Σκάνδαλο και στην ψυχική υγεία! Πως αποκαλύφθηκαν ασθενείς “φαντάσματα”

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει πόρισμα ελέγχου της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Υγείας, το οποίο υποβλήθηκε στην Υφυπουργό Υγείας, κυρία Ζέττα Μ. Μακρή, ύστερα και από σχετική εντολή της, προ μηνός.

Ο έλεγχος διενεργήθηκε προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τα στοιχεία που υποβάλλονταν στο Υπουργείο Υγείας για να επιχορηγηθούν οι μονάδες ψυχικής υγείας Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ήταν αληθή και αφορούσαν τον αριθμό των ασθενών, που δηλώνονταν. Ο έλεγχος διετάχθη από την Υφυπουργό Υγείας κυρία Ζέττα Μ. Μακρή, διότι υπήρχαν ενδείξεις παρατυπιών σε προγενέστερο έλεγχο των στοιχείων από την Υπηρεσία. Όλες οι επιχορηγήσεις δίνονταν με επιφύλαξη.

Η Υφυπουργός κυρία Ζ. Μ. Μακρή, έδωσε το προηγούμενο διάστημα εντολή στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, να λάβει όλα εκείνα τα απαραίτητα θεσμικά και διοικητικά μέτρα, προκειμένου να είναι σε θέση να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλλει κυρώσεις. Χαρακτηριστική είναι η διάταξη Νόμου για την εποπτεία και έλεγχο του τομέα ψυχικής υγείας (Νόμος 4213/2013, άρ. 27) και η εξουσιοδοτική του Νόμου εκδοθείσα Υπουργική Απόφαση για τη συστηματική τήρηση αρχείου και δεδομένων λειτουργίας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας σε πληροφοριακό σύστημα.

Οι έλεγχοι κατέστησαν εφικτοί και αποτελεσματικοί με τη χορήγηση άδειας από την ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία εδόθη τον Απρίλιο του 2014 (είχε ζητηθεί, αρχικά, το Μάρτιο του 2013, δεν δόθηκε για τυπικούς λόγους και επανήλθαμε, τον Νοέμβριο του 2013). Ο έλεγχος κατέστη ευχερέστερος, γιατί οι ΑΜΚΑ, πλέον, δεν ήταν κωδικοποιημένοι αλλά πλήρεις.

Αναλυτικά:

Ο έλεγχος αφορούσε την περίοδο από τον Ιούλιο 2013 έως και τον Απρίλιο 2014 και διενεργήθηκε στο σύνολο των Φορέων δηλ. σε εξήντα οκτώ (68) Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι οποίοι λειτουργούν διακόσιες εβδομήντα δύο (272) μονάδες για ψυχικά πάσχοντες. Όλες αυτές οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας επιχορηγούνται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους.

Τα στοιχεία που ελέχθησαν αφορούσαν τους ασθενείς που επισκέπτονται ή διαμένουν σε μονάδες ψυχικής υγείας και υποβάλλονται, μηνιαίως, στο Υπουργείο, προκειμένου να καλύπτονται οι δαπάνες ανά ασθενή, με βάση τον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ). Οι δαπάνες αφορούν σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχονται ημερησίως από τις Μονάδες ΝΠΙΔ μκχ σε ψυχικά πάσχοντες, είτε μέσω προγραμματισμένων επισκέψεων, είτε μέσω της φιλοξενίας των ασθενών σε στεγαστικού τύπου μονάδες αποκαταστασιακού χαρακτήρα.

Συγκεκριμένα, η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας, διενήργησε έλεγχο σε συνολικά 37.154 δηλωθέντες ως ψυχικά πάσχοντες, οι οποίοι εξυπηρετήθηκαν από τις επιχορηγούμενες Μονάδες Ψυχικής Υγείας των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Τον Μάιο του 2014, ζητήθηκαν από τις Μονάδες, τα πλήρη στοιχεία των ασθενών που επισκέφτηκαν ή διέμειναν στις Μονάδες, κατά τη διάρκεια του δεκαμήνου (Ιούλιος 2013 – Απρίλιο 2014). Ο έλεγχος αυτός δεν έγινε νωρίτερα γιατί, όπως προανέφερα, μόλις τον προηγούμενο μήνα, (Απρίλιος 2014), δόθηκε η άδεια από την αρμόδια Αρχή.

Με την υποβολή των νέων αποκωδικοποιημένων ΑΜΚΑ διαπιστώθηκε ότι αυτομάτως, ο αριθμός των ασθενών μειώθηκε κατά 7.577, δηλαδή από 37.154 ΑΜΚΑ, οι ασθενείς περιορίστηκαν σε 29.577 ΑΜΚΑ.

Η Διεύθυνση επεξεργάστηκε τα αποκωδικοποιημένα ΑΜΚΑ, από τα οποία 3.481 ήταν άκυρα. Ο αριθμός των ασθενών μετά τον πρώτο έλεγχο περιορίστηκε κατά 11.058 ασθενείς, δηλαδή ποσοστό περίπου 30%.

Ακολούθησε δεύτερος έλεγχος σε συνεργασία με την ΗΔΙΚΑ Α.Ε., ώστε να γίνει διασταύρωση για το υπόλοιπο 70% των ΑΜΚΑ που παρέμειναν.

