Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του Patients’ Summit 2024, της ετήσιας συνάντησης εκπροσώπων συλλόγων ασθενών από όλη τη χώρα, που διοργανώθηκε από την Ένωση Ασθενών Ελλάδας το Σάββατο, 21 Σεπτεμβρίου 2024, στο ξενοδοχείο Divani Caravel.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν 76 εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών-μελών της Ένωσης, εκπροσωπώντας κάθε θεραπευτική κατηγορία, καθώς και στελέχη της Πολιτείας, ακαδημαϊκοί και φορείς δημόσιου τομέα. Στόχος της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων σε καίρια ζητήματα και προκλήσεις που αφορούν τη μεταρρύθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Σημαντικές Συζητήσεις και Συμμετοχές
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε επτά εξειδικευμένες Τράπεζες Εργασίας, στις οποίες συζητήθηκαν κρίσιμα θέματα πολιτικής υγείας. Μεταξύ των διακεκριμένων συμμετεχόντων ήταν οι κ.κ.:
- Άρης Αγγελής, Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας
- Ελευθέριος Θηραίος, Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, Χαρά Κανή, Προϊσταμένη Τμήματος Σχεδιασμού και Παρακολούθησης Χορήγησης Φαρμάκων της Διεύθυνσης Φαρμάκου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
- Λίλιαν-Βενετία Βιλδιρίδη, Γενική Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Υπουργείο Υγείας
- Χρήστος Λιονής, Ομότιμος Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Διευθυντής Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης
- Νίκος Μανιαδάκης, Καθηγητής Αξιολόγησης, Διοίκησης και Πολιτικής Υπηρεσιών Υγείας του Τμήματος Πολιτικών Δημόσιας Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
- Φλώρα Μπακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Πρόεδρος της Επιτροπής HTA,
- Κωνσταντίνα Παπακώστα, Πρόεδρος του ΙΦΕΤ
- Ιωάννα Σαλαγιάννη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συστημάτων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ΗΔΙΚΑ Α.Ε.
- Όλγα Σίσκου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πειραιώς
- Κυριάκος Σουλιώτης, Καθηγητής Πολιτικής Υγείας της Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Ο κ. Αγγελής στην εισαγωγική του ομιλία εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας στο έργο της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας και τόνισε τη σημασία της συμμετοχής των ασθενών στη διαβούλευση και το σχεδιασμό όλων των πολιτικών, ενώ αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην συμμετοχή τους στη διαδικασία Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (HTA).
Από την πλευρά της, η κα. Βιλδιρίδη υπογράμμισε τη σημασία της καταγραφής των εμπειριών των ασθενών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα και η ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και αναφέρθηκε στις προτεραιότητες σε ότι αφορά την ανάγκη πρόσληψης νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού και στη σημασία των Γραφείων Προστασίας Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας. Αναφερόμενη στον Εθνικό Χάρτη Υγείας, υπογράμμισε ότι στόχος είναι η δημιουργία εξειδικευμένων κέντρων, ώστε το μονοπάτι του ασθενή όπου και αν βρίσκεται στην Ελλάδα να είναι ξεκάθαρο και να ξέρει ο πολίτης ανάλογα με την ανάγκη του, που θα πάει.
Θεματικές Συζητήσεις
Οι επτά θεματικές Στρογγυλές Τράπεζες εστίασαν στα εξής ζητήματα:
- Ο ρόλος των οργανώσεων ασθενών στο νέο πλαίσιο του Κανονισμού HTA
- Εγγραμματοσύνη Υγείας: Το Αλφαβητάρι Υγείας και η Χάρτα Προσήλωσης στην Αγωγή
- Ψηφιακή εγγραμματοσύνη και ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς
- Ιδιωτική δαπάνη υγείας και ανισότητες
- Αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας και δικαίωμα στην ποιότητα
- Πρόληψη και εμβολιασμός πληθυσμού
- Καινοτομία, κλινικές μελέτες και νέες θεραπείες
Η κάθε θεματική εστίασε σε επίκαιρες προκλήσεις, όπως η ανάγκη για βελτίωση της ψηφιακής εγγραμματοσύνης, η αντιμετώπιση των οικονομικών ανισοτήτων και η σημασία της διαφάνειας στην παροχή υγειονομικής φροντίδας.
Το Summit αποτέλεσε έναν κομβικό σταθμό για τη διαμόρφωση προτάσεων προς ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Ψηφιακή Εγγραμματοσύνη και Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενών
Ο κ. Αγγελής παρουσίασε αναλυτικά στο Patients’ Summit 2024 τη στρατηγική της Γενικής Γραμματείας για την ενδυνάμωση του Εθνικού Πλαισίου Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας και την Εναρμόνιση με το Νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2021/2282. Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε για το ρόλο και τη διαδικασία συμπερίληψης των Ενώσεων των Ασθενών στο νέο εθνικό πλαίσιο ενώ προτάθηκαν και βελτιώσεις στη μεθοδολογία βάσει της εμπειρίας των ασθενών.
Κεντρικό συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης του όρου «Εγγραμματοσύνη», καθώς δεν είναι κατανοητός στον ευρύτερο πληθυσμό και προς αυτή την κατεύθυνση η πρόταση για διοργάνωση ημερίδας με στόχο τη διαμόρφωση position paper με συμμετοχή της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας κρίθηκε κομβικής σημασίας. Στο πλαίσιο της συζήτησης τονίστηκε η σημασία του ρόλου των φαρμακοποιών στην εγγραμματοσύνη και την τήρηση αγωγής. Επιπλέον, συζητήθηκαν ιδέες για νέες ενδεχόμενες δράσεις Εγγραμματοσύνης για τα επόμενα 2 χρόνια και τρόποι με τους οποίους η Ένωση μπορεί να ενισχύσει την Προσήλωση στην Αγωγή και να συμβάλλει στη βελτίωση της Σχέσης Γιατρού-Ασθενή.
Η κα Σαλαγιάννη έκανε εκτενή αναφορά στα συστήματα Ηλεκτρονικής Υγείας που βρίσκονται σε Παραγωγική Λειτουργία. Σε ότι αφορά το Εθνικό Διαδικτυακό Σύστημα Κλεισίματος Ιατρικών Ραντεβού οι συμμετέχοντες παρατήρησαν ότι η δυνατότητα να κλείνει ένας ασθενής το ιατρικό ραντεβού του ηλεκτρονικά για την ώρα είναι διαθέσιμη για τις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας, ενώ θα πρέπει μελλοντικά να δοθεί αυτή η δυνατότητα και σε δευτεροβάθμιο επίπεδο. Επιπλέον, τέθηκε ο προβληματισμός της διαθεσιμότητας των ραντεβού, καθώς σε πολλές περιπτώσεις έχει καταγραφεί ότι αυτά τελειώνουν από το πρωί με αποτέλεσμα επί της ουσίας οι ασθενείς να μην έχουν πρόσβαση.
Ως εκ τούτου η Ένωση Ασθενών Ελλάδας θα συζητήσει περαιτέρω το θέμα με τους αρμόδιους φορείς για να ληφθούν περαιτέρω μέτρα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο MyHealth app και τις δυνατότητες πρόσβασης του Πολίτη στα δεδομένα Υγείας του μέσω αυτού, ενώ τονίστηκε η ανάγκη να γίνουν δράσεις επικοινωνίας από την Ένωση προς τον ευρύτερο πληθυσμό, καθώς οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν. Αντίστοιχα, υπάρχει ανάγκη να επικοινωνηθεί στον ευρύτερο πληθυσμό και η δυνατότητα άυλης συνταγογράφησης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού φαίνεται ότι δεν χρησιμοποιεί αυτή τη δυνατότητα λόγω ελλιπούς ενημέρωσης.
