της Μαρίας Τσιλιμιγκάκη
Ενόψει διακοπών στην ύπαιθρο είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τι μπορεί να προκαλέσει στον άνθρωπο το τσίμπημα του τσιμπουριού…
H ασθένεια Lyme ή μπορρελίωση είναι μια ζωοανθρωπονόσος που προκαλείται από βακτήρια, τις σπειροχαίτες. Τα βακτήρια αυτά έχουν λεπτό σώμα και βρίσκονται σε τσιμπούρια, κουνούπια και μύγες τα οποία μεταδίδουν στον άνθρωπο την ασθένεια.
Όταν ένα τσιμπούρι προσκολλάται στο ανθρώπινο δέρμα και είναι μολυσμένο με μπορρέλια, το βακτήριο περνάει στο αίμα και πηγαίνει κατευθείαν στους ιστούς «ξεφεύγοντας» από το ανοσοποιητικό. Έτσι προκαλείται η λοίμωξη που ονομάζεται Lyme ή μπορρελίωση η οποία προσβάλλει τις αρθρώσεις, την καρδιά και το νευρικό σύστημα.
Τα ετήσια κρούσμα είναι 14-140 ανά 100.000 κατοίκους στην Ευρώπη ενώ ειδικά στη χώρα μας κάνει την εμφάνισή της συχνότερα στην Μακεδονία και την Θράκη, όχι όμως και σε περιοχές της νότιας Ελλάδας όπου η υγρασία είναι μικρότερη και η θερμοκρασία υψηλότερη. Στην Βόρεια Ελλάδα, μάλιστα, τα μισά τσιμπούρια είναι μολυσμένα με το βακτήριο Ixodes ricinus που προκαλεί την μπορρελίωση.
Αρχικά η νόσος παρουσιάζεται με δερματική βλάβη στο σημείο που το τσιμπούρι είχε προσκολληθεί με το κόκκινο σημείο σταδιακά να μεγαλώνει ενώ στο κέντρο του σημείου το χρώμα του δέρματος είναι πιο ανοιχτό. Αυτό το κόκκινο σημείο ονομάζεται «μεταναστευτικό ερύθημα» και εμφανίζεται εντός 3 εβδομάδων μετά το τσίμπημα του τσιμπουριού. Μετά από 3-4 εβδομάδες εξαφανίζεται ακόμη και χωρίς λήψη αντιβιοτικών. Ωστόσο αυτό το πρώτο στάδιο δεν εμφανίζεται στο ένα τρίτο των ασθενών!
Σε επόμενο στάδιο, γίνεται διασπορά του βακτηρίου στον οργανισμό και εμφανίζονται σοβαρότερα προβλήματα στο δέρμα, το νευρικό σύστημα, τις αρθρώσεις και την καρδιά. Όταν η μπορρελίωση προσβάλει τις αρθρώσεις ονομάζεται αρθρίτιδα του Lyme. Λιγότερο συχνά εμφανίζεται μηνιγγιτιδικός ερεθισμός, εγκεφαλοπάθεια, μυοσκελετικοί πόνοι, ηπατίτιδα, λεμφαδενίτιδα και διόγκωση των όρχεων. Στα παιδιά πιο συχνά μπορεί να εμφανιστεί μηνιγγίτιδα ως μόνη εκδήλωση. Το 5% των ασθενών εμφανίζει προβλήματα στην καρδιά, μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα.
Τέλος, στο τρίτο στάδιο της ασθένειας, υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα στις αρθρώσεις, το νευρικό σύστημα ή το δέρμα. Το τρίτο στάδιο αποτελεί τη χρόνια μορφή της νόσου.
Η διάγνωση της ασθένειας είναι ιδιαίτερα δύσκολη με τους γιατρούς να μπερδεύονται από τα πολλαπλά συμπτώματα.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), το 2010 αναφέρθηκαν στις ΗΠΑ 22.561 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου του Lyme με εθνικό μέσο όρο τα 7,3 κρούσματα ανά 100.000 άτομα. Σύμφωνα με το CDC, το 2010, το 94% των κρουσμάτων της νόσου Lymeαναφέρθηκαν σε μόλις 12 Πολιτείες.
Η νόσος του Lyme αντιμετωπίζεται συνήθως με αντιβιοτικά επί 2-4 εβδομάδες. Μερικοί ασθενείς μπορεί να χρειαστούν χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών.