Σχέδιο για την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία- Το πλήρες κείμενο

Καταρχάς ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός ανέπτυξε τις κεντρικές προτεραιότητες αυτής της νέας πολιτικής στο χώρο του φαρμάκου οι οποίες είναι:

-Η εγγυημένη πρόσβαση όλων των ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις , στα αναγκαία φάρμακα ως κρίσιμος  όρος  για την καθολική κάλυψη υγείας.

-Η ασθενοκεντρική οπτική και η μεγιστοποίηση του θεραπευτικού οφέλους.

– Η αύξηση της διείσδυσης γενοσήμων στην ελληνική φαρμακευτική αγορά.

– Η συγκράτηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης στα όρια του κλειστού προϋπολογισμού μέσω θεραπευτικών πρωτοκόλλων και συνταγογραφικών ‘φίλτρων’.

– Η διασφάλιση «διαθέσιμου χώρου»  για την πραγματική φαρμακευτική καινοτομία μέσω ενός νέου μοντέλου «δίκαιων τιμών» και συστημάτων αξιολόγησης τεχνολογίας υγείας ( HTA).

– Η σταδιακή ανακούφιση των πολιτών από την ιδιαίτερα υψηλή συμμετοχή στο κόστος.

– H εθνική και διακρατική διαπραγμάτευση τιμών με τις φαρμακευτικές εταιρείες  , ειδικά για τα ΦΥΚ και τα καινοτόμα φάρμακα – τώρα  είναι η 1η φορά που το Κράτος διαπραγματεύεται μέσω της Ειδικής Επιτροπής του ΕΟΠΥΥ προσιτές τιμές αποζημίωσης για μια κατηγορία ακριβών φαρμάκων (ηπατίτιδα C).

– Η αναβάθμιση του εγκριτικού ,  ελεγκτικού και αναπτυξιακού ρόλου του  ΕΟΦ και του ΙΦΕΤ.

– Η προώθηση της κλινικής έρευνας στη χώρα  με γνώμονα την επιστημονική πρόοδο, την ασφάλεια των ασθενών και τη Δημόσια Υγεία.

– Η στήριξη της εγχώριας παραγωγικής δραστηριότητας στον τομέα του φαρμάκου.

Η στρατηγική της προώθησης εγχωρίως παραγομένων γενοσήμων και ο περιορισμός των εισαγωγών φαρμάκων, είναι κρίσιμη προτεραιότητα.  Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα στην Ελλάδα,  παρά την υπάρχουσα παραγωγική δυνατότητα, το 77% της εγχώριας κατανάλωσης καλύπτεται από φάρμακα πολυεθνικών εταιρειών και το υπόλοιπο 23% από φάρμακα ελληνικών βιομηχανιών. Η αύξηση της διείσδυσης γενοσήμων που παράγονται στη χώρα και μπορούν να καλύψουν ένα πολύ μεγάλο μέρος των φαρμακευτικών αναγκών του πληθυσμού, ιδιαίτερα στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και στα συνήθη χρόνια νοσήματα, αποτελεί για το υπουργείο Υγείας  προτεραιότητα και υποχρέωση.

Τώρα πλέον χρειάζονται συγκεκριμένες πρωτοβουλίες επικοινωνιακής προβολής συνολικά των ποιοτικών ελληνικών γενοσήμων,  που θα ενισχύσουν την αξιοπιστία τους και θα αντιστρέψουν το σημερινό κλίμα αμφισβήτησης της αποτελεσματικότητας τους. Πάνω απ’ όλα όμως,  για τη συστηματική επιλογή γενοσήμων, χρειάζεται ένα πλαίσιο θετικών κινήτρων για γιατρούς, φαρμακοποιούς και ασθενείς, το οποίο αυτή την περίοδο επεξεργαζόμαστε», τόνισε ο κ. Ξανθός.

«Το υπουργείο Υγείας έχει τον  πολύ σημαντικό ρόλο του σχεδιασμού και  της υλοποίησης μιας  νέας εθνικής φαρμακευτικής πολιτικής που θα δίνει «χώρο» στα ποιοτικά γενόσημα.   Τα άλλα συναρμόδια Υπουργεία αναλαμβάνουν τα υπόλοιπα , με κοινό στόχο τη βιώσιμη  αναπτυξιακή προοπτική της εγχώριας φαρμακοβιομηχανία», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ξανθός.

Από την πλευρά του ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, Κώστας Φωτάκης σημείωσε κατά το χαιρετισμό του ότι « ο Τομέας  Έρευνας και Καινοτομίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας υπηρετούν δύο κεντρικούς στόχους.

