Επτά δευτερόλεπτα αρκούν. Μπαίνεις κάπου, χαμογελάς, κάνεις χειραψία. Σε λίγες στιγμές οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήδη σχηματίσει την πρώτη εντύπωση. Ακόμη και αν δεν εκφραστούμε με λόγια, τα μάτια μας θα προδώσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας όσο κι αν προσπαθούμε να τα κρύψουμε.
Η γλώσσα του βλέμματος είναι πανίσχυρη, λένε οι επιστήμονες. Αυτός είναι και ο λόγος που στις συνεντεύξεις για δουλειά οι άνθρωποι κοιτούν κατάματα τον συνομιλητή τους για να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και οι γονείς λένε στα παιδιά τους να μην «καρφώνονται» σε ξένους ή στον αδέσποτο σκύλο –ένα παρατεταμένο βλέμμα εκλαμβάνεται ως δείγμα αγένειας, τάση επικυριαρχίας, ακόμη και εκφοβισμός. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν την βασική γλώσσα των ματιών και προσπαθούν συνειδητά να την ελέγξουν. Όμως υπάρχουν και αυτά που τα μάτια του άλλου εκφράζουν ασυνείδητα. Αρκεί να κοιτάξουμε προσεκτικά.
Οι ψεύτες αποστρέφουν το βλέμμα, αυτό τουλάχιστον πιστεύουν σε 75 χώρες άνθρωποι που μιλούν 43 διαφορετικές γλώσσες. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι η πρώτη εκείνη διακοπή της οπτικής επαφής μητέρας-βρέφους είναι που συσχετίζει στο μυαλό του παιδιού, αργότερα ενήλικα, την τραυματική αυτή εμπειρία της βρεφικής ηλικίας με κάτι δυσοίωνο: αποστροφή βλέμματος συνεπάγεται εξαπάτηση.
Πόσο όμως ισχύει αυτό; Οι πραγματικά… μεγάλοι ψεύτες σε κοιτούν στα μάτια, άρα η μέθοδος δεν είναι πολύ αξιόπιστη! Επίσης, κάποιος μπορεί να κοιτάζει αλλού ίσως επειδή είναι ντροπαλός ή νιώθει αμηχανία ή απλώς να μην αισθάνεται άνετα με ό,τι συμβαίνει. Το παρατεταμένο βλέμμα ίσως να είναι ένδειξη ψεύδους καθώς ο ψεύτης προσπαθεί να μην διακόψει την επαφή ψάχνοντας ταυτόχρονα τρόπους εξαπάτησης. Επίσης τα ακίνητα βλέφαρα ενδεχομένως να σημαίνουν νοητική υπερδιέγερση καθώς σκέφτεται μεθοδικά το ψέμα που θα πει.
Κι αν μας αρέσει κάποιο άτομο; Το έντονο βλέμμα, η διαστολή της κόρης, όλα είναι γνωστά σημάδια. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν πέντε αιώνες στην Ιταλία οι γυναίκες έβαζαν εκχύλισμα μπελαντόνας στα μάτια τους για την διαστολή της κόρης, πιστεύοντας ότι έτσι γίνονται πιο ελκυστικές. Το «πετάρισμα» των βλεφάρων πάνω από 10 φορές σε ένα λεπτό σημαίνει ακριβώς το ίδιο: κάτι… πολύ ωραίο μας «γυάλισε». Το βλέμμα «μιλάει» όμως το ισχυρότερο μήνυμα το στέλνουν οι μυς γύρω από τα μάτια, επισημαίνει ο Μπλέϊκ Ηστμαν, ειδικός στην γλώσσα του σώματος και ιδρυτής του Nonverbal Group. Αυτοί εκφράζουν την σύγχυση που νιώθουμε, σηκώνουν τα φρύδια από έκπληξη και, κυρίως, κάνουν το βλέμμα των γυναικών αιώνια παγίδα για τους άνδρες.
Αλέξανδρος Θεολόγου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: