Σοβαρές επιπτώσεις είχε η οικονομική κρίση τα προηγούμενα χρόνια στη νοσηλεία και περίθαλψη των ψυχιατρικών ασθενών, καθώς η έλλειψη κονδυλίων έπληξε σοβαρά την αποασυλοποίηση. Τη διαδικασία δημιουργίας, δηλαδή, μικρών και ευέλικτων εξωνοσοκομειακών προνοιακών δομών, στις οποίες οι ασθενείς θα μπορούσαν να λαμβάνουν εξειδικευμένη φροντίδα για το πρόβλημά τους, με τελικό στόχο την επανένταξή τους στο οικογενειακό τους περιβάλλον, αλλά και τον κοινωνικό ιστό.
Αντ’ αυτού τα τελευταία χρόνια στα τρία Ψυχιατρικά Νοσοκομεία (ΨΝΑ, Δρομοκαίτειο, ΨΝ Θεσσαλονίκης) που είναι οι τρεις βασικοί πυλώνες του Δημόσιου Συστήματος Ψυχικής Υγείας στη χώρα μας, στοιβάζονται όχι μόνο ψυχικά πάσχοντες, αλλά και άτομα με σύνδρομο Down και αυτισμό, άτομα που έχουν διαπράξει αδικήματα ή εγκλήματα εξαιτίας κάποιας ψυχιατρικής πάθησης, αλλά ακόμα και … άστεγοι που προκαλούν επεισόδια για να εισαχθούν σε νοσοκομεία και να βρουν στέγη, όπως αναφέρει σε σχετική δήλωσή της η ΠΟΕΔΗΝ, η οποία τονίζει την ανάγκη να προχωρήσει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση και η αποασυλοποίηση των ψυχικά πασχόντων:
«Οι εισαγωγές ασθενών υπερτριπλασιάστηκαν τα χρόνια της κρίσης. Οι Ψυχιατρικοί τομείς των Γενικών Νοσοκομείων αναπτύσσουν διπλάσια ράντζα από τα κρεβάτια που διαθέτουν. Τα τρία Ψυχιατρικά Νοσοκομεία (ΨΝΑ, Δρομοκαίτειο, ΨΝ Θεσσαλονίκης) στη χώρα μας βρίσκονται σε κακή κατάσταση επειδή τα κονδύλια για υποδομές είναι ελάχιστα. Εισάγουν 10.000 ασθενείς κατ’ έτος εκ των οποίων οι 7.000 είναι με εισαγγελική εντολή για εγκλεισμό. Οι εισαγωγές στα τρία Ψυχιατρικά Νοσοκομεία το έτος 2010 ήταν 3.000».
Ποια περιστατικά δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στα Ψυχιατρεία
Εξαιτίας της έλλειψης επαρκούς αριθμού προνοιακών δομών, στα μεγάλα Ψυχιατρεία εισάγονται περιστατικά τα οποία δεν είναι κατάλληλα για εγκλεισμό σε νοσοκομείο. Έτσι και η αποασυλοποίηση δεν επιτυγχάνεται και υποσκάπτεται η περίθαλψη των πραγματικών περιστατικών που χρειάζονται κλειστή περίθαλψη.
Όπως αναφέρουν οι εργαζόμενοι, αυτή τη στιγμή 3.000 χρόνιοι ασθενείς παραμένουν στις μονάδες ψυχικής υγείας, από έλλειψη εξωνοσοκομειακών δομών. Ενώ οι κοινοτικές δομές αποασυλοποίησης, τις οποίες λειτουργούν οι ΜΚΟ «προσφέρουν αναντίστοιχο έργο από το πακτωλό χρημάτων που έλαβαν και λαμβάνουν από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Ένωση», όπως τονίζουν.
