Υγειονομική διαχείριση μετά τις πυρκαγιές: Κι αφού κάηκε ο κόσμος, έγιναν πολλά για να διορθωθεί το χάος…

Από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας του ΥΥΚΑ:

Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, από την επόμενη ημέρα των φονικών πυρκαγιών της 23ης Ιουλίου, ενεργοποίησε άμεσα τις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου και το ΚΕΕΛΠΝΟ,  σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Εργασίας,  με στόχο την επιστημονικά τεκμηριωμένη και διαχειριστικά λειτουργική και  έγκυρη ενημέρωση των πολιτών και τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας.

Το πρώτο βήμα για την εξυπηρέτηση του παραπάνω εξαιρετικά σημαντικού στόχου, έγινε από τις εξειδικευμένες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του ΚΕΕΛΠΝΟ, με ελέγχους που ξεκίνησαν άμεσα και αφού ολοκληρώθηκε το έργο της πυρόσβεσης. Αυτοί εστιάστηκαν σε δυο επίπεδα.

Το πρώτο αφορά τη μέτρηση της ποιότητας των νερών και της ατμόσφαιρας, με δειγματοληψίες στο θαλασσινό νερό, που τα αποτελέσματα αναμένονται εντός της ημέρας, στο πόσιμο νερό, που διαπιστώθηκε πως δεν υπάρχει κίνδυνος για το κοινό και την ατμόσφαιρα και το έδαφος των πληγεισών περιοχών,  όπως αναλυτικά αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ.  Το δεύτερο επίπεδο αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων οργανικών υπολειμμάτων, των εκσκαφών και  του καθαρισμού, των ηλεκτρικών και άλλων συσκευών και του ογκώδους οικιακού εξοπλισμού και των αυτοκινήτων, κυρίως από πιστοποιημένους φορείς  και με τη συνεργασία των ΟΤΑ και του ΕΣΔΝΑ, όπως αναλυτικά αναφέρεται στον οδηγό διαχείρισης αποβλήτων των πυροπλήκτων περιοχών.

Το επόμενο βήμα ήταν η διαμόρφωση οδηγιών που αναφέρονται σε ενδεδειγμένα μέτρα πρόληψης και προστασίας, των πολιτών και των εργαζομένων στον καθαρισμό και στην  αποκατάσταση του οικοσυστήματος στις πληγείσες περιοχές. Με την επικαιροποιημένη εγκύκλιο Δ1γ/Γ.Π οικ.58468 της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας, από 26 Ιουλίου,  κοινοποιήθηκαν τα άμεσα μέτρα που οφείλουν να υλοποιήσουν οι Περιφερειακές Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας και ιδιαίτερα οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής.

Ταυτόχρονα δημοσιοποιήθηκαν αναλυτικές οδηγίες για πρόληψη και προστασία από το ΚΕΕΛΠΝΟ, που αφορούν τους κατοίκους των περιοχών και εστιάζουν κυρίως στις δράσεις της καθημερινότητας, αμέσως μετά τις πυρκαγιές, όπως έκθεση σε καπνό, υδροληψία και τροφές.  Στη συνέχεια ανακοινώθηκαν ανάλογες οδηγίες από το ΚΕΕΛΠΝΟ προς εργαζόμενους και κατοίκους που ασχολούνται με τον καθαρισμό των περιοχών μετά την πυρκαγιά, με λήψη ατομικών μέσων προστασίας προκειμένου να αποφύγουν πιθανές επιπτώσεις από την έκθεση σε επικίνδυνα υπολείμματα των πυρκαγιών. Παράλληλα με στόχο την ολιστική αντιμετώπιση των επιπτώσεων στους πολίτες των περιοχών, είναι σε εξέλιξη σχέδιο δράσης από την 1η ΥΠΕ και το Υπουργείο Υγείας για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη, με τη συνδρομή κοινωνικών και ιδιωτικών φορέων(Ομοσπονδία ΑΡΓΩ).

Τέλος σε συνεργασία  με το Υπουργείο Εργασίας επισημαίνονται τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας των εργαζομένων που οφείλουν να τηρούν οι εργοδότες που έχουν αναλάβει τον καθαρισμό των περιοχών και συνοπτικά είναι: α) η λήψη των κατάλληλων οργανωτικών μέτρων, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κατά περίπτωση, β) η χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού εργασίας , ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων γ) η χορήγηση στους εργαζόμενους των κατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας (υποδήματα ασφαλείας, μάσκες, προστατευτικά γυαλιά, γάντια, κράνη κλπ) και η αυστηρή επίβλεψη της χρήσης τους. Επιπλέον, σε περιπτώσεις απομάκρυνσης επικίνδυνων υλικών, οι εργασίες θα πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένο συνεργείο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία.