Η Γνώση και η Καινοτομία που παράγονται από την Έρευνα:

α) Να στηρίξουν την Κοινωνία, διευρύνοντας μαζί με την Παιδεία τους πνευματικούς της ορίζοντες, παρέχοντας προοπτική και ελπίδα, ιδιαίτερα μέσα στο πλαίσιο της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που υπάρχει. Η λήψη μέτρων για την αναστροφή της φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό βρίσκεται στον πυρήνα υλοποίησης αυτού του στόχου.

β) Να συμβάλλουν στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας που είναι το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Η Έρευνα, μέσα από τη Γνώση και την Καινοτομία που παράγεται,  καλείται να αποτελέσει μια σοβαρή αναπτυξιακή προοπτική για την επόμενη ημέρα μετά την κρίση και να συνεισφέρει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Είναι ανάγκη να διαμορφώσουμε θεσμούς μακράς πνοής που να δημιουργούν ευκαιρίες και θύλακες επιστημονικής και επιχειρηματικής ποιότητας για την έμπνευση και απελευθέρωση του ερευνητικού δυναμικού της χώρας, χωρίς άνωθεν περιορισμούς, παρεμβάσεις και αγκυλώσεις, όπως είναι η σημαντική πρωτοβουλία για τη σύσταση του Ελληνικού Ιδρύματος  Έρευνας και Καινοτομίας.

Θεωρούμε ότι ο τομέας του φαρμάκου στη χώρα είναι ένας τομέας έντασης γνώσης, που κατέχει σημαντική θέση στο παραπάνω πλαίσιο και η υποστήριξη των δραστηριοτήτων και έργων της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας είναι κρίσιμης σημασίας. Ο τομέας μας υποστηρίζει συνέργειες μεταξύ των ΑΕΙ, Ερευνητικών Κέντρων και της Φαρμακοβιομηχανίας. Η ΓΓΕΤ σχεδιάζει δράσεις στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ ευελπιστώντας ότι η αυτή η στρατηγική θα οδηγήσει –μεταξύ άλλων- και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για νέους επιστήμονες ώστε να παραμείνουν στη χώρα ή να επιστρέψουν σε αυτή».

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), Θεόδωρος Φέσσας ο οποίος σημείωσε ότι καλές, σταθερές και βιώσιμες δουλειές που δημιουργούν προστιθέμενη αξία και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα δημιουργεί πλέον μόνο ο ιδιωτικός τομέας, με επενδύσεις και παραγωγή προστιθέμενης αξίας, για το λόγο αυτό εκεί πρέπει να βασιστεί και η αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.

Ο κ. Φέσσας χαρακτήρισε ως «κλειδί» για το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της στασιμότητας στην οικονομία τις παραγωγικές επενδύσεις που θα συμβάλουν αποτελεσματικά στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας και έκανε λόγο για ανάγκη εκπόνησης σε εθνικό επίπεδο μιας ρεαλιστικής εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, πέρα από τα μνημόνια, και με γνώμονα την αντιμετώπιση της μεγάλης αυτής πρόκλησης.

Οι έξι άξονες στους οποίους βασίζεται το Σχέδιο Δράσης

Πιο αναλυτικά το Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, αποτελείται από έξι άξονες που εξειδικεύονται σε ένα ολοκληρωμένο πλέγμα 46 αλληλένδετων μεταξύ τους παρεμβάσεων, υλοποιούμενων κατά περίπτωση τόσο από την πολιτεία και τους αρμόδιους δημόσιους φορείς όσο και από τις ίδιες τις ωφελούμενες επιχειρήσεις.

Οι άξονες και οι βασικές πρωτοβουλίες που περιλαμβάνονται στον καθένα από αυτούς είναι:

1-Ενίσχυση Ζήτησης Προϊόντων Εγχώριας Φαρμακοβιομηχανίας μέσω δράσεων:

– Επανεξέτασης της πολιτικής τιμοδότησης και πλαισίου αποζημιώσεων φαρμάκου

– Ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για τη χρήση γενοσήμων

2-Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας μέσω δράσεων:

– Συνεχούς προσαρμογής στις καλές πρακτικές παραγωγής

– Ενίσχυσης εξωστρέφειας και συνεργασιών

– Ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

3-Ενίσχυση δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας μέσω δράσεων:

– Στόχευσης της έρευνας και διασύνδεσής της με τη Φαρμακοβιομηχανία

– Διαμόρφωσης ελκυστικού θεσμικού πλαισίου ανάπτυξης Έρευνας και Καινοτομίας και νομικής προστασίας της βιομηχανικής ιδιοκτησίας