Η συζήτηση βοήθησε τους εκπροσώπους των συλλόγων μελών να καταλάβουν καλύτερα το περιβάλλον όπως διαμορφώνεται και μέσω των νέων εθνικών έργων ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία, όπως: το Ολοκληρωμένο Σύστημα Φροντίδας Ογκολογικών-Αιματολογικών Ασθενών, το Πρόγραμμα Πρόληψης Δημόσιας Υγείας “Σπύρος Δοξιάδης”, ενώ συζητήθηκαν και οι επόμενες δράσεις προληπτικής ιατρικής, οι ευρωπαϊκές δράσεις για την πρωτογενή και τη δευτερογενή χρήση των δεδομένων υγείας στις οποίες συμμετέχει η ΗΔΙΚΑ.
Ιδιωτική Δαπάνη και Ανισότητες
Στη συνέχεια, οι εργασίες του Patients’ Summit 2024 επικεντρώθηκαν στις ανισότητες που προκύπτουν από την ιδιωτική δαπάνη υγείας, όπου συζητήθηκαν θέματα όπως η αυτοματοποίηση των διαδικασιών μέσω SMS και η ενίσχυση της διακομιδής φαρμάκων, ενώ οι συμμετέχοντες εστίασαν και στην ανάγκη διενέργειας μελέτης προσδιορισμού της ιδιωτικής (out of pocket) φαρμακευτικής δαπάνης, με στόχο την αναγνώριση των παραγόντων που την επηρεάζουν, την αξιοποίηση των υφιστάμενων δεδομένων για την αποκάλυψη των υποκείμενων προβλημάτων στο τρέχον σύστημα και την κατανόηση των σχετικών δυσλειτουργιών με στόχο τη διαμόρφωση προτάσεων, παρεμβάσεων και λύσεων για τον εξορθολογισμό της παρούσας κατάστασης.
Αναλυτικότερα οι προτάσεις που προέκυψαν συνοψίζονται παρακάτω:
- Η διακομιδή νοσοκομειακών φαρμάκων να γίνεται με απλή εξουσιοδότηση και να επεκταθεί σε όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες και να καλύπτει ασθενείς συμβεβλημένους με όλους τους ασφαλιστικούς φορείς και ανασφάλιστους.
- Να δημιουργηθεί ψηφιακή εφαρμογή μέσω της οποίας να συνδέονται τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ με τα αντίστοιχα στα Νοσοκομεία και να μπορεί ένας ασθενής που λαμβάνει φάρμακο από το νοσοκομείο να πηγαίνει αυτόματα στο φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ να το παραλαμβάνει, αφού του έχει έρθει παραπεμπτικό μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Αντίστοιχα, για τις περιόδους των εορτών και διακοπών, να υπάρχει πρόβλεψη για τη δυνατότητα συνταγογράφησης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε να καλύπτει και τις περιόδους αυτές
- Να αναπροσαρμοστεί το κόμιστρο μετακίνησης των ασθενών για τη διενέργεια εξετάσεων και να υπάρξει πρόνοια και για τις νησιωτικές περιοχές καθώς και η αποζημίωση προνοιακής μετακίνησης των ανασφάλιστων με τροποποιητική εγκύκλιο
- Απλοποίηση διαδικασίας αίτησης αναπηρίας – πρόταση αυτή να γίνεται ηλεκτρονικά από τον θεράποντα ιατρό και να πηγαίνει ηλεκτρονικά στα ΚΕΠΑ χωρίς να χρειάζεται ο ασθενής να πληρώνει άλλη επίσκεψη για το λόγο αυτό
- Να προβλεφθεί η αποζημίωση του οδοντιατρικού ελέγχου και να είναι κομμάτι των προγραμμάτων πρόληψης
- Επέκταση της δωρεάν νομικής υποστήριξης και για τα άτομα με νοητικά προβλήματα – φροντιστές
- Επέκταση προσωπικού βοηθού υγείας και στα άτομα της οικογένειας ώστε να μπορούν να λειτουργούν με αυτό το ρόλο
- Αποζημίωση προληπτικών εξετάσεων για τα σπάνια νοσήματα κ.α
- Δημιουργία κινητών διεπιστημονικών ομάδων μέσα στα νοσοκομεία για την υποστήριξη ασθενών και επαγγελματιών υγείας (να δοθεί δικαίωμα συνταγογράφησης)
Η Φωνή των Ασθενών: Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας για το Δικαίωμα στην Ποιότητα
Στην επόμενη θεματική τράπεζα του Patients’ Summit 2024, στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας και η σημασία της ποιότητας στην παροχή τους, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στο ερωτηματολόγιο που έχει δημιουργήσει η ΕΝΑΣΕΛ σε συνεργασία με το γραφείο του ΠΟΥ στην Αθήνα.
