Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι περισσότεροι από 13 εκατομμύρια θάνατοι σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο οφείλονται σε περιβαλλοντικά αίτια που μπορούν να αποφευχθούν. Αυτό περιλαμβάνει την κλιματική κρίση που είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η κλιματική κρίση είναι επίσης μια κρίση υγείας.
Πάνω από το 90% των ανθρώπων στη Γη αναπνέουν ανθυγιεινό αέρα λόγω καύσης ορυκτών καυσίμων. Ένα ολοένα και πιο ζεστό περιβάλλον ευνοεί την μετάδοση ασθενειών από τα κουνούπια πιο γρήγορα και σε μέρη πιο μακριά από ποτέ. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η υποβάθμιση της γης και η λειψυδρία εκτοπίζουν τους ανθρώπους και επηρεάζουν την υγεία τους. Η ρύπανση και τα πλαστικά βρίσκονται στον πυθμένα των βαθύτερων ωκεανών μας, στα ψηλότερα βουνά, και έχουν μπει στην τροφική μας αλυσίδα. Τα συστήματα που παράγουν εξαιρετικά επεξεργασμένα, ανθυγιεινά τρόφιμα και ποτά έχουν προκαλέσει ένα κύμα παχυσαρκίας, αυξάνοντας τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις, ενώ παράγουν το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Αν και η πανδημία COVID-19 μας έδειξε τη θεραπευτική δύναμη της επιστήμης, ανέδειξε επίσης τις ανισότητες στον κόσμο μας. Η πανδημία έχει αποκαλύψει αδυναμίες σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας βιώσιμων κοινωνιών ευημερίας, που να είναι αφοσιωμένες στην επίτευξη δίκαιης υγείας τώρα, αλλά και για τις μελλοντικές γενιές, χωρίς να παραβιάζονται τα οικολογικά όρια. Ο σημερινός σχεδιασμός της οικονομίας οδηγεί σε άνιση κατανομή του εισοδήματος, του πλούτου και της εξουσίας, με πάρα πολλούς ανθρώπους να εξακολουθούν να ζουν στη φτώχεια και την αστάθεια. Μια οικονομία με σκοπό την ευημερία των ανθρώπων έχει ως στόχους την ισότητα και την οικολογική βιωσιμότητα. Αυτοί οι στόχοι μεταφράζονται σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, κοινωνική προστασία και νέες νομικές και δημοσιονομικές στρατηγικές. Το σπάσιμο του κύκλου καταστροφής για τον πλανήτη και την ανθρώπινη υγεία απαιτεί νομοθετική δράση, εταιρική μεταρρύθμιση και την υποστήριξη και την παροχή κινήτρων στον καθένα ώστε να κάνει υγιείς επιλογές.
Παγκόσμια Ημέρα Υγείας: Μήνυμα του προέδρου της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, καθηγητή Καρδιολογίας Γεράσιμου Σιάσου
Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου και επικεντρώνεται σε σημαντικά προβλήματα της δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Στις 7 Απριλίου 1948 ιδρύθηκε το εξειδικευμένο όργανο του ΟΗΕ για θέματα Υγείας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) με στόχο την συνεχή παρακολούθηση κινδύνων και τον συντονισμό δράσεων σε παγκόσμιο επίπεδο για τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας. Φέτος ο εορτασμός αφιερώνεται στο θέμα: «Ο πλανήτης μας, η υγεία μας», αναδεικνύοντας την άρρηκτη σύνδεση της κλιματικής κρίσης με την παγκόσμια υγεία, όπως αναδείχτηκε και στις πρόσφατες πανδημίες, αναφέρει στο μήνυμά του ο πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Καρδιολογίας Γεράσιμος Σιάσος.
Σημειώνει ότι σήμερα την παγκόσμια υγεία απειλούν πληθώρα ασθενειών όπως η παχυσαρκία, οι ψυχικές νόσοι, ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα που συνδέονται και με την «υγεία» του πλανήτη. Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία βρίσκεται μεταξύ των 100 καλύτερων Ιατρικών Σχολών στην Ευρώπη, επί δύο αιώνες είναι αφοσιωμένη στην εκπαίδευση των Ελλήνων ιατρών και στην ανάπτυξη πρωτοποριακών θεραπειών για την επίτευξη και προστασία της ατομικής και δημόσιας υγείας, σημειώνει ο κ. Σιάσος. Με σημαντικές έρευνες, σημείο αναφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει αναδείξει θέματα περιβάλλοντος και υγείας όπως η σύνδεση της διατροφής με ασθένειες.
Η πρόσφατη πανδημία COVID-19 ανέδειξε την δύναμη της ιατρικής επιστήμης και έρευνας, τονίζει. Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών πρωτοπόρα σε θεραπευτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, συνεχίζει να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της πανδημίας στις πανεπιστημιακές κλινικές και εργαστήρια, ενημερώνοντας επιπλέον διεξοδικά τους πολίτες για την προστασία της ατομικής και κατ’ επέκταση και της δημόσιας υγείας, πολύτιμα αγαθά και τα δύο για την ευημερία και πρόοδο μιας κοινωνίας.
