Όπως προκύπτει από την πρώτη έρευνα στην Ελλάδα, την οποία διενήργησε η Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και δόθηκε στη δημοσιότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία, σήμερα 3 Δεκεμβρίου, στη χώρα μας τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες ή σπάνιες παθήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες πρόσβασης σε δομές και υπηρεσίες υγείας.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ, αποκαλύπτει την εκτεταμένη αποστέρηση βασικών αναγκών και τη συστηματική υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας.
Ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Ιωάννης Βαρδακαστάνης, αναφέρθηκε στη σημασία αυτής της μελέτης: «Θα αποτελέσει το κύριο συλλογικό εργαλείο για τον σχεδιασμό πολιτικών και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας, πάντα με γνώμονα την κεφαλαιώδη αρχή “Τίποτα χωρίς εμάς”. Με αυτή την έρευνα θέλαμε να βοηθήσουμε να γίνουν πιο κατανοητές οι θέσεις του αναπηρικού κινήματος, να βοηθήσουμε να δοθούν λύσεις πιο φιλικές και πιο κοντά στις ανάγκες του κόσμου που εκπροσωπούμε».
ΑμεΑ: Μειώνουν τις βασικές τους ανάγκες για να καλύψουν τις ανάγκες υγείας
Σχεδόν 8 στα 10 άτομα (78%) με αναπηρία ή χρόνια/σπάνια πάθηση δήλωσαν ότι μείωσαν δαπάνες για βασικές ανάγκες, όπως τρόφιμα και ρούχα, προκειμένου να καλύψουν τις ανελαστικές ανάγκες υγείας. Το φαινόμενο αυτό εντοπίζεται κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και χαμηλότερων εισοδημάτων, εντείνοντας τις ανισότητες.
Επιπλέον, 3 στους 10 (31%) ανέφεραν μεγάλες δυσκολίες στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ σημαντικά ποσοστά στερήθηκαν απαραίτητες υπηρεσίες, όπως:
- Φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα (το 34%)
- Υπηρεσίες αποκατάστασης (33%)
- Υπηρεσίες ψυχικής υγείας (30%)
- Αναγκαία οδοντιατρική φροντίδα (43%)
- Διαγνωστικές εξετάσεις (40%)
- Ιατρικές εξετάσεις ή θεραπείες (39,5%)
Δείτε το σχετικό διάγραμμα:
Χαμηλή ικανοποίηση από τις δημόσιες Δομές Υγείας
Η έρευνα έδειξε επίσης την ανεπάρκεια των δημοσίων δομών υγείας.
Μόλις 3 στους 10 ερωτηθέντες αξιολόγησαν θετικά την προσβασιμότητα, ενώ οι χαμηλότερες βαθμολογίες καταγράφηκαν από άτομα με κινητική αναπηρία, σπάνιες παθήσεις, εγκεφαλική παράλυση και άλλες χρόνιες νόσους.
Η συνολική αξιολόγηση των υπηρεσιών του ΕΟΠΥΥ βρέθηκε στο 5,2 με άριστα το 10, ενώ η νοσοκομειακή περίθαλψη συγκέντρωσε μέση βαθμολογία 4,7/10.
Σημειώθηκε υψηλότερη ικανοποίηση (6,34/10) μόνο ως προς τη συμπεριφορά του προσωπικού, το οποίο σεβόταν την αξιοπρέπεια και την ιδιωτικότητα των ασθενών.
Δείτε επίσης – Μαρία Σγούρου: «Η αναπηρία δεν είναι εμπόδιο για να εκπληρώσει κανείς τα όνειρά του»
Ωστόσο, υπήρξαν έντονες αρνητικές κρίσεις, στους εξής τομείς:
- αναμονή στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), με το 56,5% να δηλώνει δυσαρέσκεια.
- η επάρκεια ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, έλαβε βαθμολογία 1-3 από το 55% των ερωτηθέντων.
- τα εξειδικευμένα κέντρα για τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων αξιολογήθηκαν θετικά από μόλις το 38%.
Προσωπικός Γιατρός: Ανενεργός ο θεσμός για τα μισά άτομα με αναπηρία
Παρά την εφαρμογή του θεσμού του προσωπικού γιατρού, μόνο το 50% των ατόμων που έχουν εγγραφεί στο σύστημα αξιοποίησαν τον θεσμό για μη επείγοντα περιστατικά. Το εύρημα αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για αναβάθμιση του ρόλου του προσωπικού γιατρού, ώστε να καλύπτει καλύτερα τις ανάγκες των ΑμεΑ, όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι της ΕΣΑμεΑ.
Ο κ. Βαρδακαστάνης τόνισε ότι η Πολιτεία πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα. Η έλλειψη προσβασιμότητας δεν είναι μόνο θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και ανθρώπινης αξιοπρέπειας. «Η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να επενδύσει σε δομές υγείας που να ανταποκριθούν στις ανάγκες», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Χαιρετισμό στη συνέντευξη Τύπου απηύθυνε ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, Κωνσταντίνος Στεφανίδης, και ο εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), Χρήστος Τριανταφύλλου.
Τι διεκδικούν τα Άτομα με Αναπηρία, σήμερα 3 Δεκεμβρίου 2024
Τα αποτελέσματα της έρευνας, όπως ανέφεραν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας της ΕΣΑμεΑ, αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για τη διαμόρφωση πολιτικών. Η υπεύθυνη του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας, Νεκταρία Αποστολάκη, υπέγραψε την ανάγκη για «λύσεις που να αντανακλούν τις πραγματικές ανάγκες της αναπηρικής κοινότητας».
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία πρέπει να αποτελέσει εφαλτήριο αλλαγών, ανέφεραν οι ομιλητές, καθώς το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για τα ΑμεΑ παραμένει ένα ανεκπλήρωτο δικαίωμα.
Τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους, διεκδικούν τα εξής:
- Διεκδικούμε την υλοποίηση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που αγωνιστήκαμε να θεσπιστεί και να γίνει νόμος του κράτους για την προστασία μας,
- Διεκδικούμε την πλήρη εφαρμογή του άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας που τονίζει ότι «τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
- Διεκδικούμε την πλήρη εφαρμογή της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας που προστατεύει και προάγει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες μας και τη ριζική αναμόρφωση της υφιστάμενης εθνικής νομοθεσίας που αντιτίθεται στις απαιτήσεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες,
- Διεκδικούμε την αξιοποίηση της Πολιτικής Συνοχής με στόχο την άμβλυνση των ανισοτήτων που βιώνουμε, ιδίως όσων ζούμε στην περιφέρεια, και τη σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση των 27,
- Διεκδικούμε την υλοποίηση όσων προβλέπει η Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030 και την ετήσια παρακολούθηση της εφαρμογής της.
«Με την αποδυνάμωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, οι ζωές των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις βρίσκονται σε κίνδυνο. Οι πολίτες με αναπηρία στην Ελλάδα βρίσκονται μακράν στη χειρότερη θέση από το σύνολο των χωρών της Ευρώπης των 27, ως προς την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας, με το 1/3 των ατόμων με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία να αντιμετωπίζει αδυναμία ικανοποίησης των αναγκών υγείας του, με το 32,6% των ατόμων ηλικίας 16 ετών, με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία, να έχουν ανεκπλήρωτες ανάγκες για ιατρική εξέταση τους προηγούμενους 12 μήνες (το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη των 27, υπερτριπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου), σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της Eurostat», καταλήγουν τα μέλη της ΕΣΑμεΑ.