Το μυκόπλασμα -βακτήριο που προκαλεί αναπνευστικές λοιμώξεις και πνευμονία και γεμίζει τα παιδιατρικά νοσοκομεία στην Κίνα- είναι μία από τις βασικότερες αιτίες πνευμονίας στην κοινότητα, ιδιαίτερα σε εφήβους, νεαρούς ενήλικες και σε παιδιά ηλικίας 3 έως 10 ετών.
Καταπολεμείται εύκολα με κοινά αντιβιοτικά. Υπάρχει ωστόσο μια εξαίρεση που κρατά σε αγωνία τους επιστήμονες…
“Υπάρχει ένα ποσοστό ανησυχίας διότι από το 2019 υπάρχουν μελέτες στην Κίνα και στην Άπω Ανατολή για ένα τοπικό φαινόμενο ανθεκτικότητας του μυκοπλάσματος στις μακρολίδες -μιας πρώτης γραμμής αντιβίωση γι’ αυτά τα περιστατικά- κάτι που δεν το έχουμε στην Ευρώπη. Θα δούμε!”, δήλωσε σε συνέντευξη τύπου με αφορμή το 32ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πνευμονολογίας, ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης και πρόσθεσε:
“Υπάρχει μια μικρή ανησυχία. Αλλά το ευχάριστο είναι ότι έχουμε και δύο ακόμη σειρές αντιβιοτικών, όπως είναι οι κινολόνες και οι τετρακυκλίνες, που καταπολεμούν το συγκεκριμένο μικρόβιο”, λέει.
Το μυκόπλασμα και οι πενταετείς επιδημικές εξάρσεις
Οι επιστήμονες συγκλίνουν στο συμπέρασμα πώς -εάν οι πληροφορίες που παραχώρησε η Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) είναι ακριβείς- η αιτία που προκαλεί έξαρση κρουσμάτων πνευμονίας στα παιδιά, όχι μόνο στην Κίνα αλλά και στην Ευρώπη (Ολλανδία, Δανία κ.α.), στις ΗΠΑ και στην Ινδία, είναι η μυκοπλασματική πνευμονία.
Κι ενώ το μικρόβιο αυτό υπάρχει και δεν είναι καινούργιο, υπάρχει λόγος που έχει προκαλέσει έξαρση αυτήν την εποχή, όπως λένε οι Πνευμονολόγοι:
“Επιδημιολογικά το μυκόπλασμα, κάνει αυτό που λέμε circular epidemiology, δηλαδή κάθε πέντε χρόνια κάνει μια επιδημική έξαρση. Πιθανότατα αυτή η πενταετία να συνέπεσε με το γεγονός της πτώσης του ανοσοποιητικού των παιδιών, λόγω της μακρόχρονης και πολύ αυστηρής καραντίνας στην Κίνα. Μια ολόκληρη γενιά παιδιών έγινε πάρα πολύ επιρρεπή, διότι ουδέποτε είχαν έρθει σε επαφή με αυτό το μικρόβιο. Αυτό είναι μια πιθανή εξήγηση και μακάρι να είναι αυτή, διότι έτσι φεύγουν όλοι οι συνειρμοί που κάνουμε όλοι μας με το φθινόπωρο του 2019 σχετικά με την Κίνα”, εξηγεί ο Νίκος Τζανάκης.
Νίκος Τζανάκης: “Οι γονείς να μην φοβούνται”
Αν και τα παιδιά στην Ελλάδα έχουν παρόμοιο -αν και όχι τόσο μεγάλο- έλλειμμα ανοσίας εξαιτίας των μέτρων αποστασιοποίησης και της χρήσης προστατευτικής μάσκας στην πανδημία, οι γονείς δεν θα πρέπει να ανησυχούν, όπως λέει ο Καθηγητής Τζανάκης.
“Εν κατακλείδι οι γονείς δεν πρέπει να φοβούνται κάτι ιδιαίτερο. Ένα παιδί το οποίο θα εκδηλώσει μυκοπλασματική λοίμωξη το πιθανότερο θα είναι ότι θα εντοπιστεί στο ανώτερο αναπνευστικό, ή κάποια παιδάκια μπορεί και να “κυλήσουν” και να κάνουν πνευμονία. Αυτά τα παιδάκια θα έχουν αυξημένη συμπτωματολογία, πιθανώς και στην απεικόνιση θα δούμε διηθήματα. Οι παιδίατροι γνωρίζουν πάρα πολύ καλά τι θα κάνουν, ενώ πάρα πολύ λίγα περιστατικά μπορεί να έχουν επιπλοκές, π.χ. σύνδρομο δυσχέρειας της αναπνοής, διασωληνώσεις, λευκούς πνεύμονες και νοσηλείες στις ΜΕΘ. Πάρα πολύ λίγα περιστατικά”, λέει ο ειδικός
Μυκοπλασματική πνευμονία: Περιμένουμε κρούσματα και στην Ελλάδα
Οι επιστήμονες είναι σαφείς: Η πνευμονία που προκαλείται από το βακτήριο μυκόπλασμα (μυκοπλασματική πνευμονία) είναι συνηθισμένη και γι’ αυτό αναμένονται και στην Ελλάδα αρκετά περιστατικά. Δεν είναι μάλιστα καθόλου απίθανο να δούμε και έξαρση μυκοπλασματικής πνευμονίας, όπως σημειώνεται και σε άλλες χώρες.