4-Ενδυνάμωση ανθρώπινου δυναμικού μέσω δράσεων:

– Ποσοτικής και ποιοτικής ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου

– Ανάσχεση του brain drain

– Διασφάλιση υποστηρικτικών υπηρεσιών και υποδομών μέσω δράσεων:

– Επιχειρησιακής αναβάθμισης και ενίσχυσης του ρόλου του ΕΟΦ

– Αναβάθμισης Ερευνητικών Υποδομών

– Συστηματικής παρακολούθησης της εγχώριας και διεθνούς αγοράς και των τεχνολογικών εξελίξεων του κλάδου

5-Βελτίωση περιβάλλοντος χρηματοδότησης μέσω δράσεων:

– Διευκόλυνσης της πρόσβασης και αξιοποίησης χρηματοδοτικών ευκαιριών

– Βελτίωσης του εγχώριου χρηματοπιστωτικού περιβάλλοντος

6-Οι πρωτοβουλίες – δράσεις για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης

Η υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, κ. Θεοδώρα Τζάκρη στην παρέμβασή της υπογράμμισε  ότι  «το Σχέδιο Δράσης που αναπτύχθηκε αποτελεί το βασικό – ολοκληρωμένο πλαίσιο αναφοράς της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι μέλημα του Υπουργείου και της κυβέρνησης μας είναι η ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, όχι με την στενή έννοια της δημιουργίας περιβάλλοντος προστασίας στην εγχώρια παραγωγή, αλλά με την ευρεία έννοια, δηλαδή τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης στην υφιστάμενη δραστηριότητα αλλά και συνθηκών δημιουργίας νέου φιλόξενου περιβάλλοντος για μελλοντικές επενδύσεις της βιομηχανίας ώστε η εγχώρια παραγωγή να ενδυναμωθεί από ξένες επενδύσεις».

Πρόσθεσε ακόμη ότι «στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι η αντιμετώπιση των υφιστάμενων προβλημάτων και η ανάδειξη των προοπτικών που διανοίγονται για τον κλάδο μέσω μιας σειράς δράσεων που πρέπει να αναληφθούν από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων του κλάδου, προκειμένου να υποστηριχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας».

Η κ. Τζάκρη ανέπτυξε τους λόγους για τους οποίους επελέγη ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας ως πιλότος της πρωτοβουλίας ενίσχυσης των βιομηχανικών κλάδων λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «παρά τις αντιξοότητες ο φαρμακευτικός κλάδος σήμερα συμβάλλει ετησίως στο εθνικό ΑΕΠ με ποσό μεγαλύτερο  των €2,8 δις, ενώ παράλληλα, σημαντική είναι η συνεισφορά του κλάδου στην αντιμετώπιση της ανεργίας, καθώς τα τελευταία 5 χρόνια οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν σε νέες παραγωγικές μονάδες συνέβαλαν στην αύξηση της απασχόλησης στον κλάδο (κατά 3.681 κατά την περίοδο της κρίσης), ο οποίος σήμερα απασχολεί περίπου 15.000 εργαζόμενους με τους μισούς από αυτούς να απασχολούνται στις επιχειρήσεις με εγχώρια μεταποιητική δραστηριότητα. Ταυτόχρονα αυξήθηκε ο αριθμός των επιχειρήσεων κατά την περίοδο της κρίσης.

Οι εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες κατάφεραν στη συντριπτική τους πλειοψηφία να διατηρήσουν τις θετικές οικονομικές επιδόσεις τους, αυξάνοντας θεαματικά την εξωστρέφειά τους, με τις εξαγωγές να ξεπερνούν το 20% του κύκλου εργασιών τους σε πάνω από 85 χώρες. Επίσης παρουσιάστηκε αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής κατά 64% την περίοδο 2005-2013 σε αντίθεση με την πτωτική πορεία του αντίστοιχου δείκτη μεταποίησης (-28%).

Σήμερα, ο κλάδος συνεισφέρει το 2,3% της προστιθέμενης αξίας της μεταποίησης όντας στους 15 πρώτους κλάδους προστιθέμενης αξίας της μεταποίησης (13ος). Επιπλέον, οι προοπτικές του κλάδου είναι εξαιρετικά ευοίωνες δεδομένου ότι η παγκόσμια αγορά φαρμάκου αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση της τάξης του 33% για την επόμενη πενταετία».

