Μία και μόνη μετάλλαξη στον ιό που προκαλεί γρίπη των πτηνών και διασπείρεται γρήγορα στις ΗΠΑ, είναι αρκετή για να αποκτήσει την ικανότητα να προσκολλάται εύκολα στα ανθρώπινα κύτταρα, αναφέρουν αμερικανοί επιστήμονες. Αν συμβεί αυτό, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για την επόμενη πανδημία, προσθέτουν.
Η είδηση αυτή περιγράφει ένα πολύ απλούστερο βήμα απ’ ό,τι πίστευαν έως τώρα οι επιστήμονες. Από μόνη της δεν σημαίνει ότι αυτομάτως θα αρχίσει πανδημία. Αν όμως ο μεταλλαγμένος ιός ανταλλάξει γονίδια με ιό γρίπης των ανθρώπων, τότε αμέσως θα αρχίσει να εξαπλώνεται σαν την φωτιά, λένε οι ειδικοί.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Science. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, μελέτησαν ένα στέλεχος του ιού Η5Ν1 που μόλυνε την περασμένη άνοιξη έναν εργαζόμενο στο Τέξας. Το στέλεχος αυτό προερχόταν από μολυσμένες γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες στις οποίες εκτέθηκε ο άνδρας.
Το συγκεκριμένο στέλεχος λέγεται clade 2.3.4.4b. Διασπείρεται γρήγορα στα πουλερικά και τις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες των ΗΠΑ. Έχει επίσης μολύνει αρκετούς ανθρώπους.
Τα πρώτα κρούσματα σε αγελάδες και ανθρώπους άρχισαν να καταγράφονται εφέτος την άνοιξη και έκτοτε δεν έχουν σταματήσει. Έως στιγμής η γρίπη των πτηνών έχει επιβεβαιωθεί σε 58 ανθρώπους. Οι 56 ήταν εργαζόμενοι στην κτηνοτροφία και την πτηνοτροφία, που είχαν έρθει σε επαφή με άρρωστες γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες ή πουλερικά. Έχουν επίσης καταγραφεί δύο κρούσματα με άγνωστο τρόπο μόλυνσης στο Μισούρι και την Καλιφόρνια.
Στην κτηνοτροφία, η γρίπη των πτηνών από το στέλεχος clade 2.3.4.4b εξαπλώνεται ακόμα ταχύτερα. Μέχρι στιγμής, έχει μολύνει τουλάχιστον 718 μονάδες γαλακτοπαραγωγικών αγελάδων σε 15 αμερικανικές πολιτείες. Έχει επίσης επηρεάσει εκατομμύρια πουλερικά. Μόνο το Νοέμβριο βρέθηκαν 62 μολυσμένες πτηνοτροφικές μονάδες και μικρά αγροκτήματα, που συνολικά είχαν 6,91 εκατομμύρια πουλερικά.
Λείπει ένας πρωτεϊνικός υποδοχέας
Τα καλά νέα έως στιγμής είναι ότι μολονότι πρόκειται για ένα υψηλής παθογένειας στέλεχος, προς το παρόν προκαλεί ήπια νόσο στους ανθρώπους.
Επιπλέον, δεν έχει ακόμα αποκτήσει έναν πρωτεϊνικό υποδοχέα που θα τον μετατρέψει από ιό γρίπης των πτηνών σε ιό γρίπης των ανθρώπων. Η μετατροπή αυτή είναι προαπαιτούμενο για να ξεσπάσει πανδημία.
Επιστήμονες από το ερευνητικό ινστιτούτο Scripps θέλησαν να εξακριβώσουν πόσες ακριβώς μεταλλάξεις απαιτούνται για να συμβεί αυτό. Με μεγάλη τους έκπληξη διαπίστωσαν πως υπολείπεται ακόμα μία για να αποκτήσει την ικανότητα να προσκολλάται εκλεκτικά στα κύτταρα του ανώτερου αναπνευστικού μας.
Το γεγονός αυτό τους ανησυχεί. Όσο καλύτερος θα γίνεται ο ιός στην προσκόλληση με τα ανθρώπινα κύτταρα, τόσο θα αυξάνεται ο κίνδυνος να αρχίσει κάποια στιγμή να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Είναι επίσης στατιστικά πιθανό αυτή η μία μετάλλαξη να έχει ήδη συμβεί, χωρίς όμως να έχει ακόμα εκδηλωθεί ή εντοπιστεί, εκτιμούν ο επιβλέπων ερευνητής Dr. James Paulson, καθηγητής στο Τμήμα Μοριακής Ιατρικής του Scripps, και άλλοι ειδικοί.
Τα νέα ευρήματα είναι «δυσάρεστα», σχολίασε ο παγκοσμίου φήμης λοιμωξιολόγος Dr. William Schaffner, καθηγητής Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt. «Δεν γνωρίζαμε ότι χρειάζεται μόνο μία μετάλλαξη για να μπορεί ο ιός να προσκολλάται στους υποδοχείς των ανθρώπινων κυττάρων».
Τόνισε, όμως, πως ο ιός Η5Ν1 που προκαλεί γρίπη των πτηνών είναι ενεργός εδώ και 20 χρόνια. Στο μεσοδιάστημα έχει μεταλλαχθεί τρισεκατομμύρια φορές. Επομένως μπορεί να υπάρχει ακόμα χρόνος.
Σε κάθε περίπτωση απαιτείται αυξημένη επιτήρηση, γιατί κάθε φορά που μολύνει ένα νέο άτομο ή ζώο ο ιός, δημιουργεί νέες μεταλλάξεις, κατέληξε.
Φωτογραφία: iStock