Παπανικολάου: Ξεκίνησε η παραγωγή CAR-T κυτταρικών θεραπειών, για πρώτη φορά στην Ελλάδα εντός του νοσοκομείου

Εντός του 2025 αναμένεται να λειτουργήσει στο Νοσοκομείο Παπανικολάου νέο κτίριο κυτταρικών θεραπειών, ενώ στο Αιματολογικό Τμήμα πρόσφατα ξεκίνησε η παραγωγή αυτόλογων in house CAR-T κυτταρικών θεραπειών για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

 «Το γεγονός αυτό όχι μόνο θα οδηγήσει στην άμεση θεραπεία ασθενών με ανθεκτικά αιματολογικά νοσήματα, αλλά θα συμβάλει και στην κατακόρυφη μείωση του κόστους συγκριτικά με τις ανάλογες εμπορικά διαθέσιμες θεραπείες που ήδη χορηγούνται», σημειώνει η κα Ιωάννα Σακελλάρη, Συντονίστρια Διευθύντρια του Αιματολογικού Τμήματος του νοσοκομείου Παπανικολάου.

Εντός του 2025, προγραμματίζεται επίσης και η χορήγηση CAR-T θεραπείας σε ασθενείς με Β-αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμίες-λεμφώματα) στα πλαίσια κλινικής μελέτης. Χαρακτηριστικό της μεγάλης επιστημονικής δραστηριότητας της συγκεκριμένης κλινικής είναι και ο πρωτοφανείς αριθμός κλινικών μελετών που «τρέχουν», οι οποίες ξεπερνούν τις 35.

Επίσης, το 2023 διενεργήθηκαν στη συγκεκριμένη κλινική 152 μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων και κυτταρικών θεραπειών σε ασθενείς από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο επί 573 διενεργούμενων σε όλη την Ελλάδα.

Συνολικά, την περίοδο 2011-2023, έγιναν στο ίδιο τμήμα 1.350 μεταμοσχεύσεις, αριθμός που θέτει το Νοσοκομείο στις πρώτες θέσεις της πυραμίδας των μεταμοσχεύσεων στη χώρα.

Τα παραπάνω στοιχεία δόθηκαν στη δημοσιότητα κατά τη διάρκεια του συνεδρίου επετειακού χαρακτήρα με διεθνή συμμετοχή, που διεξήχθη στις 13-14 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. Ο τίτλος του συνεδρίου «40 έτη Δρώμενα Αιματολογίας του Αιματολογικού Τμήματος», αναφέρεται στη συμπλήρωση φέτος τεσσάρων δεκαετιών πρωτοπορίας και προσφοράς του τμήματος σε περιοχές της Ελλάδας (Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία, Κρήτη), Κύπρο και όχι μόνο.

Κυτταρικές θεραπείες CAR-T

Οι κυτταρικές θεραπείες CAR-T αποτελούν την κορυφαία εξέλιξη στο τομέα της ανοσοθεραπείας και των καινοτόμων θεραπειών σε ασθενείς ανθεκτικούς στη συμβατική χημειο-ακτινοθεραπεία. Τα Τ λεμφοκύτταρα κύτταρα λαμβάνονται από τον ασθενή, τροποποιούνται γενετικά με ειδικό τρόπο και στη συνέχεια επανεγχύονται στον ασθενή, με σκοπό να καταπολεμηθούν τα κακοήθη κύτταρα.

Εκτός από το νοσοκομείο Παπανικολάου, τέτοιου είδους προηγμένες θεραπείες εφαρμόζονται στα νοσοκομεία Ευαγγελισμός, Αττικόν, Λαϊκό, Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα» και στα πανεπιστημιακά Πάτρας και Ηρακλείου.

Όσον αφορά στο νοσοκομείο Παπανικολάου, πρόσφατα, ξεκίνησαν οι εργασίες ανέγερσης του νέου κτιρίου κυτταρικών θεραπειών – έργο το οποίο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και θα έχει ολοκληρωθεί εντός του 2025.

Εκεί θα μεταστεγασθούν τα εξειδικευμένα εργαστήρια του Αιματολογικού τμήματος, η δημόσια Τράπεζα βλαστοκυττάρων και με αυτόν τον τρόπο θα διευκολυνθούν οι ημερήσιες νοσηλείες των ασθενών στο κτίριο Στοργή. Επίσης θα αναπτυχθούν 11 μονόκλινοι θάλαμοι διαμορφωμένοι για κυτταρικές/γονιδιακές θεραπείες και μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων.

«Το νέο κέντρο θα δώσει καινοτόμες θεραπευτικές λύσεις στους ασθενείς, καθώς διευρύνονται συνεχώς οι ενδείξεις των κυτταρικών θεραπειών σε αυτοάνοσα και νευρολογικά νοσήματα», αναφέρει η κα Σακελλάρη. «Με όραμα και αποστολή την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με αιματολογικά νοσήματα, το Τμήμα μας θα συνεχίσει να παρέχει ποιοτικές καθημερινές πρακτικές και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας».

