Εγκεφαλικό επεισόδιο*

• Από Iatropedia

Τι είναι η νόσος

Εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια οξεία νευρολογική δυσλειτουργία αγγειακής αιτιολογίας που προκαλείται όταν η παροχή του αίματος σε μία περιοχή του εγκεφάλου σταματήσει, οπότε τα εγκεφαλικά κύτταρα που δεν παίρνουν οξυγόνο πεθαίνουν.

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι ελαφρύ ή πολύ σοβαρό και τα αποτελέσματά του προσωρινά ή μόνιμα.

Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια - Παράγοντες που την πυροδοτούν

Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου είναι:

• Η υπέρταση
• Κολπική μαρμαρυγή
• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Αυξημένη χολιστερίνη
• Κάπνισμα

Επιδημιολογικά στοιχεία

Τα εγκεφαλικά επεισόδια ταξινομούνται σε ισχαιμικά και αιμορραγικά. Το 80% είναι ισχαιμικά και το 15% είναι αιμορραγικά.

Ορισμένα άτομα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο:

• Άτομα προχωρημένης ηλικίας
• Άνδρες
• Διαβητικοί
• Άτομα με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου

Πως εκδηλώνεται η νόσος - Συμπτώματα

• Αδυναμία, μουδιάσματα, παράλυση σε ένα μέρος του σώματος (πρόσωπο, χέρια, πόδια)

• Δυσκολίες ομιλίας, κατανόησης, σύγχυση

• Δυσκολίες όρασης (απώλεια ή μείωση της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια)

• Ζαλάδες, απώλεια ισορροπίας, δυσκολίες βαδίσματος, απώλεια συντονισμού των κινήσεων

• Έντονος επίπονος πονοκέφαλος που εμφανίζεται ξαφνικά χωρίς να υπάρχει γνωστή αιτία
• Σπασμούς - Πυρετός

• Ημιπληγία (οταν παραλύει η μια μερια το σώματος)

• Δυσκολία στην κίνηση της γλώσσας

• Έντονη όσφρηση καμένου

 Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Οι εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση του εγκεφαλικού επεισοδίου είναι

• Εξετάσεις αίματος
• Νευρολογική εξέταση
• Αξονική τομογραφία
• Μαγνητική τομογραφία
• Οσφυονωτιαία  παρακέντηση
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα

Ποιες είναι οι επιπλοκές

• Υποξία
• Πνευμονία
• Ουρολοιμώξεις
• Yπεργλυκαιμία
• Διαταραχή στα Υγρά και τους ηλεκτρολύτες
• Aρρυθμίες
• Ισχαιμία του μυοκαρδίου
• Φλεβοθρόμβωση
• Πνευμονική εμβολή

Νευρολογικές επιπλοκές

• Eπιληπτικές κρίσεις
• Εγκεφαλικό οίδημα

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

• Αντιπηκτική αγωγή
• Θρομβολυτική θεραπεία
• Νευροπροστασία

Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο - Πρόγνωση

Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες και τον καρκίνο, ως εκ τούτου είναι απόλυτα αναγκαίο να εξαλειφθούν οι παράγοντες κινδύνου και να ληφθούν μέτρα προστασίας. Η πρόληψη του εγκεφαλικού επιτυγχάνεται μέσα από την αντιμετώπιση των παραγόντων που συντελούν στην εμφάνισή του.

Οι παράγοντες που δεν τροποποιούνται είναι :

• Η ηλικία. Η πλειοψηφία των εγκεφαλικών επεισοδίων συμβαίνουν σε άτομα άνω των 65 ετών.
• Το φύλο. Συχνότερα στους άνδρες.
• Η φυλή. Μεγαλύτερος κίνδυνος για τους μαύρους και Ασιάτες

Υπάρχουν όμως παράγοντες οι οποίοι τροποποιούνται και σε αυτούς πρέπει να δοθεί η μεγαλύτερη σημασία. Αυτοί είναι :

• Υπέρταση
• Kάπνισμα
• Υψηλές τιμές λιπιδίων (χοληστερόλη/τριγλυκερίδια)
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Καρδιοπάθεια όπως κολπική μαρμαρυγή (συχνό είδος αρρυθμίας), στένωση μιτροειδούς βαλβίδας, στεφανιαία νόσος  κ.α
• Καθιστική ζωή, όχι φυσική άσκηση
• Υπερβολικό βάρος σώματος, κυρίως κεντρικού τύπου παχυσαρκία (συσσώρευση λίπους στην κοιλιακή περιοχή)
• Αντισυλληπτικά με υψηλή δόση σε οιστρογόνα αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε γυναίκες άνω των 35 ετών, καπνίστριες, υπερτασικές. Χαμηλή δόση σε οιστρογόνα δε συνιστά παράγοντα κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.
• Προηγούμενο εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Για να  προφυλαχτείτε από το εγκεφαλικό επεισόδιο θα πρέπει να :

• Παρακολουθείτε τακτικά την αρτηριακή πίεση. Η υψηλή πίεση αντίθετα με αυτό που πολλοί πιστεύουν μπορεί να μη δώσει κανένα σύμπτωμα όπως πχ κεφαλαλγία. Συνεχείς τιμές άνω των 150/90mmHg ανεξάρτητα ηλικίας ή φύλου χρειάζονται ρύθμιση. Πολύ σημαντική η τακτική σωματική άσκηση γύρω στα 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της βδομάδας καθώς και η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους.

• Διακόψετε το κάπνισμα

• Τρώτε υγιεινά π.χ. χωρίς αλάτι και λιπαρά

• Οι διαβητικοί πρέπει να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας σχετικά με την άριστη ρύθμιση του σακχάρου αίματος.

• Υπάρχει συχνός έλεγχος για τυχόν ύπαρξη κολπικής μαρμαρυγής η οποία ευθύνεται για το σχηματισμό θρόμβων που μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη εγκεφαλικών αρτηριών και εγκεφαλικό επεισόδιο.

• Σε περίπτωση που διαπιστώσετε ότι εμφανίζεται κάποιο από τα  συμπτώματα, όπως ξαφνική αδυναμία σε κάποιο άκρο ή σε μια πλευρά σώματος, αιφνίδια απώλεια όρασης ή ζάλη ή κεφαλαλγία θα πρέπει να σας προβληματίσουν και να σας οδηγήσουν στο ιατρό σας.

Μανωλίδου Ζαχαρούλα, R.N., M.Sc.

Κατσαρός Ευάγγελος, Νευρολόγος