Τα… φιλικά προς το περιβάλλον χάρτινα καλαμάκια περιέχουν επιβλαβή “παντοτινά χημικά”

Τα χάρτινα καλαμάκια, που συχνά χαιρετίζονται ως βιώσιμο υποκατάστατο του πλαστικού, μπορεί τελικά να μην είναι και τόσο φιλικά προς το περιβάλλον όσο μας λένε.

Μια πρόσφατη μελέτη εγείρει ανησυχίες ότι τα χάρτινα καλαμάκια περιέχουν τα λεγόμενα “παντοτινά χημικά” (PFAS), ουσίες επιβλαβείς τόσο για το περιβάλλον όσο και για την ανθρώπινη υγεία.

Η αντίληψη ότι τα καλαμάκια που κατασκευάζονται από υλικά όπως το χαρτί και το μπαμπού είναι πιο βιώσιμα από το πλαστικό αμφισβητείται ευθέως από αυτήν την μελέτη. Ο επικεφαλής ερευνητής, Thimo Groffen, περιβαλλοντικός επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας στο Βέλγιο, προειδοποιεί ότι η παρουσία χημικών PFAS υπονομεύει αυτή την ιδέα.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Food Additives and Contaminants, εξέτασε 39 διαφορετικές μάρκες από καλαμάκια, κατασκευασμένα από διάφορα υλικά, όπως χαρτί, μπαμπού, γυαλί, ανοξείδωτο ατσάλι και πλαστικό. Αυτά τα καλαμάκια υποβλήθηκαν σε δύο γύρους δοκιμών για τον εντοπισμό ουσιών πολυ- και υπερφθοροαλκυλίου (PFAS).

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι το 69% από τα καλαμάκια περιείχε PFAS, με 18 διαφορετικούς τύπους να ανιχνεύονται. Συγκεκριμένα, PFAS υπήρχαν στο:

• 90% από τα χάρτινα καλαμάκια
• στο 80% σε εκείνα από μπαμπού
• στο 75% από τα πλαστικά και
• στο 40% από τα γυάλινα καλαμάκια

Αντίθετα, κανένα από τα καλαμάκια από χάλυβα δεν περιείχε PFAS.

Μεταξύ των ανιχνευθέντων PFAS, το πιο κοινό ήταν το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), το οποίο έχει απαγορευτεί παγκοσμίως από το 2020.

Η μελέτη εντόπισε επίσης το τριφθοροξικό οξύ (TFA) και το τριφθορομεθανοσουλφονικό οξύ (TFMS), που κατηγοριοποιούνται ως PFAS “υπερβραχείας αλυσίδας” με δυνατότητα έκπλυσης στο περιεχόμενο ποτό, λόγω της υψηλής υδατοδιαλυτότητάς τους.

Αν και οι κίνδυνοι για την υγεία από αυτές τις χημικές ουσίες είναι περιορισμένοι, καθώς τα καλαμάκια χρησιμοποιούνται περιστασιακά και οι συγκεντρώσεις ήταν χαμηλές, οι ουσίες μπορεί να συσσωρευτούν στο σώμα με την πάροδο του χρόνου. Ο Groffen τόνισε: “Ακόμη και μικρές ποσότητες PFAS, αν και δεν είναι άμεσα επιβλαβείς, μπορούν να συμβάλλουν στη συνολική χημική επιβάρυνση στο σώμα”.

Η προέλευση των PFAS στα καλαμάκια παραμένει αβέβαιη. Δεν είναι σαφές εάν προστέθηκαν για να καταστήσουν τα καλαμάκια αδιάβροχα ή αν προέκυψαν από μόλυνση κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης υλικού ή των διαδικασιών παραγωγής.

Τα PFAS βρίσκονται συνήθως σε καθημερινά προϊόντα, όπως αντικολλητικά τηγάνια και κάποια είδη ρουχισμού, παρέχοντας αντοχή στο νερό, τη θερμότητα και τους λεκέδες. Ωστόσο, αποικοδομούνται πολύ αργά και μπορούν να παραμείνουν στο περιβάλλον για αιώνες.

Η έκθεση σε PFAS έχει συνδεθεί με πολλά ζητήματα υγείας, όπως η νόσος του θυρεοειδούς, το χαμηλότερο βάρος γέννησης, η ηπατική βλάβη και ορισμένοι καρκίνοι.

Μια πρόσφατη αμερικανική μελέτη βρήκε επίσης PFAS σε καλαμάκια φυτικής προέλευσης.

Παρά το γεγονός ότι ορισμένες χώρες απαγορεύουν τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης προς όφελος των εναλλακτικών φυτικών προϊόντων, αυτά τα ευρήματα εγείρουν ανησυχίες για την ευρεία χρήση των PFAS.

Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η παρουσία PFAS στα καλαμάκια θα μπορούσε να οφείλεται στην εφαρμογή τους ως αδιάβροχη επίστρωση. Ο Groffen πρότεινε στους καταναλωτές να επιλέξουν καλαμάκια από ανοξείδωτο χάλυβα, τα οποία βρέθηκε να μην έχουν καθόλου PFAS ή να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αποφύγουν τελείως τα καλαμάκια.

Πηγή: https://consumer.healthday.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Συναγερμός για τα «παντοτινά χημικά»: Πλημμύρισε η Ευρώπη, σε ποιες περιοχές της Ελλάδας εντοπίζονται

Τι είναι οι ουσίες PFAS και γιατί είναι επικίνδυνες για την υγεία

φωτό: iStock