Συναγερμός στην Ευρώπη από την αύξηση ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων – Μεγάλη αύξηση και στην Ελλάδα

Σύμφωνα με επικαιροποιημένη αξιολόγηση κινδύνου από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), οι ανθεκτικές στις καρβαπενέμες (τάξη αντιβιοτικών με ευρύ πεδίο δράσης που παλαιότερα αποκαλούνταν θειεναμυκίνες) λοιμώξεις από Κλεμπσιέλλα της πνευμονίας στο αίμα έχουν αυξηθεί ραγδαία σε 23 κράτη μέλη της ΕΕ, λόγω της συνεχιζόμενης εξάπλωσης πολυανθεκτικών σειρών υψηλού κινδύνου στα νοσοκομεία. Στην Ελλάδα, μάλιστα, η αύξηση την περίοδο 2019-2023 ήταν της τάξης του 64,3%, σύμφωνα με το ECDC. Επιπλέον, ορισμένες σειρές Κλεμπσιέλλας της πνευμονίας που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες έχουν επίσης καταστεί ανθεκτικές στις καρβαπενέμες, συμπεριλαμβανομένης της σειράς του υπερμολυσματικού K. pneumoniae ST23. Και την ίδια ώρα, εξαπλώνονται επίσης στα νοσοκομεία και νέα ανθεκτικά στις καρβαπενέμες είδη Enterobacterales, πέραν της Κλεμπσιέλλας.

Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρει το ECDC, εντοπίζονται όλο και περισσότερο απομονωμένα στελέχη και μικρές ομάδες ανθεκτικών στις καρβαπενέμες στελεχών E. coli, που θα μπορούσαν να εξαπλωθούν και στην κοινότητα, εκτός δηλαδή των νοσοκομείων.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν υψηλή πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης των βακτηρίων αυτών σε ΕΕ/ΕΟΧ, τόσο σε νοσοκομειακό περιβάλλον όσο και στην κοινότητα, τάση που προκαλεί ανησυχία, δεδομένου ότι οι λοιμώξεις αυτές συνδέονται με υψηλή θνησιμότητα. Παρόλο που υπάρχουν αρκετά νέα αντιβιοτικά, οι θεραπευτικές επιλογές παραμένουν συνολικά περιορισμένες. Γι’ αυτό και ο επικεφαλής επιστήμονας του ECDC, Piotr Kramarz, επισημαίνει πως για τον έλεγχο του προβλήματος και την προστασία των ασθενών από λοιμώξεις που γίνονται όλο και πιο δύσκολες στη θεραπεία πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.

Όπως επισημαίνεται, ωστόσο, παρόλο που τα μέτρα πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης των συγκεκριμένων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων, η εφαρμογή τους σε πολλά νοσοκομεία δεν είναι βέλτιστη και δεν επαρκεί για τον διαρκή έλεγχο των βακτηρίων υψηλού κινδύνου. Συνεπώς, απαιτούνται επειγόντως ενισχυμένες και συντονισμένες προσπάθειες σε όλες τις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ για την αντιμετώπιση της ενδονοσοκομειακής και διαπεριφερειακής εξάπλωσης των ανθεκτικών στις καρβαπενέμες λοιμώξεων.

Το ECDC συνιστά στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ να:

• Να ενισχύσουν τον εθνικό συντονισμό των μέτρων ελέγχου μεταξύ νοσοκομείων και περιφερειών και να υποστηρίξουν τα νοσοκομεία στην εφαρμογή των μέτρων αυτών. Εάν δεν υπάρχει ήδη, θα πρέπει να συσταθεί ειδική διεπιστημονική εθνική ομάδα διαχείρισης στο κατάλληλο εθνικό επίπεδο και να καταρτιστεί σχέδιο δράσης για τα βακτήρια αυτά, το οποίο θα περιγράφει τους στόχους, τη δράση, τα χρονοδιαγράμματα και τον προϋπολογισμό και θα περιλαμβάνει τακτική δημόσια αναφορά της προόδου που σημειώνεται.
• Εφαρμογή ενισχυμένων μέτρων πρόληψης και ελέγχου στα νοσοκομεία για τη διακοπή της μετάδοσης της ανθεκτικής στις καρβαπενέμες Κλεμπσιέλλας της πνευμονίας και των ανθεκτικών εντεροβακτηρίων (Enterobacterales), συμπεριλαμβανομένης της προληπτικής απομόνωσης και του ελέγχου των ασθενών για τυχόν ασυμπτωματική λοίμωξη κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο, με βάση το ιστορικό νοσηλείας τους κατά τους προηγούμενους 12 μήνες.
• Εφαρμογή μέτρων διαχείρισης για τη διατήρηση της αποτελεσματικότητας των καρβαπενεμών και των πρόσφατα εγκεκριμένων αντιβιοτικών. Αυτό περιλαμβάνει εθνικές κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας για λοιμώξεις ανθεκτικές στις καρβαπενέμες και ελέγχους της εφαρμογής τους.
• Ενίσχυση της επιτήρησης, συμπεριλαμβανομένης της αλληλούχισης ολόκληρου του γονιδιώματος σε σχεδόν πραγματικό χρόνο για την υποστήριξη της ανίχνευσης εστιών, πηγών και προτύπων μετάδοσης. Η προσέγγιση αυτή υποστηρίζει επίσης την έγκαιρη ανίχνευση της εξάπλωσης του ανθεκτικού στις καρβαπενέμες E. coli στην κοινότητα.
• Παροχή επαρκούς εργαστηριακής ικανότητας για την ταχεία ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό των ανθεκτικών βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένων τεστ ευαισθησίας στα αντιμικροβιακά φάρμακα, ώστε να μπορεί να γίνει στοχευμένη χρήση των πρόσφατα εγκεκριμένων αντιμικροβιακών ουσιών.
• Ενίσχυση της καινοτομίας και της πρόσβασης σε αντιμικροβιακά φάρμακα που ενδείκνυνται κατά των συγκεκριμένων λοιμώξεων.

Το ECDC καλεί όλες τις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ και τα νοσοκομεία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της επιδεινούμενης αυτής επιδημιολογικής κατάστασης, τον μετριασμό του υψηλού κινδύνου περαιτέρω εξάπλωσης και, τελικά, την προστασία των ασθενών και των κοινοτήτων.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Στέγνωμα ρούχων στο σπίτι: Ειδικός προειδοποιεί για τους κινδύνους για την υγεία μας από τη μούχλα

Το φαγητό από πλαστικά δοχεία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας [νέα μελέτη]

Το χρόνιο στρες βλάπτει σοβαρά την αντίληψη του ήχου: Γιατί συμβαίνει αυτό