Πώς νοιώθει κανείς όταν είναι… αόρατος;

Ο «Αόρατος Άνθρωπος» ίσως… έμπαινε στον πειρασμό να βγει από τις σελίδες του διάσημου βιβλίου του H.G. Wells και να παρακολουθήσει –αθέατος φυσικά– το πείραμα που πραγματοποίησε ομάδα νευροεπιστημόνων του Karolinska Institutet. Οι Σουηδοί ερευνητές κατάφεραν να δημιουργήσουν μια αντιληπτική ψευδαίσθηση της αφάνειας κάνοντας τους συμμετέχοντες στο πείραμα να νιώσουν πως έχουν αόρατο σώμα: φορώντας σε όρθια στάση μια οθόνη απεικόνισης στο κεφάλι που θύμιζε αυτήν για την προβολή εικόνων virtual reality, τα άτομα καλούντο να δουν το σώμα τους αλλά αντ’ αυτού έβλεπαν ένα κενό.

Για να τους προκαλέσουν την αίσθηση του αόρατου σώματος, οι επιστήμονες άγγιζαν το σώμα τους σε διάφορα σημεία με ένα μεγάλο πινέλο ενώ με ένα δεύτερο πινέλο στο άλλο χέρι μιμούντο τις ίδιες κινήσεις στον αέρα, μπροστά τους. Σε λιγότερο από ένα λεπτό, η πλειονότητα άρχισε να μεταφέρει την αίσθηση του αγγίγματος στο τμήμα του κενού χώρου όπου είδαν το πινέλο να κινείται, βιώνοντας την ψευδαίσθηση ενός αόρατου σώματος εκεί, εξηγεί στο περιοδικό Scientific Reports ο επικεφαλής της έρευνας Άρβιντ Γκούτερσταμ.

Έχοντας αποδείξει ότι η ψευδαίσθηση του «αόρατου χεριού» μπορεί να επεκταθεί σε ολόκληρο το «αόρατο σώμα», οι ερευνητές έκαναν μια κίνηση με μαχαίρι προς τον κενό χώρο όπου υποτίθεται ήταν η κοιλιά του αόρατου σώματος. Βλέποντας την απειλητική κίνηση η εφίδρωση των συμμετεχόντων αυξήθηκε κατά την προσομοίωση, ωστόσο ήταν απούσα όταν η ψευδαίσθηση έσπαγε –γεγονός που υποδεικνύει ότι ο εγκέφαλος ερμηνεύει την απειλή στον κενό χώρο ως απειλή κατά του ίδιου του σώματος.

Επίσης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η αίσθηση του αοράτου επηρεάζει την κοινωνική φοβία –η διαταραχή κοινωνικού άγχους ή social anxiety disorder είναι η δεύτερη συχνότερα εμφανιζόμενη αγχώδης διαταραχή στον γενικό πληθυσμό– οι μετέχοντες στο πείραμα τέθηκαν ενώπιον ενός ακροατηρίου από αγνώστους. Όντως, ο καρδιακός ρυθμός και τα αναφερόμενα επίπεδα στρες ήταν χαμηλότερα βιώνοντας την εμπειρία με το «αόρατο» σώμα τους απ’ ότι το φυσικό τους, δείχνοντας ότι η αντιληπτική αίσθηση του σώματος αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται κοινωνικά στοιχεία.