Π. Αποστολίδης: Η καινοτομία είναι «φάρμακο» για την Οικονομία- Δ. Κούβελας: Υπάρχει κι άλλη προϋπόθεση για τα νέα καινοτόμα

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ μιλώντας χθες στο συνέδριο Health Innovation Conference, "ο κλάδος του φαρμάκου επενδύει παγκοσμίως σημαντικά ποσά σε Έρευνα και Ανάπτυξη, καθώς εργαζόμαστε συστηματικά, έτσι ώστε οι ασθενείς σε όλη την Ευρώπη να ζουν περισσότερο, με καλύτερη υγεία και πιο παραγωγικά, χάρη στα καινοτόμα φάρμακα που αναπτύσσονται από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Παράλληλα, όμως, τα νέα φάρμακα εξοικονομούν και πόρους, συμβάλλοντας στη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας μέσω της μείωσης του κόστους σε άλλους τομείς του συστήματος, όπως για παράδειγμα με τη μείωση του χρόνου νοσηλείας. Λίγο μετά την ομιλία του ωστόσο έπεσε μια "βόμβα"- έκπληξη από καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας ΑΠΘ και πρόεδρο της Επιτροπής Κατάρτισης Καταλόγου Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων, Δημήτρη Κούβελα...

Μιλώντας ο καθηγητής για το «σύστημα 9-6-3» που αφορά στην αποζημίωση των νέων φαρμάκων, είπε ότι το σύστημα που θα επιλεχθεί θα έχει ελαφρώς διαφορετικό χαρακτήρα αναλογικότητας. Συγκεκριμένα «θα πρέπει να αποζημιώνεται στα 2/3 των χωρών που κυκλοφορεί (οι οποίες θα είναι τουλάχιστον 9), εκ των οποίων το 50% να έχει HTA».

Ωστόσο, η Πολιτεία αναζητεί τρόπους εξισορρόπησης του συστήματος αποζημίωσης, ώστε να μειωθεί ο χρόνος της καθυστέρησης στην πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες. Όπως ανέφερε ο κ. Κούβελας, με επόμενη νομοθετική ρύθμιση θα δοθεί η δυνατότητα σε μια εταιρία να ξεκινάει τις διαδικασίες για ένταξη στη Θετική Λίστα του φαρμάκου της, υποβάλλοντας αίτηση αφού λάβει «πράσινο φως» από τον CHMP, ώστε να συμπέσει χρονικά με την τελική έγκριση από τον EMA. «Ενδεχομένως να κερδίσει και 2 με 3 μήνες» εκτίμησε ο κ. Κούβελας. «Κάναμε αγώνα, ανακοινώθηκαν μέτρα, δεν έχει ψηφιστεί ο νόμος ακόμη και η βιομηχανία θα πρέπει για μικρό χρονικό διάστημα να κάνει υπομονή για να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε σπάταλοι. Το επόμενο βήμα κατά τη γνώμη μου είναι να δημιουργηθεί ένας οργανισμός και να αποφασίσουν πώς θα εξελιχθεί αυτή τη κατάσταση. Ήδη υπάρχει μια συνεργασία με τον ΠΟΥ και χώρες που ξέρουν να στήνουν το μαγαζί», ανέφερε.

Πασχάλης Αποστολίδης

Όπως ανέφερε νωρίτερα ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ σε μια εμπνευσμένη ομιλία, «η καινοτομία που παράγει ο κλάδος μας είναι το φάρμακο για τον Έλληνα ασθενή και η θεραπεία για την οικονομία μας. Γιατί μόνο μέσα από την καινοτομία μπορούμε να αναβαθμίζουμε τις υπηρεσίες υγείας που παρέχονται στη χώρα μας -ενσωματώνοντας τη νέα γνώση και εμπειρία και μεταλαμπαδεύοντάς τη στο ιατρικό προσωπικό- προς όφελος των Ελλήνων ασθενών.