Παγκόσμια Ημέρα Υγείας – Μήνυμα του πρύτανη του ΕΚΠΑ, καθηγητή Θάνου Δημόπουλου
Η υγεία είναι ένα από τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε άνθρωπος σε κάθε σημείο του πλανήτη πρέπει να έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας ανεξαρτήτως της κοινωνικο-οικονομικής του κατάστασης. Η καθολική κάλυψη υγείας μέχρι το 2030, είναι το ζητούμενο για όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, στο πλαίσιο των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης. Τα παραπάνω αναφέρει σε μήνυμά του για τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η οποία επικεντρώνεται σε σημαντικά προβλήματα της δημόσιας υγείας που απασχολούν όλο τον κόσμο, ο καθηγητής και πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Δημόπουλος.
Η Παγκόσμια Υγεία σήμερα σε αριθμούς
- Τουλάχιστον το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού εξακολουθεί να μην έχει πλήρη κάλυψη βασικών υπηρεσιών υγείας.
- 7,2 τρισ. δολάρια ή το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ δαπανάται ετησίους για την υγεία.
- 371 δισ. δολάρια επενδύσεις για την επόμενη 15ετία θα έκαναν τον κόσμο μας πιο υγιή.
- 97 εκατ. πρόωρους θανάτους, θα μπορούσαν να αποτρέψουν οι επενδύσεις στα συστήματα υγείας.
- Η μέση παγκόσμια δαπάνη για την υγεία ανέρχεται στα 1011 δολάρια, με τις μισές χώρες να δαπανούν λίγότερο από 366 δολάρια ανά κάτοικο.
- Περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να ωθούνται σε συνθήκες ακραίας φτώχειας (που ορίζεται ότι ζουν με 1,90 δολάρια ή λιγότερο την ημέρα) επειδή πρέπει να πληρώσουν για την υγειονομική περίθαλψη.
- Πάνω από 800 εκατομμύρια άνθρωποι (σχεδόν το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού) δαπάνησαν τουλάχιστον το 10% των οικογενειακών προϋπολογισμών τους για να πληρώσουν για την υγειονομική περίθαλψη.
- Το 23% όλων των εκτιμώμενων θανάτων παγκοσμίως συνδέεται με το περιβάλλον.
- 40.5 εκατ. θάνατοι οφείλονται σε μη μεταδοτικές ασθένειες (το 71% παγκοσμίως).
- 800.000 αυτοκτονίες σημειώνονται κάθε χρόνο στον κόσμο (ένας θάνατος κάθε 40 δευτερόλεπτα).
Σύμφωνα με τον κ. Δημόπουλο τα ερωτήματα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι:
- Μπορούμε να φανταστούμε από την αρχή ένα κόσμο όπου ο καθαρός αέρας, το νερό και το φαγητό είναι διαθέσιμα σε όλους;
- Η παγκόσμια οικονομία μήπως πρέπει να επενδύσει περισσότερα στην υγεία και στην ποιότητα ζωής;
- Είναι οι πόλεις που ζούμε βιώσιμες και έχουν οι κάτοικοι λόγο όσον αφορά στην υγεία τους και στην υγεία του πλανήτη;
Εν μέσω πανδημίας ένας μολυσμένος πλανήτης αυξάνει την πιθανότητα ασθενειών όπως οι κακοήθειες, το βρογχικό άσθμα και οι καρδιαγγειακές νόσοι και για το λόγο αυτό επ’ αφορμής της Παγκόσμιας Μέρας Υγείας 2022, ο ΠΟΥ θα εστιάσει την προσοχή του σε δράσεις που θα διασφαλίσουν υγιείς ανθρώπους σε ένα υγιή πλανήτη και θα οδηγήσει την κοινωνία σε βελτιωμένη ποιότητα ζωής.
Ο ΠΟΥ εκτιμά πως περισσότεροι από 13 εκατομμύρια θάνατοι το χρόνο οφείλονται σε περιβαλλοντικά αίτια. Σε αυτά περιλαμβάνεται και η κλιματική κρίση η οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την ανθρωπότητα. Η κλιματική αλλαγή πλέον εξελίσσεται και σε κρίση υγείας.
Σύμφωνα με τον κ. Δημόπουλο, η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τη δύναμη της επιστήμης αλλά ταυτόχρονα ανέδειξε και τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες που επικρατούν στον πλανήτη. Διαφάνηκαν οι αδυναμίες της κοινωνίας να εξασφαλίσουν ισότιμα υγεία για όλους χωρίς να διαταράσσουν την οικολογική ισορροπία του πλανήτη μας. Η οικονομία του μέλλοντος πρέπει να στοχεύει στην ισότιμη κατανομή των εισοδημάτων, του πλούτου και της ισχύος ώστε να επιτευχθεί ποιότητα ζωής και οικολογική εξοικονόμηση. Αν διακοπεί ο κύκλος της καταστροφής η υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη θα εξασφαλιστούν και θα αναβαθμιστούν και αυτό είναι το μήνυμα της σημερινής ημέρας, καταλήγει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ.
