Το 47% των δειγμάτων τυφικής σαλμονέλας που εξέτασε διεθνής ομάδα ερευνητών βρέθηκε ότι ανήκει στο Η58, ένα ανθεκτικό στα αντιβιοτικά στέλεχος του βακτηρίου Salmonella typhi που έχει κάνει την εμφάνισή του εδώ και 30 χρόνια και το οποίο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι ο κύριος υπαίτιος για τον πολυανθεκτικό τυφοειδή πυρετό. Και όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά στην επιθεώρηση Nature Genetics, με 21.000.000 κρούσματα και 200.000 θανάτους διεθνώς κάθε χρόνο αυτή η μορφή της ασθένειας «ήλθε για να μείνει».
Το συγκεκριμένο στέλεχος πρωτοεμφανίσθηκε στην Ν. Ασία πριν 25-30 χρόνια προτού εξαπλωθεί στην Νοτιοανατολική Ασία, την Ανατολική και Νότιο Αφρική και τα Φίτζι –μια πορεία που σύμφωνα με τους ειδικούς αντανακλά την χρήση –ή κατάχρηση– των αντιβιοτικών στις περιοχές αυτές. Αυτό που καθιστά όμως το στέλεχος Η58 επικίνδυνο είναι ότι την τελευταία τριακονταετία έχει εξελιχθεί μέσω γονιδιακών μεταλλάξεων «ταξιδεύοντας» ανά τον κόσμο και «γνωρίζοντας» πληθυσμούς εκτεθειμένους σε νέα αντιβιοτικά.
Αν και ο πολυανθεκτικός τυφοειδής πυρετός έρχεται και παρέρχεται από το 1970 και μετά καθώς το βακτήριο αποκτούσε γονίδια αντιμικροβιακής αντοχής τα οποία συνήθως έχανε όταν ερχόταν σε επαφή με κάποιο καινούργιο φάρμακο, τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά πρώτης γραμμής γονίδια έχουν πλέον καταστεί αναπόσπαστο μέρος του γονιδιώματος του Η58 –κάτι το οποίο σημαίνει ότι ο πολυανθεκτικός τυφοειδής πυρετός ήλθε για να μείνει, παρατηρεί η Δρ. Κάθριν Χολτ του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης στην Αυστραλία.
Ακόμη χειρότερα, τα διαθέσιμα επιδημιολογικά στοιχεία από την ανάλυση δειγμάτων από 63 χώρες αποδεικνύουν ότι το εν λόγω στέλεχος ευθύνεται για μια συνεχιζόμενη επιδημία τυφοειδούς πυρετού σε ολόκληρη την Αφρική. Τα ευρήματα αυτά καθιστούν επιτακτική την ανάγκη ελέγχου των πρακτικών συνταγογράφησης αντιβιοτικών στις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα και διεθνή συνεργασία για τον περιορισμό της εξάπλωσης της ασθένειας παγκοσμίως.
Αλέξανδρος Θεολόγου