Τα νέα τεστ αυτοδιάγνωσης που κυκλοφορούν στα φαρμακεία για τον έλεγχο μιας σειράς ασθενειών (π.χ. προβλήματα νεφρικής λειτουργίας, καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, εμμηνόπαυσης, κλπ) και έχουν χαμηλό κόστος (σχεδόν 10 ευρώ), πλέον υιοθετούνται ως «εργαλεία» στην πρωτοβάθμια φροντίδα στα περισσότερα εθνικά συστήματα υγείας χωρών της ΕΕ για να εφαρμόζονται σε μεγάλες ομάδες πληθυσμού.
Στην περίπτωση του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου (ΚΠΕ) -ενός ταχέως αυξανόμενου σε συχνότητα καρκίνου τόσο πανευρωπαϊκά όσο και στη χώρα μας- το τεστ αυτοδιάγνωσης που μπορεί να κάνει ο πολίτης μόνος του στο σπίτι, παρακάμπτοντας τη δύσκολη ή ακόμη και απωθητική διαγνωστική τεχνική της κολονοσκόπησης, καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό.
Με την αυτοεξέταση, η έγκαιρη ανίχνευση του πολύποδα οδηγεί με τη σειρά της, σε άρση της επικινδυνότητας να νοσήσει κανείς από καρκίνο εντός της δεκαετίας, ή να αναπτύξει ένα άλλο σοβαρό θέμα στο παχύ έντερο.
Τα νέα self test είναι ακόμη πιο απαραίτητα στους κατοίκους των νησιών και των απομακρυσμένων περιοχών της χώρας και όπου δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε υγειονομικές δομές.
“Σαρώνει” ο καρκίνος του παχέος εντέρου στην Ελλάδα και την Ευρώπη
Στην Ελλάδα ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου αποτελεί τον 2ο σε συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες και τον 4ο στους άντρες. Η ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ, ανέδειξε πως το 23% των θανάτων στην Ελλάδα οφείλεται στον καρκίνο, με την εκτιμώμενη επίπτωση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου τα 21 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού το χρόνο.
Το 2020 καταγράφηκαν στην Ευρώπη 150.366 χιλιάδες νέα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου σε γυναίκες και 191.053 σε άντρες. Επίσης, 68.920 θάνατοι σε γυναίκες και 87.185 σε άντρες.
Ο ΚΠΕ είναι μια μορφή καρκίνου «υποτιμημένη» ως προς τον προληπτικό έλεγχο, ενώ η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σημαίνει ταυτόχρονα ακόμη και ίαση, λένε οι επιστήμονες.
Με τα παραπάνω δεδομένα, το Υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας βρίσκεται σε συζητήσεις για να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου (ΚΠΕ) με πρώτο βήμα το FIT self test σε περίπου 3,8 εκατ. πολίτες ηλικίας 50-70 ετών.
Καρκίνος του παχέος εντέρου: Πότε πρέπει να εξεταστεί κανείς
Ο ΚΠΕ ωστόσο, όσο περνά ο καιρός αυξάνεται κυρίως εξαιτίας της παχυσαρκίας και “κατεβαίνει” σε ολοένα και μικρότερες ηλικίες.
Οι παλαιότερες πανευρωπαϊκές οδηγίες (guidelines ) προέβλεπαν την προληπτική εξέταση όλων των πολιτών άνω των 50 ετών, ενώ πλέον το ηλικιακό όριο διεθνώς έχει πέσει στα 40 χρόνια και υπάρχει τάση σύστασης ελέγχου σε ηλικίες από 30 έως 40 ετών.
Εάν τελικά ο αυτοέλεγχος εγκριθεί ως δωρεάν πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου το self test, το οποίο έχει ένα χαμηλό κόστος που δεν ξεπερνά τα 10 ευρώ, θα δοθεί δωρεάν στους πολίτες 50 – 70 ετών.
Η οδηγία στην Ελλάδα ως προέκταση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών, είναι να γίνεται πάνω από 45 ετών, οπότε κάτω από την ηλικία των 50 ετών μπορεί κάποιος να προμηθευτεί το τεστ με ίδια δαπάνη από το Φαρμακείο.
Η κα. Χριστίνα Πούλου, CEO της Dyonmed, εταιρεία η οποία παράγει τα τεστ αυτοεξέτασης που κυκλοφορούν στην Ελλάδα, υποστηρίζει η αποτελεσματικότητά του φτάνει το 98%
“Βάση του τεχνικού φακέλου και των στοιχείων του προϊόντος, έχει 98 % αξιοπιστία και ακρίβεια στην ανίχνευση της αιμοσφαιρίνης, του αίματος δηλαδή που δεν είναι ορατό στην κένωσή μας. Το αίμα αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε κάποια δυσλειτουργία του εντέρου, είτε σε κάποιο πολύποδα, ο οποίος να μην φαίνεται, αλλά να αιμορραγεί. Κι αυτός ο πολύποδας αν μείνει 10 – 15 χρόνια μπορεί να μεταλλαγεί σε καρκίνο”, τονίζει.
Σύμφωνα με την ίδια αυτή είναι η λογική και η φιλοσοφία αυτού του προϊόντος και άλλων προϊόντων αντίστοιχα που υπάρχουν σε άλλες χώρες στον κόσμο.
Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι, εάν το πρόγραμμα εγκριθεί να διεξαχθεί μέσω των Φαρμακείων.
“Σήμερα η επιστημονική κοινότητα έχει στα χέρια της καινούργια πρωτόκολλα πρόληψης, που περιλαμβάνουν τον ανοσοχημικό έλεγχο κοπράνων (FIT), ένα self test που μπορεί να φτάσει σε κάθε πολίτη ηλικίας 50-70 ετών και που μπορεί να το κάνει μόνος του στο σπίτι, μειώνοντας στις πραγματικά αναγκαίες τις κολονοσκοπήσεις που χρειάζεται να γίνουν ως επόμενο βήμα έγκαιρης διάγνωσης”, σημείωσε σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου και η Δρ. Μαρία Γαζούλη, Καθηγήτρια Βιολογίας – Γενετικής – Νανοϊατρικής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ και μέλος του ΔΣ του Συλλόγου για τον Καρκίνο του Παχέος Εντέρου.