Οι υπεύθυνοι αυτών των εξωνοσοκομειακών δομών που έχουν δημιουργηθεί για ανθρώπους που πάσχουν από αυτισμό, στην πρώτη υποτροπή του ασθενούς «νίπτουν τας χείρας τους» και ζητούν εισαγγελική εντολή, ώστε να εγκλείονται οι ασθενείς στα ψυχιατρικά νοσοκομεία. Έτσι, εισάγονται με την διαδικασία της εισαγγελικής εντολής περιστατικά, για τα οποία τα ψυχιατρεία δεν διαθέτουν υποδομή να περιθάλψουν (αυτιστικά άτομα, ή άτομα με νοητική υστέρηση κ.α.). «Έτσι βρέθηκαν τα αυτιστικά παιδιά στα ΨΝΑ, στο Δρομοκαϊτειο και ζουν σε απαράδεκτες συνθήκες περίθαλψης», αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ.
Δείτε επίσης – Δρομοκαΐτειο: Έκκληση του προέδρου της ΠΟΕΔΗΝ για αυτιστικό παιδί – Ενάμιση χρόνο δεμένο με ιμάντες
Τεράστιες ελλείψεις προσωπικού
Το προσωπικό των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων είναι αποδεκατισμένο. Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει η ΠΟΕΔΗΝ:
- Στο ΨΝΑ από τις 1921 οργανικές θέσεις καλύπτονται μόνο οι 979, οι οποίες καταλαμβάνονται από υπαλλήλους όλων των ειδικοτήτων.
- Στο Δρομοκαϊτειο σε 1450 οργανικές θέσεις υπηρετούν 450 υπάλληλοι όλων των ειδικοτήτων.
- Στο Ψ.Ν.Θεσσαλονίκης στις 932 οργανικές θέσεις υπηρετούν 497 υπάλληλοι όλων των ειδικοτήτων.
«Κι όμως τα αυτά τα νοσοκομεία εφημερεύουν 2 φορές την εβδομάδα και εισάγουν κατά μέσο όρο 3.000 ασθενείς κατ’ έτος το καθένα. Δύο νοσηλευτές -τριες αντιστοιχούν σε κάθε κλινική των 40 ασθενών, που πολλοί εξ αυτών είναι επικίνδυνοι διεγερτικοί και χρήζουν ατομικής περιποίησης», αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ.
Οι εργαζόμενοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει ανάγκη βελτίωσης της κατάστασης στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, λειτουργία νέων εξωνοσοκομειακών δομών προσαρτημένων στις δημόσιες μονάδες ψυχικής υγείας, άμεση μεταφορά των ατόμων που πάσχουν από αυτισμό σε κατάλληλες μονάδες φιλοξενίας και όχι νομιμοποίησης της τωρινής απαράδεκτης κατάστασης που «ασυλοποιεί» τους ασθενείς και τις προσφερόμενες υπηρεσίες.
Τι κατέγραψε το 2018 αντιπροσωπεία του Συμβουλίου της Ευρώπης στα ελληνικά ψυχιατρεία και δομές
Την έλλειψη προσωπικού στα ψυχιατρικά ιδρύματα και τις κακές συνθήκες κράτησης στα τμήματα φύλαξης κατέγραψε το 2018, αντιπροσωπεία της Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων και της Ανθρώπινης Μεταχείρισης (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία επισκέφτηκε τις ελληνικές ψυχιατρικές δομές τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς.
Η Επιτροπή επεσήμανε στο πόρισμά της ότι σε ορισμένες δομές παρατηρούνται ανεπαρκείς δραστηριότητες των ασθενών σε εξωτερικούς χώρους, αλλά και κάποια μεμονωμένα περιστατικά ασθενών που ισχυρίστηκαν λεκτική βία και απαράδεκτη συμπεριφορά εκ μέρους του προσωπικού.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι, σε γενικότερες γραμμές, γίνεται παρατεταμένη χρήση των συστημάτων συγκράτησης και καθήλωσης ασθενών λόγω έλλειψης προσωπικού, έλλειψης κατάλληλης κατάρτισης του προσωπικού σχετικά με τους περιορισμούς και έλλειψης αυστηρών κριτηρίων για τη χρήση των μεθόδων περιορισμού ασθενών στα διεθνή πρότυπα.