Παράλυτοι ασθενείς περπάτησαν ξανά μετά από ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου τους

Δύο ασθενείς με παράλυση μετά από τραυματισμό στο νωτιαίο μυελό κατάφεραν να ξαναπερπατήσουν μετά από ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου τους.

Ο ένας ασθενής είναι ο 54χρονος σήμερα Wolfgang Jäger, από την πόλη Κάπελ της Αυστρίας. Καθηλώθηκε σε αναπηρικό αμαξίδιο το 2006, μετά από ένα ατύχημα στο σκι. Ωστόσο το καλοκαίρι κατόρθωσε να σηκωθεί και να κάνει μερικά βήματα.

«Με τη βοήθεια του διεγέρτη, μπόρεσα στις καλοκαιρινές μου διακοπές να κάνω δυο βήματα για να μπω στη θάλασσα και μετά να βγω», δήλωσε. Η διέγερση του εγκεφάλου του έχει επίσης βελτιώσει την καθημερινότητά του. «Μπορώ να σηκώνομαι για να φτάσω στα ντουλάπια της κουζίνας μου», εξήγησε.

Η περίπτωσή του, καθώς και αυτή ενός άλλου ασθενούς, δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Nature Medicine. Η θεραπεία τους έγινε στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάνης (EPFL) και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της πόλης.

Όπως ανακοίνωσε η EPFL, η εν τω βάθει ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου (DBS) όπως είναι η πλήρης ονομασία της τεχνικής, είναι μία καθιερωμένη νευροχειρουργική μέθοδος. Βασίζεται στην εμφύτευση ενός ηλεκτροδίου σε συγκεκριμένο τμήμα του εγκεφάλου, για να ρυθμιστεί η ηλεκτρική δραστηριότητά του.

Για να επιτευχθεί αυτό, το ηλεκτρόδιο συνδέεται με έναν νευροδιεγέρτη, δηλαδή μία μικρή συσκευή σαν βηματοδότη που συνήθως εμφυτεύεται στο θωρακικό τοίχωμα.  Όταν ενεργοποιείται ο νευροδιεγέρτης, διεγείρει τον εγκέφαλο.

Παραδοσιακά η μέθοδος χρησιμοποιείται για να αντιμετωπίζονται κινητικές διαταραχές, όπως η νόσος του Πάρκινσον και ο ιδιοπαθής τρόμος. Αυτές αντιμετωπίζονται με διέγερση των τμημάτων του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο των κινήσεων.

Άμεση ανταπόκριση

Στους ασθενείς με παράλυση, όμως, ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή Νευροεπιστημών Dr. Grégoire Courtine και την πρόσεδρη καθηγήτρια Νευροχειρουργικής Dr. Jocelyne Bloch, διέγειραν ένα μάλλον απρόσμενο τμήμα του εγκεφάλου: τον πλευρικό υποθάλαμο (LH).

Έως πρότινος ουδείς γνώριζε ότι αυτή η μικρή περιοχή του εγκεφάλου παίζει σημαντικό ρόλο στην κινητικότητα. Οι νευρολόγοι πίστευαν ότι εμπλέκεται μόνο σε μηχανισμούς διέγερσης και λήψης τροφής. Ωστόσο προσφάτως οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως παίζει ρόλο και στην κίνηση.

Έτσι, οι επιστήμονες της Λωζάνης αποφάσισαν να εξετάσουν εάν η διέγερσή του μπορούσε να συμβάλλει στην αποκατάσταση ασθενών με μερική ρήξη του νωτιαίου μυελού. Αφού πρώτα πραγματοποίησαν με επιτυχία σχετικά πειράματα σε ζώα, δοκίμασαν τη μέθοδο στους δύο ασθενείς με παράλυση.

Τα αποτελέσματα ήταν άμεσα. «Αμέσως μόλις τοποθετήσαμε το ηλεκτρόδιο και ενεργοποιήσαμε τον βηματοδότη με τον οποίο συνδέεται, η πρώτη ασθενής μας είπε ότι αισθάνεται τα πόδια της», ανέφερε η Dr. Bloch. «Όταν αυξήσαμε την διέγερση, μας είπε ότι νιώθει την ανάγκη να περπατήσει».

Σημαντική ανακάλυψη

Οι αντιδράσεις αυτές σε αληθινό χρόνο επιβεβαίωσαν ότι οι ερευνητές στόχευαν την σωστή περιοχή του εγκεφάλου. Και αυτό παρότι έως εκείνη τη στιγμή δεν ήταν καν βέβαιοι ότι σχετίζεται με την κίνηση των ποδιών στους ανθρώπους.

«Εκείνη τη στιγμή ήξερα ότι είμαστε μάρτυρες μιας σημαντικής ανακάλυψης για την ανατομική οργάνωση του εγκεφάλου», πρόσθεσε η Dr. Bloch.

Ακόμα πιο ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι οι δύο ασθενείς παρουσιάζουν μακροπρόθεσμη βελτίωση. Με άλλα λόγια, έχουν βελτίωση ακόμα και όταν σταματά η διέγερση του εγκεφάλου τους.

Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι η θεραπεία προκαλεί κάποιου είδους αναδιοργάνωση στις νευρικές ίνες που δεν έχουν κοπεί με τον τραυματισμό. Η αναδιοργάνωση αυτή συμβάλλει στη συνέχιση της νευρολογικής βελτίωσής τους.

«Η έρευνά μας αποδεικνύει ότι η εμπλοκή του εγκεφάλου είναι απαραίτητη για να θεραπεύσουμε την παράλυση», τόνισε ο Dr. Coutine. «Παραδόξως, όμως, δεν μπορεί να αξιοποιήσει από μόνος του τις νευρικές ίνες που επιβιώνουν από τους τραυματισμούς. Ως φαίνεται όμως μπορούμε να το κάνουμε εμείς, διεγείροντας μία μικρή περιοχή του».

Φωτογραφία: iStock