Παράλληλα, όμως είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναδείξουμε τη συμβολή της επένδυσης αυτής και στην ελληνική οικονομία. Ο φαρμακευτικός κλάδος σήμερα, και παρά την ανασταλτική δράση της πολιτείας, αποτελεί τη δεύτερη εξαγωγική δύναμη. Στηρίζει άμεσα 26.000 και έμμεσα 86.000 θέσεις εργασίας και συμβάλλει κατά 3,5% στο ΑΕΠ της χώρας, ενώ και η άρρηκτη σύνδεση της τοπικής παραγωγής με το διεθνή επιχειρηματικό παράγοντα συνθέτει μία ισχυρή Εθνική φαρμακευτική παραγωγική δύναμη, με ανεκτίμητη προστιθέμενη αξία.
Η δημιουργία συνεπώς ενός γόνιμου επενδυτικά περιβάλλοντος – με ευελιξία, συνέπεια και κίνητρα – θα ενεργοποιήσει την παραγωγική δυναμική του κλάδου, αποτελώντας βασική συνιστώσα του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που έχει ανάγκη η χώρα».

Αλλά τι γίνεται στην πραγματικότητα;

Δείτε τι αναφέρει ο κ. Αποστολίδης: «Αντιθέτως όμως, στην πράξη κινούμαστε προς την επιβράδυνση της καινοτομίας και την αποεπένδυση σε έρευνα και ανάπτυξη.  Η απόσταση ρητορείας και πράξεων, διακηρυγμένων προθέσεων και έργων από την πλευρά της Πολιτείας διευρύνεται, καθώς προωθούνται για άλλη μια φορά οριζόντια μέτρα αντί για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Σε ένα ήδη βεβαρημένο περιβάλλον και με μια συνεχώς μειωμένη δαπάνη:
-όπου το σύστημα τιμολόγησης δεν ευνοεί την καινοτομία ούτε την εξοικονόμηση πόρων,
-όπου η έλλειψη δομικών αλλαγών διαιωνίζει την αναποτελεσματικότητα και η συνεχόμενη «φορολόγηση» δημιουργεί θέματα βιωσιμότητας για τις εταιρίες του κλάδου
-όπου οι φαρμακευτικές εταιρίες καλύπτουν την Κοινωνική Πολιτική του Κράτους, παρέχοντας μέσω των θεσμοθετημένων εκπτώσεων κι επιστροφών 1 στα 4 φάρμακα δωρεάν στην κοινότητα και 1 στα 3 φάρμακα δωρεάν στα νοσοκομεία
-προωθούνται βαριά φοροεισπρακτικά μέτρα.

Μέτρα ενάντια στην καινοτομία, τα οποία στην πραγματικότητα θα έχουν ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της απρόσκοπτης πρόσβασης των Ελλήνων ασθενών στις αναγκαίες γι’ αυτούς θεραπείες και τη μετατροπή τους σε Ευρωπαίους πολίτες μειωμένων δικαιωμάτων και προσδοκιών.

Συγκεκριμένα:
Τροποποίηση των προϋποθέσεων αποζημίωσης των νέων φαρμάκων, που απαιτούν να έχει ολοκληρωθεί μια χρονοβόρος διαδικασία αξιολόγησης (εξωτερικό φίλτρο: 9 χώρες κυκλοφορίας, 6 αποζημίωση και 3 ΗΤΑ, αλλά και εσωτερικό φίλτρο: ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη, προστιθέμενη αξία, αξιοπιστία κλινικών στοιχείων, σχέση κόστους-οφέλους). Τονίζω εδώ ότι εάν δεν προσδιοριστούν οι όροι και ο τρόπος εφαρμογής τους, ελλοχεύει ο κίνδυνος περαιτέρω καθυστερήσεων εισαγωγής των νέων φαρμάκων στην Ελληνική αγορά
ένα επιπλέον 25% κόστος εισόδου στα καινοτόμα φάρμακα (οπότε η συνολική επιβάρυνση θα είναι έως και 60% κάτω από τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης), καθιστώντας οικονομικά ασύμφορη την εισαγωγή τους στη χώρα μας.

Ένα ενοποιημένο rebate (υποχρεωτική έκπτωση) μέχρι 30% που θα επιφέρει σημαντική αύξηση των ήδη υπαρχουσών εκπτώσεων (rebate) σε ποσοστό άνω του 50%.

Θεσμοθέτηση κλειστών προϋπολογισμών σε συγκεκριμένες κατηγορίες χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές και χωρίς να έχουν προσδιορισθεί συγκεκριμένα κριτήρια.

Τα νέα αυτά μέτρα μάλιστα θα έχουν αναδρομική ισχύ!