Η ευθύνη της πολιτείας για άμεση και αξιόπιστη ενημέρωση των πολιτών στον κρίσιμο ζήτημα της Δημόσιας Υγείας, απαιτεί την στενή και συνεχή συνεργασία, των συναρμόδιων Υπουργείων, των Δημόσιων, ιδιωτικών και κοινωνικών φορέων που δραστηριοποιούνται στις πληγείσες περιοχές, με σκοπό την συντομότερη και ασφαλέστερη επιστροφή των κατοίκων  στα  σπίτια τους.

Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της, με τη συνδρομή και την επιστημονική τεκμηρίωση των υπηρεσιακών υπαλλήλων της αλλά και του ΚΕΕΛΠΝΟ, συντονίζει με συνέπεια και βαρύ αίσθημα ευθύνης, τις δράσεις πρόληψης και προστασίας των κατοίκων και των εργαζομένων στις περιοχές της Κινέτας, στη Ραφήνα και στο Μάτι.

Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας

Γιάννης Μπακόζος

ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΙΣ ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΔΗΜΟΙ ΡΑΦΗΝΑΣ-ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ, ΜΑΡΑΘΩΝΑ- Ν.ΜΑΚΡΗΣ & ΜΕΓΑΡΕΩΝ

1.      Απόβλητα Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων  (οικοδομικά)

Τη διαχείριση μικροποσοτήτων οικοδομικών αποβλήτων καθαρισμού των ιδιοκτησιών που επλήγησαν, αναλαμβάνουν οι ΟΤΑ μέσω σύμβασης με Φορέα Συλλογικού Συστήματος Διαχείρισης (Φορέας ΣΣΕΔ. Ο ΕΟΑΝ έχει ήδη δώσει κατάλογο διαθέσιμων ΣΣΕΔ και έχει εξασφαλίσει χαμηλά τιμολόγια και διαθέσιμες μονάδες τον Αύγουστο. Οι Φορείς ΣΣΕΔ είναι επιφορτισμένοι επίσης με την παροχήτεχνικής υποστήριξης στους δήμους για την οργάνωση της διαδικασίας.

Οι ΟΤΑ μπορούν επίσης να συνάπτουν σύμβαση με αδειοδοτημένομεταφορέα – συλλέκτη για την τοποθέτηση κάδων τύπου σκάφης και περι-συλλογή με ειδικά οχήματα, ώστε να μεταφέρονται τα απόβλητα σε αδειοδοτημένεςμονάδες.

Οι πολίτες και οι επαγγελματίες των περιοχών παρακαλούνται να διαθέτουν τα απόβλητα στον ειδικό εξοπλισμό που θα τοποθετηθεί ή να επικοινωνούν με την Υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου τους.

Για την κατεδάφιση των κατοικιών και κτιρίων θα εκδοθεί ειδικός οδηγός.

2.      Κλαδέματα πολιτών και ΟΤΑ (χλωρή βλάστηση, δασική και μη)

Συλλογή και τεμαχισμός των κλαδεμάτων με μέριμνα των Δήμων και παράδοση στον ΕΔΣΝΑ/ΕΜΑΚ Λιοσίων.Η συλλογή, μεταφορά και τεμαχισμός μπορεί να γίνει είτε με ίδια μέσα του δήμου, είτε σε συνεργασία με τον ΕΔΣΝΑείτε με σύναψη σύμβασης με αναδόχους που αναλαμβάνουν τις σχετικές εργασίες.Υπάρχει ήδη προετοιμασία από την Περιφέρεια Αττικής και τον ΕΔΣΝΑ.

Οι πολίτες και οι επαγγελματίες των περιοχών παρακαλούνται να εναποθέτουν τα φυτικά υπολείμματα στον ειδικό εξοπλισμό που θα τοποθετηθεί ή να επικοινωνούν με την Υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου τους.

3.      Καμένη βλάστηση, δασική ή μη

Υλοτόμηση, συλλογή και τεμαχισμός με μέριμνα των τοπικών Δασικών Υπηρεσιών,του ΥΠΕΝ και των ΟΤΑ. Υπάρχουν ήδη εγκατεστημένα συνεργεία.Μεταφορά των καμένων υπολειμμάτωνκαι μηχανικός τεμαχισμός (ως άνω) σε έκταση του Δήμου.

Αξιοποίηση των υπολειμμάτων από το Δήμο ή από τη Δασική Υπηρεσία ως βελτιωτικό του εδάφους για την φυσική ή τεχνητή αναγέννηση της καμένης περιοχής.

Οι πολίτες παρακαλούνται να ειδοποιούν το Δήμο ή το Δασαρχείο της περιοχής τους αν εντοπίσουν ανάγκη υλοτόμησης καμένων δέντρων.