Τα πεπραγμένα

• Το 2023, διενεργήθηκαν 152 μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων και κυτταρικών θεραπειών σε ασθενείς από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο επί 573 διενεργούμενων σε όλη την Ελλάδα. Συνολικά, την περίοδο 2011-2023, έγιναν 1.350 μεταμοσχεύσεις.
• Το 2023, πραγματοποιήθηκαν 23.961 επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία συνολικά, ενώ την περίοδο 2011-2023 έγιναν 286.905 επισκέψεις.
• Διενεργήθηκαν χιλιάδες εξετάσεις για τη διάγνωση και παρακολούθηση ασθενών, στα εξειδικευμένα εργαστήρια μας, τόσο παιδιατρικών όσο και ενηλίκων, από πολλά τμήματα της Ελλάδας.
• Μέχρι και τον Νοέμβριο του 2024, έχουν πραγματοποιηθεί 69 κυτταρικές θεραπείες με CAR-T σε ασθενείς με ανθεκτικά νοσήματα (λευχαιμία – λέμφωμα και σε πολλαπλούν μυέλωμα μόνο στα πλαίσια κλινικής μελέτης).

Οι πρωτιές του τμήματος

• Πρώτη διενέργεια μεταμοσχεύσεων μυελού οστών στην Ελλάδα στα πλαίσια οργανωμένης Μονάδας, τόσο αυτόλογης (1985) όσο και αλλογενούς (1990).
• Πρώτη ψύξη και αποθήκευση μοσχεύματος μυελού σε υγρό άζωτο στην Ελλάδα, το 1990.
• Πρώτη φορά χρησιμοποίηση στην Ελλάδα αλλογενών μοσχευμάτων αιμοποιητικών κυττάρων από το αίμα αντί του μυελού (1995).
• Πρώτη φορά παγκοσμίως χρησιμοποίηση της μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων στη θεραπεία προϊούσας μορφής Σκλήρυνσης κατά Πλάκας (1995). Η πλειονότητα των εξειδικευμένων κέντρων της Ευρώπης εφάρμοζε για πολλά χρόνια το  πρωτόκολλό μας.
• Πρώτη ψύξη και αποθήκευση βλαστοκυττάρων πλακούντα το 1998.
• Πρώτη συλλογή και αποθήκευση βλαστοκυττάρων από παιδί που γεννήθηκε σε οικογένεια με άλλο παιδί που έπασχε από Λευχαιμία, το 1999.
• Πρώτη εφαρμογή στην Ελλάδα -και εντός των πρώτων 5 διεθνώς- μεταμόσχευσης σε ασθενείς με Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο και Ψωριασική αρθρίτιδα, Συστηματική Σκλήρυνση.
• Πρώτη φορά διεθνώς αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας συλλογής αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων σε ασθενείς με Μεσογειακή Αναιμία, στα πλαίσια του προγράμματος εφαρμογής γονιδιακής θεραπείας σε ασθενείς με μεσογειακή λευχαιμία το οποίο διεξάχθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Washington του Seattle και χρηματοδότηση από τα National Institutes of Health των ΗΠΑ.
• Πρώτη ελληνική Μονάδα Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κυττάρων που λειτουργεί με σύστημα διαχείρισης ποιότητας. Έχει λάβει την διεθνή διαπίστευση EBMT- JACIE (23-10-2013).
• Πρώτη εφαρμογή της εξωσωματικής φωτοθεραπείας (ECP) σε ασθενείς με νόσο μοσχεύματος κατά ξενιστή στην Ελλάδα.
• Χορήγηση αναστολέων συμπληρώματος μετά από πλήρη διαγνωστική προσέγγιση για πρώτη φορά σε ασθενείς με θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια μετά τη μεταμόσχευση.
• Πρώτο διαπιστευμένο κέντρο διενέργειας κυτταρικών θεραπειών ως προς όλες τις ισχύουσες το 2022 ενδείξεις.
• Πρώτη εφαρμογή κυτταρικών θεραπειών στο πολλαπλούν μυέλωμα στο πλαίσιο κλινικής μελέτης.
• Υποψήφιο Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για ¨Σύνδρομα Ενδοθηλιακής Βλάβης¨ Η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και βλάβη έχει ενοχοποιηθεί για την παθογένεση ποικίλλων νοσημάτων. Πολλές φορές τα σύνδρομα αυτά σχετίζονται μετά την εφαρμογή των καινοτόμων θεραπειών και της αλλογενούς μεταμόσχευσης. Το υπό σύσταση κέντρο κατέχει πολύ υψηλή τεχνογνωσία, εμπειρογνωμοσύνη και παρέχει ολοκληρωμένη και υψηλής ποιότητας διάγνωση και φροντίδα υγείας, σε ασθενείς που πάσχουν από τα ως άνω σύνδρομα.