Κυρίες και κύριοι,

ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ, Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΑΙΧΜΗΣ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΚΟΜΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ.
Παγκοσμίως είναι υπό ανάπτυξη περισσότερα από 7.000 νέα μόρια και πανευρωπαϊκά επενδύονται ετησίως περισσότερα από 35 δις ευρώ στην έρευνα και ανάπτυξη νέων θεραπειών.

Με τα νέα αυτά μέτρα πώς θα μπορούν οι Έλληνες ασθενείς να επωφεληθούν από αυτήν την καινοτομία;

Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να γίνει αντιληπτό στην πράξη ότι ο κοινωνικός, οικονομικός και πολιτικός στόχος ενός βιώσιμου συστήματος υγείας απαιτεί την αλλαγή της νοοτροπίας απέναντι στην καινοτομία. Αντί να την βλέπουμε ως κόστος θα πρέπει να επενδύουμε σε αυτή.
Χρειάζεται να βρεθούν λύσεις, να επαναπροσδιοριστεί η φαρμακευτική δαπάνη και να συνεργαστούν η Κυβέρνηση, οι Πάροχοι και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Οι προτάσεις μας είναι γνωστές και προβλέπονται και στο μνημόνιο.
Αναφορικά στις διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν:
δεν μπορεί να καθυστερεί άλλο η σύσταση φορέα Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (ΗΤΑ)
χρειάζεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης, να μπει ένα θεσμικό πλαίσιο και σαφής χρονικός προσδιορισμός
να γίνει υποχρεωτική η εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και μητρώων ασθενών
να δοθούν σωστά κίνητρα για την αύξηση της διείσδυσης γενοσήμων

Επιπλέον, όμως, χρειάζεται να γίνει μέριμνα για αύξηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού, καθώς προφανώς η δαπάνη που έχει οριστεί δεν επαρκεί.
Προτείνουμε:
Αναφορικά στον ΕΟΠΥΥ: δημιουργία/πρόβλεψη ειδικού κονδυλίου για τους ανασφάλιστους (~€100 εκατ.) και για την πρόληψη/εμβόλια (~€100 εκατ.) και αύξηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης στα € 2,3 ΔΙΣ.
Αναφορικά στα Νοσοκομεία: εξαίρεση ορφανών φαρμάκων, αυξητικών ορμονών, παράγωγων αίματος και αντιρετροϊκών φαρμάκων (~€170 εκατ.)

Αν επιτέλους ξεκινήσουμε από κάπου, αν γίνουν τα αυτονόητα βήματα στο πεδίο της καινοτομίας, μπορεί να «γυρίσει το κλειδί της μηχανής».

Οτιδήποτε άλλο ανακυκλώνει τα αδιέξοδα.
Μπλοκάρει τις αναπτυξιακές προοπτικές του δυναμικού φαρμακευτικού κλάδου.
Αποθαρρύνει τις εταιρίες από επενδύσεις στον Τομέα της Υγείας.
Στερεί- και αυτό είναι το σημαντικότερο- από τους ασθενείς, θεραπευτικές δυνατότητες που αν μη τι άλλο είναι ύψιστο ανθρώπινο και μείζον κοινωνικό δικαίωμα το να έχουν πρόσβαση σε αυτές.

Μόνον εάν προχωρήσουμε επιτέλους σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις θα μπορέσουμε να παράγουμε «καλά νέα», τα οποία να μεταφράζονται σε πραγματικά καλύτερες παροχές υγείας, καινοτόμες θεραπείες, έμπρακτα δικαιώματα των ασθενών και επαρκή υποστήριξη των ερευνητών μέσα σε ένα βιώσιμο σύστημα Υγείας.
Ένα σύστημα Υγείας που δεν θεραπεύει μόνο ασθένειες, αλλά και κοινωνικές ανισότητες.
Για να μπορούν οι άνθρωποι να πιστεύουν πως τα πράγματα μπορούν να πάνε καλύτερα για όλους.
Γιατί για εμάς το « Υγεία πάνω απ’ όλα» δεν είναι ευχή, είναι το καθημερινό μας έργο. Αυτή είναι πρωτίστως η Αποστολή μας!
Και αυτήν την αποστολή συνεχίζουμε να υπηρετούμε αδιάλειπτα.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!