Η χημική ουσία δισφαινόλη Α (BPA) βρίσκεται συχνά σε συσκευασίες τροφίμων και ποτών και είναι γνωστό ότι βλάπτει την ανθρώπινη υγεία.
Σύμφωνα με την απαγόρευση, η BPA δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιείται σε προϊόντα όπως οι επιστρώσεις σε μεταλλικά κουτιά, επαναχρησιμοποιήσιμα πλαστικά μπουκάλια για ροφήματα, ψύκτες νερού και άλλα εργαλεία κουζίνας.
Η χημική ουσία έχει απαγορευτεί σε προϊόντα για βρέφη και νήπια, όπως μπιμπερό και θηλές, από το 2011.
«Η διατήρηση υψηλών προτύπων ασφάλειας τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η προστασία των πολιτών είναι μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της Κομισιόν», ανέφερε σχετικά ο Επίτροπος Υγείας Olivér Várhelyi.
Η απαγόρευση ακολουθεί τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) του 2023, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η έκθεση στη BPA μέσω της διατροφής αποτελεί πρόβλημα για την υγεία των καταναλωτών σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Ως αποτέλεσμα της μελέτης, η EFSA μείωσε σημαντικά την ανεκτή ημερήσια πρόσληψη – την ποσότητα που μπορεί να καταναλώνεται με ασφάλεια καθημερινά κατά τη διάρκεια της ζωής – σε περίπου 20.000 φορές χαμηλότερη από το προηγούμενο όριο που είχε τεθεί το 2015.
Τι κινδύνους για την υγεία κρύβει η δισφαινόλη Α
Η δισφαινόλη Α ταξινομείται ως επικίνδυνη χημική ουσία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA), καθώς μπορεί να προκαλέσει σοβαρή οφθαλμική βλάβη, αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις και ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος.
Λόγω των ιδιοτήτων της ως ενδοκρινικού διαταράκτη, μπορεί επίσης να προκαλέσει ορμονικές μεταβολές, βλάπτοντας τη γονιμότητα και το αναπαραγωγικό σύστημα.
Η έκθεση σε χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές μπορεί να είναι επικίνδυνη ακόμη και σε πολύ χαμηλές δόσεις και να έχει επιπτώσεις αργότερα στη ζωή.
Έχουν μελετηθεί ευρέως τα τελευταία χρόνια, καθώς οι αναλύσεις δείχνουν ότι μπορεί να ευθύνονται για τη μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, τον αυξημένο αριθμό αρσενικών παιδιών που γεννιούνται με δυσμορφίες των γεννητικών οργάνων και την αύξηση των περιπτώσεων ορισμένων τύπων καρκίνου που είναι γνωστό ότι επηρεάζονται από τις ορμόνες.
Σύμφωνα με τον Magnus Løfstedt, εμπειρογνώμονα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος σε θέματα χημικών ουσιών, περιβάλλοντος και υγείας, η έκθεση στη δισφαινόλη Α κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί επίσης να διαταράξει την ανάπτυξη του εμβρύου, καθώς το έμβρυο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην έκθεση σε ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα.
Επιπλέον, νεότερα στοιχεία έχουν δείξει ότι η δισφαινόλη Α μπορεί επίσης να επηρεάσει και το ανοσοποιητικό σύστημα. Η έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση ορισμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη αυτοάνοσων διαταραχών όπως το άσθμα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η δισφαινόλη Α μπορεί επίσης να επιδράσει ως ενδοκρινικός διαταράκτης στην άγρια πανίδα. Όλα τα σπονδυλωτά διαθέτουν υποδοχείς οιστρογόνων και μπορεί ενδεχομένως να επηρεαστούν από τη δράση της δισφαινόλης Α η οποία μιμείται τη δράση των οιστρογόνων. Ωστόσο, αυτές οι επιδράσεις είναι περισσότερο γνωστές στα ψάρια, όπου αρκετές μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι η ουσία προκαλεί ενδοκρινικές διαταραχές.
Όσον αφορά τη θετική πλευρά, η δισφαινόλη Α δεν θεωρείται ότι είναι ανθεκτική στις περισσότερες περιβαλλοντικές συνθήκες, ούτε ότι βιοσυσσωρεύεται σε σημαντικό βαθμό στους ζωντανούς οργανισμούς. Αυτό σημαίνει ότι θα εξαφανιστεί αρκετά γρήγορα από το περιβάλλον εάν σταματήσουν οι εκλύσεις.
Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι, για τα περισσότερα προϊόντα, θα υπάρξει μια περίοδος σταδιακής κατάργησης 18 μηνών, με πολύ περιορισμένες εξαιρέσεις όπου δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, ώστε να δοθεί χρόνος στις βιομηχανίες να προσαρμοστούν, αποφεύγοντας παράλληλα διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Σταυρόλεξα, γρίφοι, sudoku: Η αλήθεια για το πόσο βοηθούν ή όχι τον εγκέφαλο