4.      Οχήματα – ΟΤΚΖ

Συγκέντρωση αυτών με συνεργασία των Δήμων και του Φορέα ΣΣΕΔ (ΕΔΟΕ). Εναλλακτική διαχείριση, αποκομιδή και ανακύκλωση οχημάτων από τον Φορέας ΣΣΕΔ με επίβλεψη του ΕΟΑΝ.

Απλοποίηση διαδικασίας διαγραφής με μέριμνα των ΟΤΑκαι της Περιφέρειας Αττικής, κατόπιν δήλωσης του πολίτη.

5.      Αμιαντούχα επικίνδυνα μικροαπόβλητα

Υπάρχουν 10 αδειοδοτημένες εταιρείες εγγεγραμμένες σε μητρώο του Υπουργείο Εργασίας, οι οποίες αναλαμβάνουν τον εντοπισμό και την συλλογή (www.ypakp.gr/uploads/docs/11010.pdf).

Το ΥΠΕΝ έχει κινητοποιήσει τις εταιρείες ώστε ανά ΟΤΑ να γίνεται ενημέρωση πολιτών, ανίχνευση των υλικών και συλλογή/αποκομιδή/επεξεργασία.

6.      Απόβλητα ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών συσκευών και λαμπτήρων (καμένα ή μη)

Τα συστήματα ανακύκλωσης τοποθέτησαν σε συνεργασία με τους Δήμους ειδικά container για όλα τα είδησε συνεργασία με τον ΕΟΑΝ. Οι πολίτες ενημερώνονται από τους Δήμους για την ακριβή θέση των σημείων  συλλογής. Εναλλακτικά τα Συστήματα με συνεννόηση με τους Δήμους συλλέγουν και μεταφέρουν ηλεκτρικές συσκευές κάποιες μέρες.Οι πολίτες και οι επαγγελματίες των περιοχών παρακαλούνται να επικοινωνούν με τους ΟΤΑ.

7.      Ογκώδη απόβλητα οικιακού εξοπλισμού (καμένα ή μη)

Οι ΟΤΑ θα συμβληθούν με αδειοδοτημένες εταιρείες για τη συλλογή και μεταφορά σε ειδικούς κάδους/container ή θα οργανώσουν την απευθείας παραλαβή από τις ιδιοκτησίες των πολιτών. Οι ανάδοχοι θα διασφαλίζουν περαιτέρω την επεξεργασία/τεμαχισμό/ανάκτηση και τη διάθεση του υπολείμματος.

Το ΥΠΕΝ θα στηρίξει και θα παρακολουθήσει τη διαδικασία με τα στοιχεία που διαθέτειαπό το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ). Τα μη αξιοποιήσιμα υπολείμματα θα αναλάβει ο ΕΔΣΝΑ  με βάση τα κριτήρια για τα ΑΣΑ.

Οι πολίτες και οι επαγγελματίες των περιοχών παρακαλούνται να εναποθέτουν τα απόβλητα στον ειδικό εξοπλισμό που θα τοποθετηθεί ή να επικοινωνούν με την Υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου τους για την παραλαβή των ογκωδών αποβλήτων.

Για θέματα ποιότητας περιβάλλοντος το ΥΠΕΝ στην Ανατολική Αττική παρακολουθεί τις κάτωθι δραστηριότητες :

Δειγματοληψίες για την ποιότητα των θαλάσσιων υδάτων Βορειοανατολικής Αττικής

Προκειμένου να εκτιμηθεί η ποιότητα θαλάσσιων υδάτων στην παράκτια ζώνη των πληγεισσών, από την πρόσφατη πυρκαγιά, περιοχών της Βορειοανατολικής Αττικής (Άγιος Ανδρέας έως και Ραφήνα) επιστημονικό κλιμάκιο του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. πραγματοποίησε στις 02/08/2018 δειγματοληψία θαλασσινού νερού, στις περιοχές. Τα πρώτα αποτελέσματα από τη δειγματοληψία θα αποσταλούν στο ΥΠΕΝ στις 09/08/2018, ενώ θα ακολουθήσει και δεύτερη δειγματοληψία, μετά από βροχόπτωση στην περιοχή, και εν συνεχεία θα έχουμε οριστικά αποτελέσματα.

Μετρήσεις για την ποιότητα πόσιμου νερού πληγεισσών περιοχών

Προκειμένου να εκτιμηθεί η ποιότητα υδάτων πόσιμου νερού στις πληγείσες περιοχές πραγματοποιήθηκαν δώδεκα (12) δειγματοληψίες ύδατος στις 26/07/2018, σε δημόσιες και ιδιωτικές βρύσες, εντός των ορίων του δήμου Ραφήνας-Πικερμίου και οι τιμές των αποτελεσμάτων των χημικών αναλύσεων βρέθηκαν εντός των ορίων που απαιτούνται για την ποιότητα του νερού που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση (ΦΕΚ 3282 Β/19-9-2017).

Μετρήσεις για την ποιότητα της ατμόσφαιρας και του εδάφους πληγεισών περιοχών

Προκειμένου να μετρηθούν οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, αλλά και η ποιότητα του εδάφους στις πληγείσες περιοχές, έχει ενεργοποιηθεί από τον Αναπλ. Υπουργό Κ. Φωτάκη το ΕΚΕΦΕ  «Δημόκριτος»  τον άμεσο προγραμματισμό και την ανάλυση δειγμάτων.

Υλοτόμηση πληγεισών περιοχών

Από τις 26/07/2018, μετά από συσκέψεις στο Δημαρχείο  Ραφήνας και στο ΔΔ Νέας Μάκρης, παρουσία του Αν. ΥΠΕΝ, υλοποιούνται μέτρα καθαρισμού από καμένη ξυλεία στον αστικό χώρο. Έχει εκδοθεί σχετική διάταξη από το Δασαρχείο Πεντέλης, έγινε πρόσκληση σε Δασικούς Συνεταιρισμούς, σήμανση δέντρων από δασικούς υπαλλήλους, επιλογή περιοχών και ρεμάτων πρώτης παρέμβασης, φιλοξενία υλοτόμων και συνεταιρισμών, έγινε κοπή των δέντρων επί της ζώνης απαλλοτρίωσης της Λεωφόρου, υλοτομία των καμένων δέντρων σε δύο (2) οικόπεδα του Δήμου Ραφήνας,  υλοτόμηση των ιστάμενων καμένων δέντρων εντός της κοίτης του ρέματος Καβουνίδου, εντός του οικιστικού ιστού του Δήμου Ραφήνας από το Μάτι προς την Κυανή Ακτή από τον Δασικό Συνεταιρισμό Ιωαννίνων και η δημιουργία κορμοδεμάτων στα καθαρισμένα ρέματα του οικιστικού ιστού Ραφήνας, προς αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων.

Διαχείριση αποβλήτων στις πληγείσες περιοχές

Σε συνέχεια συσκέψεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στις 03 και 06/08/2018, σε Ραφήνα και Μέγαρα το ΥΠΕΝ εξέδωσε οδηγό για τη διαχείριση των αποβλήτων εκ μέρους των ΟΤΑ στις πυρόπληκτες περιοχές της Αττικής, ο οποίος και απεστάλη στους Δήμους των περιοχών αυτών μαζί με κατευθύνσεις για την προστασία από τα αμιαντούχα υλικά.

Στον οδηγό υπάρχει πρόβλεψη για όλες τις κατηγορίες αποβλήτων καμένων ή μη (οικοδομικά, κλαδέματα, βλάστηση και ξυλεία, δασική και μη, ηλεκτρικές – ηλεκτρονικές συσκευές, λαμπτήρες, ογκώδη απόβλητα οικιακού εξοπλισμού) και δίνονται συγκεκριμένες κατευθύνσεις.

Οι πολίτες και οι επαγγελματίες των περιοχών θα μπορούν να εναποθέτουν τα απόβλητα στον ειδικό εξοπλισμό που θα τοποθετηθεί ή να επικοινωνούν με την Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου τους. Βασικός κανόνας είναι η χωριστή συλλογή και διαχείριση των ανωτέρω αποβλήτων και η αποφυγή ανάμειξής τους.

Ειδική μέριμνα υπάρχει για τα κατεστραμμένα οχήματα, τα οποία θα συγκεντρωθούν σε συνεργασία του Δήμου με Φορέα Συλλογικού Συστήματος Διαχείρισης για την αποκομιδή και ανακύκλωσή τους με την επίβλεψη του ΕΟΑΝ. Έχει οργανωθεί ήδη η απλοποίηση της διαδικασίας διαγραφής τους, με τη μέριμνα της Περιφέρειας Αττικής, κατόπιν δήλωσης του πολίτη.

Τέλος, ειδικές οδηγίες για τους πολίτες δίνονται για τα αμιαντούχα επικίνδυνα οικοδομικά απόβλητα. Αν είναι αναγκαίο να απομακρυνθεί αμίαντος, η εργασία αυτή πρέπει να γίνεται μόνο από εξουσιοδοτημένο συνεργείο. Για όλες τις εργασίες και για την αναγνώριση πιθανών επικίνδυνων και αμιαντούχων αποβλήτων στις περιοχές που επλήγησαν, οι πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με τους ΟΤΑ για να τους επισκεφθεί εξειδικευμένη εταιρεία, χωρίς κόστος για αυτούς.