“Θα έχουμε σίγουρα και κάθε χρόνο έχουμε. Υπάρχει μάλιστα περίπτωση να είναι αυξημένα. Γιατί κάθε 5 χρόνια το μυκόπλασμα κάνει μια δυναμική επανεμφάνιση. Δεδομένο ότι έχουμε κι εμείς παράξει μια γενιά ατόμων και παιδιών με “τεμπέλικο” ανοσοποιητικό σύστημα, λόγω των καραντινών, πιθανότατα θα έχουμε και αυξημένα κρούσματα”, σημειώνει ο Καθηγητής Πνευμονολογίας.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, πάντως λέει ο γιατρός, το μυκόπλασμα είτε εγκαθίσταται στον ρινοφάρυγγά μας, είτε μιας προκαλεί μια ήπια νόσηση του αναπνευστικού. Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις διεισδύει στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και κάνει πνευμονίες.
Η Νικολέττα Ροβίνα, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας και ειδική γραμματέας της ΕΠΕ, υποστηρίζει πως το πρόβλημα προκαλείται όταν η τα μικρόβια εμπλέκεται με τους εποχικούς ιούς.
“Το μυκόπλασμα ανήκει στα μικρόβια και βακτήρια τα οποία οδηγούν σε άτυπες πνευμονίες ή πολλές φορές η γενική εικόνα μπορεί να είναι εντελώς ήπια ή πιο άτυπη σε σχέση με τις κλασικές πνευμονίες που έχουμε υπόψη μας. Δηλαδή μπορεί να υπάρχει ένα πυρέτιο ή ένας πυρετός ή επίμονος βήχας με περιπατητικό τον ασθενή. Αυτό που αξίζει να σημειώσουμε είναι ότι πολλές φορές το μυκόπλασμα συνυπάρχει με εποχικούς ιούς, όπως είναι ο RSV, ή οι αδενοϊοί που πολύ συχνά οδηγούν τα παιδάκια σε λοιμώξεις εποχιακές. Πολλές φορές περιπλέκεται η εικόνα από την ύπαρξη ιογενών λοιμώξεων”, σημειώνει.
Στέλιος Λουκίδης: Η παρεξήγηση με το “σύνδρομο του λευκού πνεύμονα”
Το “σύνδρομο του λευκού πνεύμονα” στο οποίο αναφέρονται συχνά οι επιστήμονες το τελευταίο διάστημα, δεν είναι -σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) και Καθηγητή Πνευμονολογίας Στέλιο Λουκίδη– μια νέα πάθηση.
Είναι απλώς μια σύντομη περιγραφή στην άτυπη γλώσσα που χρησιμοποιούν μεταξύ τους οι γιατροί, για ένα γνωστό πρόβλημα, αυτό του συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας.
“Ο άσπρος πνεύμονας είναι μια εκλαϊκευμένη έκφραση που την χρησιμοποιούμε εμείς οι πνευμονολόγοι εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ μας. Λέμε “άσπρισε” ο πνεύμονας, ή ότι ο πνεύμονας αυτός “θα ασπρίσει”. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι θα γεμίσουν οι κυψελίδες με φλεγμονώδες υγρό και αυτό στην ακτινογραφία θώρακος θα φαίνεται “άσπρο”, αντί για “μαύρο”. Δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι εκλαϊκευμένη έκφραση για να περιγράψει μεταξύ γιατρών το σύνδρομο της αναπνευστικής δυσχέρειας, με εκλαϊκευμένο τρόπο”, εξηγεί ο γιατρός.
Τέλος επισημαίνει, πως δεν υπάρχει rapid test για το μυκόπλασμα και πως για να τεθεί η διάγνωση θα πρέπει να γίνει μοριακό διαγνωστικό τεστ σε εργαστήριο, κάτι το οποίο γίνεται μόνο σε βαριά περιστατικά.
“Πολλές φορές την πληροφορία ότι κάποιος έχει μυκόπλασμα την παίρνουμε όταν ο ασθενής βγει από το νοσοκομείο, γιατί αργεί κάποιες μέρες η εργαστηριακή διάγνωση”, καταλήγει ο κ. Λουκίδης.