Ο δάγκειος πυρετός εξαπλώνεται ραγδαία στην αμερικανική ήπειρο, με επιδημίες να ξεσπούν ταυτοχρόνως σε πολλές χώρες, δυσχεραίνοντας την αντιμετώπισή του, προειδοποιεί ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας (PAHO).
Σε νέα έκθεση αξιολόγησης κινδύνου που εξέδωσε, ο PAHO αναφέρει πως εφέτος έχει καταγραφεί ρεκόρ κρουσμάτων. Η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα είναι η Βραζιλία. Ακολουθούν το Περού και το Μεξικό.
Στην έκθεση, ο PAHO επισημαίνει πως η αμερικανική ήπειρος βρίσκεται σε «υψηλό κίνδυνο» εξάπλωσης της νόσου. Σε αυτό συμβάλλουν πολλαπλοί παράγοντες, στους οποίους περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει ο PAHO, έως στιγμής εφέτος ο δάγκειος πυρετός έχει μολύνει 4,1 εκατομμύρια ανθρώπους στην αμερικανική ήπειρο. Η προηγούμενη χρονιά με τα περισσότερα κρούσματα ήταν το 2019, όταν είχαν καταγραφεί 3,1 εκατομμύρια. Την πλειονότητα των εφετινών κρουσμάτων (τα 2,9 εκατομμύρια) είχε η Βραζιλία.
Τα κρούσματα αυτά έχουν καταγραφεί σε 43 αμερικανικές χώρες. Οι 17 εξ αυτών έχουν ενεργές επιδημίες.
Και στην Ευρώπη
Στον υπόλοιπο πλανήτη επίσης παρατηρείται αύξηση των περιστατικών, με μεγάλες επιδημίες να αναφέρονται σε διάφορες χώρες. Έως και τις αρχές Νοεμβρίου 2023 τα παγκόσμια κρούσματα είχαν υπερβεί τα 4,5 εκατομμύρια και οι θάνατοι τις 4.000, είχε αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC).
Τα κρούσματα αυτά είχαν καταγραφεί σε 80 χώρες του πλανήτη. Στην Ευρώπη είχαν αναφερθεί 116 εγχώρια (μη-εισαγόμενα) κρούσματα ως εξής:
- 72 στην Ιταλία
- 41 στη Γαλλία
- 3 στην Ισπανία
Γιατί αυξάνονται τα σοβαρά περιστατικά
Στην αξιολόγησή του, ο PAHO αναφέρει πως η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη επέτρεψε στο κουνούπι Aedes να εξαπλωθεί σε περισσότερες χώρες. Ο δάγκειος πυρετός μεταδίδεται με το τσίμπημά του.
Ο διεθνής οργανισμός αναφέρει ακόμα ότι άλλαξαν οι ορότυποι του υπαίτιου ιού που κυκλοφορούν. Αυτό είχε ως συνέπεια αύξηση του αριθμού των σοβαρών περιστατικών και των θανάτων, καθώς οι πληθυσμοί δεν έχουν ανοσία στους νέους οροτύπους.
Επιπλέον, πολλά έθνη στην αμερικανική ήπειρο αντιμετωπίζουν προβλήματα που ευνοούν την μετάδοση της νόσου. Τα συστήματα Υγείας τους, λ.χ., είναι υποανεπτυγμένα. Επιπλέον, ο πληθυσμός τους αυξάνεται ραγδαία και έχουν μεγάλη μετακίνηση προς τα αστικά κέντρα.
Οι παράγοντες αυτοί συνδυάζονται με τα αυξανόμενα ταξίδια, μετά από δύο χρόνια εγκλεισμού λόγω της COVID-19.
Ασυμπτωματικά τα 8 στα 10 κρούσματα
Όπως αναφέρει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ο δάγκειος πυρετός προκαλείται από έναν φλαβοϊό. Αυτός μεταδίδεται από τα κουνούπια Aedes aegypti, αλλά και Aedes albopictus.
Τα κουνούπια μολύνονται όταν τσιμπούν μολυσμένους ανθρώπους. Τα έντομα καθίστανται μολυσματικά 8-12 ημέρες μετά την έκθεσή τους στο μολυσμένο αίμα. Έκτοτε μεταδίδουν τον ιό εφ’ όρου ζωής. Υπάρχει επίσης ενδεχόμενο (αλλά με χαμηλή συχνότητα) να μεταδοθεί ο δάγκειος πυρετός από την έγκυο στο έμβρυο που κυοφορεί.
Ο δάγκειος πυρετός είναι η πιο σημαντική ιογενής νόσος που μεταδίδεται με κουνούπια, σε παγκόσμιο επίπεδο. Η νόσος αποτελεί παραδοσιακά τη δεύτερη συχνότερη αιτία εμπυρέτου νοσήματος (μετά την ελονοσία) σε ταξιδιώτες που επιστρέφουν από τροπικές-υποτροπικές χώρες.
Εγχώρια μετάδοση δάγκειου πυρετού στην Ευρώπη καταγράφηκε για πρώτη φορά στη Γαλλία και στην Κροατία το 2010. Η τελευταία μεγάλη επιδημία δάγκειου πυρετού στην Ευρώπη είχε συμβεί στην Ελλάδα, την περίοδο 1927-28. Είχε υψηλή θνητότητα και διαβιβαστής ήταν το κουνούπι Aedes aegypti, που υπήρχε τότε στη χώρα μας.
Έως και 80% των λοιμώξεων από τον ιό του δάγκειου πυρετού είναι ασυμπτωματικές. Ο χρόνος επώασης σε όσους νοσούν κυμαίνεται από 3 έως 14 ημέρες (συνήθως 4-10 ημέρες). Ο δάγκειος πυρετός μπορεί να προκαλέσει από ήπιο, μη ειδικό εμπύρετο σύνδρομο έως σοβαρή νόσο. Τα πιο σοβαρά περιστατικά εκδηλώνουν παιδιά και έφηβοι.
Φωτογραφία: iStock