Iatropedia

Πως οι εμπειρίες αλλάζουν τον εγκέφαλο;

Οι επιστήμονες ιστορικά πιστεύουν ότι όταν ένα άτομο ενηλικιωθεί, οι γνωστικές του ικανότητες είναι αμετάβλητες. Όμως, ξεκινώντας στις αρχές του εικοστού αιώνα, η θεωρία αυτή αμφισβητήθηκε με στοιχεία που δείχνουν ότι οι ικανότητες του εγκεφάλου είναι στην πραγματικότητα εύπλαστες. Σύμφωνα με την αρχή της νευροπλαστικότητας, ο εγκέφαλος αλλάζει συνεχώς απαντώντας στις διάφορες εμπειρίες. Νέες συμπεριφορές, νέα διδάγματα, ακόμη και περιβαλλοντικές αλλαγές ή σωματικές βλάβες μπορούν όλα να διεγείρουν τον εγκέφαλο για τη δημιουργία νέων νευρικών οδών ή την αναδιοργάνωση υφιστάμενων, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο επεξεργασίας των πληροφοριών.

Του Αθανάσιου Μπούκαλη Νευροχειρουργού

Ένα από τα πιο δραματικά παραδείγματα νευροπλαστικότητας, προέρχεται από μια μελέτη του 2000 για τους οδηγούς ταξί του Λονδίνου (Maguire et al., 2000). Για να εκδοθεί άδεια taxi στο Λονδίνο οι οδηγοί taxi δαπανούν συνήθως δύο χρόνια εκμάθησης στην περιήγηση στους δρόμους και τα σοκάκια της πόλης.

Οι ερευνητές της μελέτης αναρωτήθηκαν, τι αποτύπωμα αφήνει η περίοδος αυτής της αυστηρής κατάρτισης στους εγκεφάλους των οδηγών taxi; Υπό τον έλεγχο σαρώσεων fMRI (λειτουργικής απεικονιστικής μαγνητικής τομογραφίας), 16 άνδρες οδηγοί ταξί σε αυτή τη μελέτη «απέκτησαν» μεγαλύτερους hippocampuses σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου από 50 υγιείς άνδρες της ίδιας ηλικίας.

Και όσο περισσότερος ο χρόνος που είναι κάποιος οδηγός ταξί στο Λονδίνο, τόσο μεγαλύτερος γίνεται και ο ιππόκαμπος. Ο ιππόκαμπος ως περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη μνήμη και την πλοήγηση, πιθανά «τροποποιήθηκε» σε ανταπόκριση της εμπειρίας των οδηγών ταξί.

Οι περισσότερες περιπτώσεις νευροπλαστικότητας του εγκεφάλου βασίζονται σε πολύ πιο λεπτές αλλαγές στον εγκέφαλο. Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες, είναι περιπτώσεις όπως αυτή των οδηγών ταξί του Λονδίνου, που έχουν εμπνεύσει ορισμένα μέλη της επιστημονικής κοινότητας να κάνουν το επόμενο λογικό βήμα στην έρευνα: αντί να περιμένουμε παθητικά για να δούμε πώς ο εγκέφαλος μπορεί να ανταποκριθεί στις περιστάσεις, είναι δυνατόν να κατευθύνουμε αυτή την ικανότητα για αλλαγή, με στόχο να βελτιώσουμε συγκεκριμένες βασικές ικανότητες;

Η επιστήμη της γνωστικής κατάρτισης επιδιώκει να απαντήσει αυτήν την ερώτηση. Το 2013 μόνο, 30 γνωστικές μελέτες κατάρτισης έχουν καταγραφεί στη βάση δεδομένων ClinicalTrials.gov. Αρκετές μελέτες έχουν δημοσιευθεί χρησιμοποιώντας ένα γνωστικό εργαλείο εκπαίδευσης για διαφορετικούς πληθυσμούς όπως υγιείς ενήλικες, επιζώντες καρκινοπαθείς, ηλικιωμένους, και παιδιά με γενετικές διαταραχές.

Αθανάσιος Μπούκαλης Νευροχειρουργός

Ιδρυτής του International Medical Rights

https://www.facebook.com/Athanasis.Boukalis.IMR

email: dr_athanasis@hol.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Ποιες είναι οι απαγορευμένες τροφές της εγκυμοσύνης;

Απίστευτο: Νεκροί δότες ''δίνουν''φως σε τυφλούς

Πότε και πόσα ποτήρια νερό πρέπει να πίνουμε;

Πανούκλα: Το come back του μαύρου θανάτου!