AIDS (HIV λοίμωξη)*

• Από Iatropedia

Τι είναι η νόσος

Το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acute ImmunoDeficiency Syndrome ή AIDS) προκαλείται από τον ιό HIV (Human Immunodeficiency Virus). Η λοίμωξη από τον ιό HIV, προκαλεί σταδιακή καταστροφή του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη ανεπάρκειας του ανοσοποιητικού.

Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια - Παράγοντες που την πυροδοτούν

Το σύνδρομο AIDS, είναι μία κατάσταση που εμφανίζεται 2 – 4 εβδομάδες μετά την προσβολή (μόλυνση) από το ιό HIV. Ο ιός μεταδίδεται με:

• Τη σεξουαλική επαφή
• Τη λήψη ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών, χρησιμοποιώντας μολυσμένες βελόνες και σύριγγες
• Μέσω (δια) του πλακούντα από τη μητέρα στο έμβρυο
• Τις μεταγγίσεις μολυσμένου αίματος και παραγώγων του (σπάνια πια, λόγω των κατάλληλων ελέγχων του αίματος)
• Το θηλασμό (σχετικά σπάνια)

Δεν υπάρχει γεωγραφική κατανομή των λοιμώξεων από HIV. Ο ιός υπάρχει σε ολόκληρο τον κόσμο, αν και εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα στα αστικά κέντρα.

Η πλειψηφία των ατόμων που προσβάλονται από τον ιό HIV τελικά αναπτύσσουν AIDS. Αξίζει, να σημειωθεί ότι υπάρχει ένας μικρός αριθμός ατόμων που αρχικά ήταν οροθετικοί, στην πορεία αρνητικοποιήθηκαν και δεν είχαν κανένα σύμπτωμα της νόσου. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και πρέπει να υπάρχει τακτική και στενή επικοινωνία και συχνές εξετάσεις σύμφωνα με τον θεράποντα ιατρό, σε όλες τις περιπτώσεις.

Η πορεία της λοίμωξης από τον ιό, αρχικά δίνει κάποια συμπτώματα όπως της λοιμώδους μονοπυρήνωσης και μετά από αυτό τα άτομα δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα για μεγάλο χρονικό διάστημα (ακόμη και 10 χρόνια) Σε μερικές περιπτώσεις η εξέλιξη είναι πιο γρήγορη σε συμπτωματική μορφή και προχωρημένη νόσο με ανοσολογική ανεπάρκεια (οπότε και χαρακτηρίζεται σαν AIDS).

Μετά τη μόλυνση του ατόμου από τον ιό, εντός συνήθως 3 μηνών (σπανιότερα και μετά από ένα έτος) συμβαίνει η ορομετατροπή. Αυτό σημαίνει την εμφάνιση στο αίμα τον ατόμων αντισωμάτων έναντι του ιού και ανίχνευσή τους στο αντίστοιχο τεστ, το οποίο γίνεται θετικό.

Πως εκδηλώνεται η νόσος - Συμπτώματα

Σημαντικό είναι ότι τη στιγμή της διάγνωσης του HIV (όταν γίνει κάποιος οροθετικός), οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν εμφανίσει κανένα σύμπτωμα. Άλλοτε πάλι, η οξεία λοίμωξη από τον HIV εμφανίζει συμπτώματα λοιμώδους μονοπυρήνωσης, γρίπης ή κάποιας ιογενούς πάθησης.

Μερικά από τα πιθανά συμπτώματα (μπορούν να διαρκέσουν από μερικές μέρες έως ένα μήνα και μετά υποχωρούν) είναι τα παρακάτω:

• Διογκωμένοι λεμφαδένες
• Μειωμένη όρεξη
• Μυϊκή δυσκαμψία ή άλγος
• Αίσθημα κόπωσης ή κακουχία
• Πυρετός
• Πονόλαιμος
• Έλκη στη στοματική κοιλότητα και στον οισοφάγο
• Κεφαλαλγία
• Εξάνθημα

Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Πιθανές εξετάσεις που γίνονται ανάλογα με την περίπτωση και σύμφωνα με την κρίση του θεράποντος ιατρού είναι:

• Διάφορες αιματολογικές εξετάσεις
• Δοκιμασία HIV Elisa / δοκιμασία Western blot, για την ενεύρεση αντισωμάτων έναντι του ιού, θετικοποιούνται συνήθως μετά από μερικούς μήνες
• Ανίχνευση γενετικού υλικού του HIV (RNA) μέσω της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR)
• Προσδιορισμός των λεμφοκυττάρων (τιμές των CD4), για την επάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος

Ποιες είναι οι επιπλοκές

• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Καρκίνος (σάρκωμα Καπόζι, λέμφωμα)
• Ευκαιριακές λοιμώξεις (συνήθως σε μεταγενέστερη φάση)
  • Καντιτίαση
  • Διάφορες εντεροκολίτιδες
  • Λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό
  • Πνευμονία από Pneumocystis carinii
  • Πολλαπλή λευκοεγκεφαλοπάθεια
  • Μικροβιαιμία από salmonella ή άλλα μικρόβια
  • Φυματίωση
  • κλπ

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

Άτομα με HIV λοίμωξη, πρέπει να ενημερωθούν λεπτομερώς για τη νόσο και τη θεραπεία της και σε συνεργασία με τον ιατρό τους να καθορίζουν το είδος της θεραπείας που θα ακολουθήσουν και τις αλλαγές στη ζωή τους.

Χρήσιμοι κανόνες υγιεινής (ειδικά στα πρώιμα στάδια της λοίμωξης):

• Χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό και έχετε σεξουαλικές επαφές με ασφάλεια. Η νόσος έχει υψηλή μεταδοτικότητα, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της μόλυνσης.
• Αποφύγετε να έρθετε σε επαφή με άτομα που παρουσιάζουν οξεία λοιμώδη νόσο
• Διατηρείστε θετικές κοινωνικές επαφές, χόμπι, ενδιαφέροντα, κατοικίδια ζώα, κλπ και προσπαθήστε να μειώσετε το άγχος σας
• Ακολουθείστε μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες
• Ασκηθείτε ήπια, χωρίς να εξαντλήστε

Υπάρχουν πλέον πολλές κατηγορίες αντιρετροικών φαρμάκων ενώ ακόμα περισσότερα βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας. Χορηγούμενα σε συνδυασμό προσφέρουν μακροχρόνια ύφεση της νόσου, όμως έχουν και πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες που ταλαιπωρούν τους ασθενείς. Εξιδεικευμένοι ιατροί και μονάδες υγείας υπάρχουν ήδη σε αρκετά ελληνικά νοσοκομεία και οι πάσχοντες πρέπει να απευθύνονται έγκαιρα σε αυτούς για παρακολούθηση και θεραπεία.

Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο - Πρόγνωση

Η HIV λοίμωξη αποτελεί μια μακροχρόνια νόσο, για την οποία ακολουθείται θεραπευτική αγωγή, ωστόσο δεν υπάρχει ίαση. Ζωτικής σημασίας είναι η πρόληψη των επιπλοκών και η καθυστέρηση της εξέλιξης σε AIDS. Επί του παρόντος, δεν εξελίσσονται όλες οι περιπτώσεις της λοίμωξης HIV σε AIDS, αν και στην πλειοψηφία τους, τελικά αυτό συμβαίνει.

Ασφαλείς σεξουαλικές επαφές, μειώνουν την πιθανότητα προσβολής και μετάδοσης της λοίμωξης. Παραμένει ωστόσο ο κίνδυνος προσβολής, ακόμη και με ασφαλές σεξ, μιας και τα προφυλακτικά μπορεί να σπάσουν. Η αποχή είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος πρόληψης της σεξουαλικής μετάδοσης του ιού του HIV.

Σημαντικές οδηγίες:

• Μην έχετε σεξουαλικές επαφές χωρίς προστασία ή με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους ή με άτομο που έχει πολλούς ερωτικούς συντρόφους ή με άτομο που κάνει χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών ή με άτομο που γνωρίζετε – ή απλά υποπτεύεστε – ότι πάσχει από AIDS
• Αποφύγετε τη χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Αν είστε χρήστης, μη μοιράζεστε βελόνες ή σύριγγες με κανέναν και διακόψτε άμεσα τη χρήση τους
• Άτομα που πάσχουν από AIDS ή παρουσίασαν θετική εξέταση αντισωμάτων του HIV, μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο σε άλλους και δεν πρέπει να γίνονται δότες αίματος, οργάνων ή σπέρματος.