Παγκόσμια Ημέρα Υγείας: Η πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, Στ.Τσικρικά
Σήμερα, 7 Απριλίου, εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, με στόχο να αναδειχθεί η διαχρονική προσφορά των επαγγελματιών υγείας στο κοινωνικό σύνολο με την παροχή υψηλής ποιότητας περίθαλψης και φροντίδας.
«Το φετινό σύνθημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας οραματίζεται την προσδοκία στο να χτιστεί ένας δικαιότερος και υγιέστερος κόσμος χωρίς υγειονομικές ανισότητες», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Δρ. Τσικρικά Σταματούλα, Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας. Η διατήρηση ενός καλού επιπέδου σωματικής, ψυχικής και πνευματικής υγείας αποτελεί ένα από τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε άτομο σε κάθε γωνιά του πλανήτη οφείλει να έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας ανεξαρτήτως της οικονομικής του κατάστασης.
Η πανδημία του κορονοϊού, σημειώνει η κ. Τσικρικά, αν και λειτούργησε ως εκλυτικός παράγοντας για την αναθεώρηση των αξιών και των προτεραιοτήτων στην πλειοψηφία του παγκόσμιου γίγνεσθαι, όχι μόνο δεν ελαχιστοποίησε τις διαφορές ανάμεσα στα συστήματα υγείας των κρατών, αλλά αντιθέτως τις διεύρυνε. Το φαινόμενο αυτό, προσθέτει, «καταγράφηκε ακόμη πιο έντονα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εμβολιασμού όπου ορισμένες οικονομικά ισχυρότερες χώρες διεκδίκησαν με κάθε μέσο και ίσως και με αθέμιτο τρόπο μεγαλύτερες προμήθειες από τις ποσότητες εμβολίων που τους αναλογούσαν».
Η πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, τονίζει ότι «στη μάχη ενάντια των υγειονομικών προκλήσεων και κρίσεων δεν φτάνει μόνο η ατομική και η κοινωνική ευθύνη, αλλά παράλληλα οι πολιτικές ηγεσίες υγείας των χωρών οφείλουν να χαράξουν στοχευμένες στρατηγικές υγείας με πολυετές πλάνο και όραμα, ικανές να αντιμετωπίζουν τις εκάστοτε υγειονομικές προκλήσεις, απαλλαγμένες από τυχόν αποκλεισμούς κυρίως στις κοινωνικο-οικονομικά ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού. Κύριος στόχος η διευκόλυνση και η διασφάλιση πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας ως πρωτογενές μέτρο μείωσης της διασποράς της covid 19 λοίμωξης όλων των πολιτών με ισότιμο τρόπο, αλλά και η παροχή υψηλών υπηρεσιών στα χρόνια προβλήματα υγείας με κύρια έμφαση στην πρόληψη αυτών».
Η κ. Τσικρικά, πνευμονολόγος στο Νοσοκομείο «Σωτηρία» αναφέρεται και στη σχέση ασθενούς και επαγγελματία Υγείας. «Έστω με την επώδυνη συγκυρία του covid 19, του οποίου τη δυναμική εξέλιξη εξακολουθούμε να βιώνουμε σε πραγματικό χρόνο, να αναθεωρηθεί η και να διαμορφωθεί εκ νέου η σχέση ασθενούς-επαγγελματία υγείας, να τεθεί σε διαφορετικές βάσεις με συνεχή επικοινωνία, ανταλλαγή γνώσεων και απόψεων, εκατέρωθεν σεβασμό, ευγένεια και ενσυναίσθηση, και μέσω μιας αμοιβαίας αγαστής συνεργασίας να λαμβάνονται από κοινού με τον ασθενή οι τεκμηριωμένες αποφάσεις προς όφελός του».
Το φετινό μήνυμα του ΠΟΫ για την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας μοιάζει να είναι περισσότερο επίκαιρο και διαχρονικό από ποτέ. «Η δημιουργία ενός δικαιότερου και υγιέστερου κόσμου θα αποδώσει άμεσα θετικό αντίκτυπο στον πληθυσμό με σταδιακή εξάλειψη της σύγχυσης και του άγχους, την απαλοιφή της παραπληροφόρησης, καθώς και της αντικατάστασης του φόβου των πολιτών με συναισθήματα ελπίδας και εμπιστοσύνης στα σύγχρονα επιστημονικά επιτεύγματα όπως είναι τα εμβόλια και οι νεότερες θεραπείες κατά του κορονοϊού».
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, https://www.who.int
φωτό: iStock