Με τα κρούσματα και τα ύποπτα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων να έχουν υπερβεί παγκοσμίως μέσα στον Μάιο τα 400 και τα περισσότερα από αυτά να εντοπίζονται σε τρεις χώρες της Ευρώπης και συγκεκριμένα τη Βρετανία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) βρίσκεται σε ύψιστη ανησυχία.
Η νόσος είναι ως επί το πλείστων μια ήπια ασθένεια που εξαπλώνεται μέσω στενής επαφής και μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και δερματικές βλάβες γεμάτες πύον. Τα κρούσματα, όμως, αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, ενώ αξιωματούχος του ΠΟΥ δήλωσε τη Δευτέρα 30/5 πως παραμένει ασαφές εάν τα μολυσμένα ασυμπτωματικά άτομα μπορούν ή όχι, να μεταδώσουν την ασθένεια.
Δείτε επίσης: Ευλογιά των πιθήκων: Με ποια σειρά εμφανίζονται τα συμπτώματα
Ο ΠΟΥ εξετάζει εάν η έξαρση της νόσου θα πρέπει να αξιολογηθεί ως «δυνητική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, διεθνούς ενδιαφέροντος» ή αλλιώς «potential public health emergency of international concern – PHEIC”.
Μια τέτοια δήλωση από την πλευρά του ΠΟΥ -όπως συνέβη και με τη νόσο COVID-19 και τον Έμπολα- θα βοηθούσε στην εκταμίευση κονδυλίων για τη χρηματοδότηση και επιτάχυνση της έρευνας για τον περιορισμό της νόσου.
«Το θέμα βρίσκεται πάντα υπό εξέταση, αλλά επί του παρόντος δεν υπάρχει επιτροπή έκτακτης ανάγκης (για την ευλογιά των πιθήκων)», δήλωσε ο Μάικ Ράιαν, διευθυντής του προγράμματος έκτακτης ανάγκης για την υγεία του ΠΟΥ, στο περιθώριο της ετήσιας συνάντησης του οργανισμού στη Γενεύη.
“Να μην επαναληφθούν τα λάθη της πανδημίας Covid-19”
Εξέχοντες επιστήμονες παγκοσμίου βεληνεκούς στις μολυσματικές νόσους πιέζουν τις υγειονομικές αρχές για ταχύτερη δράση. Χρειάζεται να περιοριστεί έγκαιρα η επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων, όπως λένε, καθώς έχει εξαπλωθεί ήδη σε τουλάχιστον 20 χώρες.
Προσθέτουν δε -σύμφωνα με το Πρακτορείο Reuters- πως οι κυβερνήσεις και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν θα πρέπει να επαναλάβουν τα πρόσφατα λάθη της πανδημίας COVID-19, κατά την έναρξη της οποίας υπήρξε σημαντική καθυστέρηση στον εντοπισμό και τον περιορισμό των κρουσμάτων, ευνοώντας την εξάπλωση του ιού.
Αν και η ευλογιά των πιθήκων δεν είναι τόσο μεταδοτική ή επικίνδυνη όσο η COVID, λένε οι επιστήμονες, πρέπει να υπάρχει σαφέστερη καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο απομόνωσης ενός ατόμου που έχει μολυνθεί, πιο σαφείς συμβουλές για τον τρόπο προστασίας όσων κινδυνεύουν, αλλά και βελτιωμένα τεστ και ιχνηλάτηση των επαφών .
«Εάν η νόσος γίνει ενδημική (σε περισσότερες χώρες), θα έχουμε άλλη μια δυσάρεστη ασθένεια και θα πρέπει να λάβουμε πολλές δύσκολες αποφάσεις», δήλωσε η Ιζαμπέλλα Έκερλε, καθηγήτρια στο Κέντρο Αναδυόμενων Ιογενών Νοσημάτων της Γενεύης στην Ελβετία.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι δεν θεωρείται πολύ πιθανό ο ΠΟΥ να προχωρήσει σύντομα στο βήμα της κήρυξης “δυνητικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης”, επειδή η ευλογιά των πιθήκων είναι μια γνωστή στους επιστήμονες “απειλή” για την οποία υπάρχουν εργαλεία για την καταπολέμησή της.