Προτάθηκε δε, η ενσωμάτωση ερωτήσεων για νοσηλευόμενους σε δημόσιες ψυχιατρικές δομές (τόσο σε εκούσιους όσο και σε ακούσιους) και η ενσωμάτωση ερωτήσεων που θα απευθύνονται στους παιδιατρικούς ασθενείς και φροντιστές τους.
Πρόληψη και Εμβολιασμός Πληθυσμού: Ασπίδα για το Μέλλον
Στη στρογγυλή τράπεζα με θέμα την πρόληψη και τον εμβολιασμό του πληθυσμού, δόθηκε έμφαση στην ενημέρωση και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης για την ασφάλεια των εμβολίων.
Μάλιστα προτάθηκε να διενεργηθεί καμπάνια επικοινωνίας για τη σημασία της πρόληψης και του εμβολιασμού. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΣΑ η Ελλάδα είναι ουραγός στα προγράμματα πρόληψης και τον εμβολιασμό.
Καινοτομία σε Κίνηση: Πρόσβαση, Κλινικές Μελέτες και Νέες Θεραπείες
Η καινοτομία, οι κλινικές μελέτες και οι νέες θεραπείες βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης στην στρογγυλή τράπεζα που ασχολήθηκε με τη συγκεκριμένη θεματική, ενώ τονίστηκε η ανάγκη για τη δημιουργία εξειδικευμένων κέντρων αναφοράς για τους ασθενείς, ενώ θα πρέπει μέχρι τέλος του χρόνου θα δημιουργηθεί χάρτης με τα κέντρα αναφοράς και να καταγραφούν οι δυνατότητες που παρέχουν.
Στο πλαίσιο της συζήτησης προτάθηκε η ενσωμάτωση εκπροσώπων ασθενών σε όλες τις φάσεις της Ε&Α ενός φαρμάκου και η έγκαιρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους σε όλες τις διαδικασίες της φαρμακευτικής πολιτικής των κλινικών μελετών από τον σχεδιασμό μέχρι την μέτρηση των αποτελεσμάτων. Οι συμμετέχοντες ανέδειξαν τη δυνατότητα των ασθενών να υποστηρίξουν στην ενημέρωση για την έρευνα και τις καινοτόμες ευκαιρίες που παρουσιάζονται, καθώς και στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και θεραπειών. Χρειάζεστε ωστόσο να γίνει μια χαρτογράφηση του μονοπατιού του ασθενή, ώστε να καταγραφούν οι ακάλυπτες ανάγκες, τα κέντρα πραγματικής εμπειρογνωμοσύνης και η αποτελεσματικότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και θεραπειών.
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η εισήγηση της κας Παπακώστα, στο Patients’ Summit 2024 η οποία παρουσίασε αναλυτικά τρεις νέες πλατφόρμες που σύντομα θα τεθούν σε λειτουργία και έχουν στόχο: να περιορίσουν το χρόνο αναμονής των ασθενών, να επιτρέψουν στον Οργανισμό να εξασφαλίζει την προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων και δραστικών, στις πλέον συμφέρουσες τιμές, να ενισχύσουν συνολικά τη διαφάνεια σε όλη τη διαδικασία, από την Εντολή Έρευνας Αγοράς, έως και την προμήθεια των φαρμάκων. Πρόκειται για την πλατφόρμα διασύνδεσης ΕΟΦ -ΙΦΕΤ, την πλατφόρμα αξιολόγησης προσφορών και προμηθευτών αγορών φαρμάκων ΙΦΕΤ και την πλατφόρμα παραγγελιοληψίας ΙΦΕΤ.