μέτρα απόσταση δεν είναι αρκετά για να διασφαλίσουν την προστασία από την μετάδοση του ιού.

Ακόμη και σε αυτή την απόσταση, σύμφωνα με τους ερευνητές, χρειάζονται λιγότερα από πέντε λεπτά για έναν ανεμβολίαστο να μολυνθεί με πιθανότητα σχεδόν 100% από ένα άτομο με λοίμωξη Covid-19.

Το συμπέρασμα είναι πως αν όλοι φοράμε σωστά μάσκα KN95, τότε ο κίνδυνος μετάδοσης μειώνεται κατά 99%.

Οι σωστοί συνδυασμοί για διπλή μάσκα

Η ανακοίνωση ότι εναλλακτικά αντί για τη μάσκα ΚΝ95 μπορούμε να φοράμε διπλή χειρουργική μάσκα, δεν βρίσκει σύμφωνους τους επιστήμονες των Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, γι’ αυτό και η Μίνα Γκάγκα προχώρησε σε διορθωτική οδηγία.

Οι συνδυασμοί μαρκών που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να προστατευτούμε από τον κορονοϊό, είναι συγκεκριμένοι για να εξασφαλίσουμε καλύτερη προστασία, ενώ αντίθετο αποτέλεσμα φέρνουν κάποιοι άλλοι συνδυασμοί μασκών.

Ο μοναδικός συνδυασμός που προτείνει το CDC είναι να φοράμε σε επαφή με το πρόσωπο από κάτω μία απλή χειρουργική μάσκα και από πάνω μία υφασμάτινη μάσκα.

Αυτό συστήνεται, καθώς η ιατρική μάσκα δρα ως φίλτρο, ενώ η υφασμάτινη αυξάνει τη διηθητική ικανότητά της και ταιριάζει καλύτερα στο πρόσωπο.

«Ο συγκεκριμένος συνδυασμός ενδεχομένως δεσμεύει το 90% των αναπνευστικών σταγονιδίων και μορίων που χρησιμοποιεί ο κορονοϊός τη διασπορά του. Η προστασία αυτή είναι εφάμιλλη με εκείνη που παρέχουν οι καλύτερες μάσκες που διαθέτουμε, οι Ν95», εξηγεί ο δρ Τζον Μπρουκς, επικεφαλής της ομάδας κρούσης των CDC για τον κορονοϊό.

Η δεύτερη μάσκα πρέπει να πιέζει τις άκρες της εσωτερικής μάσκας, ώστε να είναι σφιχτή στο πρόσωπό μας, αλλά παράλληλα να αναπνέουμε και άνετα.

Οι ασφαλείς συνδυασμοί

Τα CDC προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να συνδυάζουμε δύο απλές χειρουργικές μάσκες, καθώς δεν έχουν σχεδιαστεί για να εφαρμόζουν σφιχτά και έτσι μία τέτοια πατέντα, δεν πρόκειται να βελτιώσει την προστατευτική τους ιδιότητα.

Επίσης, οι επιστήμονες τονίζουν πως δεν πρέπει ποτέ συνδυάζεται μία μάσκα KN95 με οποιαδήποτε άλλη μάσκα. Οι μάσκες αυτές έχουν κατασκευαστεί για να παρέχουν υψηλή προστασία. Όταν συνδυαστούν με άλλη μάσκα, χάνουν ποσοστό από την προστασία τους.