Η κ. Τζάκρη συνέχισε λέγοντας ότι «το Σχέδιο Δράσης έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Στην κατεύθυνση αυτή με απόφαση του Πρωθυπουργού συστήθηκε Διυπουργική Επιτροπή για το συντονισμό και την εφαρμογή του  στην οποία συμμετέχουν ο Υπουργός Ανάπτυξης, Οικονομίας και Τουρισμού, η αρμόδια Υφυπουργός για τα θέματα Βιομηχανίας, ο Υπουργός Υγείας και ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, αρμόδιος για θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας ενώ έχουν παράλληλα συγκροτηθεί οι έξι Ομάδες Εργασίας, μία ανά άξονα του Σχεδίου Δράσης, που θα υποβάλλουν τις προτάσεις τους στη Διυπουργική Επιτροπή και των οποίων οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα.

Επιπλέον έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρμογή μίας σειράς δράσεων άμεσης προτεραιότητας που προβλέπονται στο Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη της Εγχώριας Φαρμακοβιομηχανίας.

Ειδικότερα:

Επιπρόσθετα του Αναπτυξιακού Νόμου 4399/2016 που ψηφίστηκε και θα είναι σε πλήρη εφαρμογή σε 2 μήνες και ο οποίος αναγνωρίζει τη φαρμακοβιομηχανία ως έναν από τους εννέα στόχους προτεραιότητας,  στο αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται να προκηρυχθούν από το ΕΣΠΑ, στο πλαίσιο του ΕΠΑΝΕΚ, οι πρώτες δράσεις που σχετίζονται με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της εξωστρέφειας  των μεταποιητικών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακοβιομηχανιών, ενώ σειρά άλλων προγραμμάτων ενίσχυσης της μεταποίησης βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού, ώστε να προκηρυχθούν εντός του 2016.

Επίσης, έχουν ήδη προκηρυχθεί δράσεις ενίσχυσης των δημόσιων ερευνητικών υποδομών καθώς και δράσεις κατάρτισης και πιστοποίησης των γνώσεων των εργαζομένων στους στρατηγικούς τομείς ανάπτυξης της χώρας, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η φαρμακοβιομηχανία» υπογράμμισε χαρακτηριστικά η κ. Τζάκρη.

Πιο αναλυτικά οι σημαντικότερες από τις πρώτες αναληφθείσες δράσεις για την ενίσχυση της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας έχουν ως εξής:

·         Σύγχρονη μεταποίηση – 100.000.000 € (προς προκήρυξη άμεσα)

·         Εξωστρέφεια – Διεθνοποίηση ΜΜΕ (υπό σχεδιασμό)

·         Καινοτομική επιχειρηματικότητα (υπό σχεδιασμό)

·         Δίκτυα Επιχειρήσεων αλυσίδες Αξίας (υπό σχεδιασμό)

·         Ενιαία Δράσης Κρατικών Ενισχύσεων «ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» (προδημοσιευμένη – προς προκήρυξη άμεσα) – 280.000.000 €

·         Κατάρτιση και πιστοποίηση γνώσεων και δεξιοτήτων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα – 30.000.000 €

·         Ενίσχυση Ερευνητικών Υποδομών – 3.000.000 € ανά υποδομή

Παράλληλα η Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, κ. Θεοδώρα Τζάκρη επισήμανε ότι «η ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας ταυτόχρονα εξυπηρετεί ευθέως δύο κρίσιμης σημασίας εθνικούς στόχους:

α) Την περιστολή της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, ως απόρροια της επιδιωκόμενης αύξησης του μεριδίου των ποιοτικών γενοσήμων στην ελληνική αγορά έναντι των πρωτοτύπων, δεδομένου ότι τα γενόσημα αποτελούν και τα βασικά προϊόντα της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας.

β) Την ανάσχεση του brain drain, δεδομένου ότι η φαρμακοβιομηχανία συνιστά έναν από τους κλάδους που μπορεί να προσφέρει απασχόληση και νέες θέσεις εργασίας σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλής κατάρτισης και εξειδίκευσης είτε άμεσα στις ίδιες τις επιχειρήσεις είτε έμμεσα σε ερευνητικούς φορείς ή σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες συνδεδεμένες με τον κλάδο του φαρμάκου και της υγείας γενικότερα».

Η κ. Θεοδώρα Τζάκρη κλείνοντας την τοποθέτησή της τόνισε ότι «η επιτυχημένη υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης μπορεί να αποτελέσει τον πιλότο για την συνεργασία του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα σε ένα εκ των προτέρων σχεδιασμένο και από κοινού συμφωνημένο πλαίσιο δράσης»  και ζήτησε την ενεργή συμβολή και συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων μερών στην υλοποίησή του.