Τα πολυσυζητημένα φάρμακα για την απώλεια βάρους αναδεικνύει το περιοδικό Science ως επιστημονικό επίτευγμα της χρονιάς για το 2023, καθώς υπόσχονται να παράσχουν πολλά οφέλη στην υγεία.
Τα φάρμακα αυτά είναι οι αγωνιστές υποδοχέων της ορμόνης GLP-1. Μιμούνται μια ορμόνη του εντέρου που ονομάζεται «πεπτίδιο που προσομοιάζει στη γλυκαγόνη 1» («Glucagon-like peptide-1» ή GLP-1). Αναπτύχθηκαν πριν από δύο δεκαετίες ως θεραπεία για τον σακχαρώδη διαβήτη. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια είχε διαπιστωθεί ότι προκαλούν σημαντική απώλεια βάρους.
Εφέτος, δύο κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι τα φάρμακα αυτά παρείχαν και άλλα οφέλη στην υγεία, εκτός από την απώλεια βάρους. Όπως διαπιστώθηκε, μειώνουν τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας και τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού στους παχύσαρκους ανθρώπους.
Επιπλέον, σε εξέλιξη βρίσκονται αρκετές μελέτες για την δυνητική χρήση τους στη θεραπεία του εθισμού στα ναρκωτικά, της νόσου Αλτσχάιμερ και της νόσου Πάρκινσον.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η επιθεώρηση Science ανακήρυξε τα συγκεκριμένα φάρμακα ως επιστημονικό επίτευγμα της χρονιάς. Προσθέτει, όμως, και μερικούς αστερίσκους.
«Παρ’ όλη την υπόσχεσή τους, οι αγωνιστές του GLP-1 έχουν εγείρει περισσότερες ερωτήσεις από όσες έχουν απαντήσει, χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας πραγματικής ανακάλυψης», γράφει μεταξύ άλλων ο Dr. Holden Thorp, διευθυντής σύνταξης των περιοδικών Science.
Στο άρθρο αναδεικνύονται, επίσης, οι ανησυχίες σχετικά με το κόστος, τη διαθεσιμότητα, τις παρενέργειες των φαρμάκων και τη δυνητική ανάγκη να λαμβάνονται επ’ αόριστον. Οι γιατροί, εξάλλου, ανησυχούν ότι στη χρήση των φαρμάκων αυτών καταφεύγουν και άτομα που δεν είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα, για να αδυνατίσουν γρήγορα.
Τα άλλα μεγάλα επιτεύγματα της Επιστήμης
Τη λίστα με τα επιστημονικά επιτεύγματα της χρονιάς για το 2023 συμπληρώνουν:
- Η πρόοδος στις θεραπείες με αντισώματα που μπορεί να επιβραδύνουν τον νευροεκφυλισμό στον εγκέφαλο ατόμων με Αλτσχάιμερ
- Η ανακάλυψη φυσικών πηγών υδρογόνου κάτω από την επιφάνεια της Γης
- Η ώθηση για συστημικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται μισθολογικά οι επιστήμονες που ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους σε ιδρύματα σε όλο τον κόσμο
- Η επιβεβαίωση της χρονολόγησης των ανθρώπινων αποτυπωμάτων που ανακαλύφθηκαν σε μια αρχαία λίμνη στο Νέο Μεξικό στα 21.000 με 23.000 χρόνια πριν από σήμερα
- Η ανησυχητική επιβράδυνση της βιολογικά καθοδηγούμενης απορρόφησης και δέσμευσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα στον ωκεανό (φαινόμενο γνωστό ως «βιολογική αντλία»)
- Τα διαστρικά σήματα από συγχωνεύσεις τεράστιων μαύρων τρυπών
- Η ανάπτυξη της πρόγνωσης καιρού με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης
- Τα νέα εμβόλια κατά της ελονοσίας
- Η ανάπτυξη του υπερυπολογιστή εξακλίμακας, που υπόσχεται να φέρει άνευ προηγουμένου υπολογιστική ισχύ σε πολλούς τομείς της επιστήμης.
Και οι καταστροφές της χρονιάς
Στη λίστα παρουσιάζονται, πάντως, και οι… καταστροφές της χρονιάς στον κόσμο της Επιστήμης. Αυτές είναι:
- Το αμερικανικό Πρόγραμμα της Ανταρκτικής και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει (ακύρωση ή μείωση έργων, κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση, αυξανόμενο κόστος)
- Η συνεχιζόμενη διχόνοια για την αιτία της πανδημίας Covid-19
- Η έρευνα για επίτευξη υπεραγωγιμότητας σε θερμοκρασία δωματίου, που στη συνέχεια αμφισβητήθηκε και ανακλήθηκε
- Η μείωση της χρήσης του X (πρώην Twitter) από επιστήμονες, με αποτέλεσμα να διασπαστούν πολλές διαδικτυακές επιστημονικές κοινότητες, και κυρίως η απόφαση του X να σταματήσει να μοιράζεται τα δεδομένα του με ερευνητές, με αποτέλεσμα να δυσχεράνει μελέτες για θέματα όπως η πόλωση και η παραπληροφόρηση
Ως προς το τελευταίο αναδεικνύεται η σημασία της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απαιτεί από πλατφόρμες, όπως η X να παρέχουν σε ανεξάρτητους ερευνητές κάποια πρόσβαση στα δεδομένα από την 1η Ιανουαρίου 2024, «αν και το πόσο χρήσιμη θα αποδειχθεί αυτή η οδός, θα γίνει ξεκάθαρο το επόμενο έτος».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: iStock