Ο έλεγχος της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. αφαίρεσε άλλους 1.285 ΑΜΚΑ ως άκυρους, δηλαδή το συνολικό ποσοστό των ασθενών που δεν υπήρχαν μειώθηκε κατά 12.000 άτομα (37.154 αρχικά, 24.283 ΑΜΚΑ μετά τους δύο ελέγχους), ποσοστό άκυρων ΑΜΚΑ 33,33%.

Αξιοσημείωτο και ενδεικτικό, του τρόπου λειτουργίας είναι ότι υπήρχαν και ΑΜΚΑ που ταυτοποιήθηκαν μεν, αλλά ανήκουν σε νεκρούς και δηλώνονταν μετά το θάνατό τους.

Συνεπώς, ένα μεγάλο ποσοστό της τάξης του 34,6 % των δηλωθέντων ΑΜΚΑ δεν υπάρχει δηλαδή, ένας στους τρεις ασθενείς, που μέχρι τον έλεγχο πληρώνονταν, δεν υπάρχει.

Ακολούθησε έλεγχος στα έγκυρα ΑΜΚΑ, τα οποία θυμίζω ότι είναι το 66,36% των αρχικών δηλωθέντων από τους Φορείς, που αποζημιώνονταν με επιφύλαξη της Υπηρεσίας.

Ο περαιτέρω έλεγχος απέδειξε ότι και εκεί, το 12% (τμήμα του 66,36%), των στοιχείων που πέρασαν τους προηγούμενους ελέγχους είναι, επίσης, άκυρο.

Ενδεικτικά:

30,54% των ΑΜΚΑ που δηλώθηκαν, δεν ανήκουν στους ασθενείς στους οποίους φαίνεται να τους παρέχονται υπηρεσίες από τις Μονάδες

18,85% των ασθενών λαμβάνουν υπηρεσίες από περισσότερες της μίας μονάδες ίδιου ή διαφορετικού τύπου, το μήνα αναφοράς, γεγονός για το οποίο έχει δοθεί εντολή διενέργειας επιτόπιων ελέγχων.

7,86% των ασθενών που διαμένουν σε μονάδες ψυχικής υγείας στεγαστικού τύπου επισκέπτονται και λαμβάνουν υπηρεσίες και από μονάδες ανοικτού τύπου, όπως Κέντρα Ημέρας, Κινητές Μονάδες.

Συνεπώς καταβάλλονται χρήματα για τον ίδιο ασθενή σε πολλές μονάδες. Ελέγχεται περαιτέρω το είδος των παρεχομένων υπηρεσιών, ώστε να διαπιστωθεί η ποικιλότητα τους.

1,31% των ασθενών διαμένουν ταυτόχρονα σε δύο μονάδες στεγαστικού τύπου (οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευμένα διαμερίσματα)

1,01% των ΑΜΚΑ αντιστοιχίζονται με μη έγκυρα βάσει των στοιχείων της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. ενώ ένα

40,42 % των ΑΜΚΑ δεν εμφανίζουν πρόβλημα

Μετά την ολοκλήρωση του αρχικού πορίσματος, η αρμόδια Υπηρεσία θα προβεί από αύριο

Στον άμεσο συμψηφισμό των ποσών που προκύπτουν από τα ευρήματα. Ο συμψηφισμός θα γίνει στην επόμενη χρηματοδότηση τον Ιούλιο του 2014.

Στη διασταύρωση των στοιχείων των ευρημάτων και με τον ΕΟΠΥΥ γιατί ενδεχομένως επιβαρύνεται και o Οργανισμός

Στη διαβίβαση του πορίσματος στο Σ.Ε.Υ.Υ.Π. για την περαιτέρω διερεύνηση και τον καταλογισμό ποσών, λόγω αρμοδιότητας, που προκαλούν ζημία στο δημόσιο.

Στη διαβίβαση του πορίσματος στις εισαγγελικές αρχές για τη διερεύνηση ύπαρξης τυχόν ποινικών αδικημάτων.

Εκτιμάται ότι με το νέο τρόπο χρηματοδότησης των Μονάδων Ψυχικής Υγείας ΝΠΙΔ μκχ, η σπατάλη περιορίστηκε κατά 30.000.000 € (από 90.000.000 € περίπου, σε 60.000.000 €).

Με τους περαιτέρω ελέγχους, η μείωση της σπατάλης αναμένεται να περιοριστεί κατά 30% τουλάχιστον. Ενημερωτικά αναφέρουμε ότι το 2013, εστάλησαν για περαιτέρω έλεγχο το σύνολο των Φορέων ΝΠΙΔ μκχ για τα έτη 2004-2012 στο ΣΔΟΕ για προληπτικό έλεγχο, την Ε.Δ.Ο.Δ.Ε. και στο ΣΕΥΥΠ. Τρεις εξ αυτών ελέγχονται ήδη από τις Εισαγγελικές Αρχές. Την όλη προσπάθεια γνώριζε ο Υπουργός Υγείας κ. Άδωνις Γεωργιάδης ο οποίος είχε και συνεχή ενημέρωση για τις εξελίξεις.