Ήταν τόσο μεγάλη η απειλή για τους ανθρώπους του Νεάντερταλ, που ακόμη και η μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη που συνέβη στη γη πριν από 40.000 χρόνια, και ανέτρεψε τα πάντα, δεν τους επηρέασε τόσο, όσο η εμφάνιση του Homo sapiens.
Νέα μελέτη Αμερικάνων επιστημόνων που δημοσιεύεται στα Χρονικά της Εθνικής Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS), είναι κατηγορηματική για τον τρόπο που εξαφανίστηκαν οι Νεάντερταλ.
Ο γεωγράφος Τζον Λόου του Βασιλικού Πανεπιστημίου Χόλογουεϊ του Λονδίνου ανέλυσε ηφαιστειακές στάχες, αόρατες δια γυμνού οφθαλμού, που εντόπισε στο Αιγαίο Πέλαγος, στη Λιβύη και σε τέσσερα σπήλαια στην Ευρώπη. Η τέφρα προέρχεται από μια ηφαιστειακή έκρηξη στα Φλεγραία Πεδία που κάλυψε με στάχτη μια έκταση πλάτους 30.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη Μεσόγειο. Οι ερευνητές την χρησιμοποιούν για να χρονολογήσουν τα γεγονότα με βάση τις κλιματικές αλλαγές κατά τους προϊστορικούς χρόνους.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα τα απολιθώματα των Νεάντερταλ και άλλες ενδείξεις της ύπαρξής τους είχαν αρχίσει να λιγοστεύουν πολύ πριν σημειωθεί η ηφαιστειακή έκρηξη και ακολουθήσουν οι ακραίες κλιματικές αλλαγές. Αντιθέτως, υπάρχουν ενδείξεις που οδηγούν στην υπόθεση ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι είχαν ήδη εγκατασταθεί στην ανατολική Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική όταν σημειώθηκε η έκρηξη.
Μολονότι μικρές ομάδες των Νεάντερταλ ενδέχεται να είχαν επιβιώσει, τα ξαδέλφια του σύγχρονου ανθρώπου τελικά εξολοθρεύτηκαν από αυτόν.
Η τέφρα αποκαλύπτει επίσης ότι πριν από 30.000-40.000 χρόνια –εποχή κατά την οποία οι Νεάντερταλ είχαν ουσιαστικά εξαφανιστεί– η Ευρώπη γνώρισε μια βίαιη κλιματική αλλαγή.
Η έρευνα αυτή ανατρέπει τις θεωρίες που είχαν διατυπωθεί μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τις οποίες η κλιματική αλλαγή που οφειλόταν σε ηφαιστειακές εκρήξεις οδήγησε στην εξαφάνιση των Νεάντερταλ και άνοιξε το δρόμο για την εγκατάσταση του σύγχρονου ανθρώπου στην Ευρώπη και την Ασία.