Δείτε επίσης: Ευλογιά των πιθήκων: Φουντώνουν ξανά οι θεωρίες συνωμοσίας “Δημιουργήθηκε σε εργαστήριο από … τον Φάουτσι και τον Μπιλ Γκέιτς”
Η Έκερλε ζήτησε, ωστόσο, από τον ΠΟΥ να ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις των χωρών να θεσπίσουν πιο συντονισμένα και αυστηρά πρωτόκολλα απομόνωσης των κρουσμάτων, ακόμη και χωρίς την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Ανησυχεί, όπως λέει, μήπως οι συζητήσεις για τον “ήπιο” χαρακτήρα του ιού, καθώς και για τη “μεγάλη διαθεσιμότητα” εμβολίων και θεραπειών σε ορισμένες χώρες, «οδηγήσουν δυνητικά σε εφησυχασμό και αδρανή συμπεριφορά τις κατά τόπους αρχές δημόσιας υγείας».
Δεν είναι ίδια νόσος με την Covid-19
Περισσότερες από 400 ύποπτες και επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ευλογιάς των πιθήκων, αναφέρθηκαν μέσα σε μόλις ένα μήνα.
Οι περισσότερες έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη και όχι στις χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής, όπου ο ιός είναι ενδημικός.
Το στέλεχος του ιού που εμπλέκεται στο τωρινό ξέσπασμα της επιδημίας θεωρείται ότι σκοτώνει ένα μικρό μέρος των ατόμων που έχουν μολυνθεί. Προς το παρόν ωστόσο δεν έχουν αναφερθεί θάνατοι, σημειώνει το πρακτορείο Reuters.
Αξιωματούχοι της Υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για την έξαρση που εντοπίζεται σε ορισμένες χώρες όπου ο ιός δεν είναι ενδημικός, ενώ ο ΠΟΥ έχει δηλώνει πως αναμένει ότι τα κρούσματα θα αυξηθούν, καθώς ταυτόχρονα αυξάνεται και η επιτήρηση.
Η Άντζελα Ρασμούσεν, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Saskatchewan στον Καναδά, έγραψε στο Twitter ότι η ευλογιά των πιθήκων είναι διαφορετική από τον SARS-CoV-2, αλλά «κάνουμε ορισμένα ίδια λάθη όσον αφορά την αποφασιστική αντιμετώπιση του προβλήματος με τα εργαλεία ανά χείρας».
Την Παρασκευή, ο ΠΟΥ επανέλαβε πως ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να περιοριστεί με μέτρα που περιλαμβάνουν τον γρήγορο εντοπισμό και την απομόνωση των κρουσμάτων, αλλά και την έγκαιρη απομόνωση των επαφών τους.
Διάγνωση, τεστ, εμβολιασμός και απομόνωση
Τα άτομα που έχουν μολυνθεί – και σε ορισμένες περιπτώσεις και οι στενές επαφές τους – συνιστάται να απομονωθούν για 21 ημέρες, αλλά δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό οι άνθρωποι μπορούν να τηρήσουν ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα απομόνωσης μακριά από την εργασία τους ή τις υπόλοιπες υποχρεώσεις.
Από την άλλη, η εργαστηριακή επάρκεια των διαγνωστικών τεστ για την ευλογιά των πιθήκων δεν είναι ευρέως εδραιωμένη, είπε η Έκερλε, κάτι που δυσχεραίνει την έγκαιρη διάγνωση.
Ο μαζικός εμβολιασμός δεν θεωρείται απαραίτητος, αλλά ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας και της Γαλλίας, διαθέτουν εμβόλια για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και στις στενές επαφές κρουσμάτων.
Ορισμένοι ειδικοί πάλι υποστηρίζουν, πως η τρέχουσα κινητοποίηση είναι ανάλογη με το μέγεθος του προβλήματος και τονίζουν πως το να θεωρηθεί η ευλογιά των πιθήκων ως “παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία” θα ήταν υπερβολική ενέργεια σε αυτό το στάδιο.
«Ο χαρακτηρισμός αυτός προορίζεται για απειλές με υψηλότερο επίπεδο κινδύνου, με βάση τη μολυσματικότητα, τη σοβαρότητα και τον διεθνή κίνδυνο κλιμάκωσης», δήλωσε ο Ντέιλ Φίσερ, πρόεδρος του Global Outbreak Alert and Response Network (GOARN) και καθηγητής ιατρικής στη Σιγκαπούρη.
Τέλος, πέρα από τις «ετικέτες» όλοι οι ειδικοί συμφωνούν πως το πιο σημαντικό μάθημα που πήραμε τα δύο τελευταία χρόνια είναι πως οι πανδημίες όταν αρχίσουν να εξαπλώνονται, είναι συνήθως πολύ αργά.