Ελκώδης κολίτιδα*

• Από Iatropedia

Τι είναι η νόσος

Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια σχετικά σπάνια ασθένεια με συχνότητα εμφάνισης 5 ασθενών ανά 100.000 πληθυσμού. Ανήκει στις ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου και προσβάλλει με την ίδια συχνότητα άνδρες και γυναίκες οιασδήποτε ηλικίας, εμφανίζεται, όμως, συχνότερα σε ηλικίες μεταξύ 20 και 50 ετών. Η αιτιολογία της δεν είναι γνωστή, παρόλο που υπάρχουν διάφορες θεωρίες. Δεν είναι μεταδοτική ή κληρονομική ασθένεια, αλλά σπάνια είναι δυνατόν να πάσχουν σε μια οικογένεια περισσότερα από ένα μέλη. Επιπλέον, δεν έχει αποδεδειχθεί συσχέτισή της με διατροφικούς παράγοντες.

Που οφείλεται η νόσος – Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν

Η φλεγμονή ξεκινά από τον πρωκτό και μπορεί να καταλαμβάνει οποιαδήποτε απόσταση μέχρι το τυφλό, το πρώτο δηλαδή τμήμα του παχέος εντέρου. Αν η νόσος αφορά μόνο τον πρωκτό, τότε ονομάζεται ελκώδης πρωκτίτιδα, ενώ αν καταλαμβάνει όλο το κόλον μέχρι και το τυφλό, ονομάζεται ελκώδης πανκολίτιδα. Η νόσος κάνει το έντερο να μοιάζει ότι έχει έγκαυμα στην εσωτερική του επιφάνεια, τον βλεννογόνο, με σχηματισμό ελκών και αιμορραγία. Μερικές φορές, για άγνωστο λόγο, συνυπάρχει με ασθένειες εκτός εντέρου, όπως η σκληρυντική χολαγγειίτιδα (νόσος του ήπατος), ιριδίτιδα (νόσος του οφθαλμού) ή γαγγραινώδες πυόδερμα (νόσος του δέρματος). Η ελκώδης κολίτιδα είναι προκαρκινική κατάσταση και η πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας αυξάνει όσο περισσότερο αυξάνει η διάρκεια της νόσου.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Η νόσος παρατηρείται με την ίδια συχνότητα μεταξύ των δύο φύλων.

Πώς εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα

Παροδικά ή συνεχή επεισόδια διάρροιας με αίμα και βλέννη είναι το κύριο σύμπτωμα της νόσου. Μπορεί να εμφανίζεται και σαν έντονη ανάγκη για αφόδευση με κράμπες και πόνο στην κοιλιά, κάτω από τον ομφαλό. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι από πολύ ήπια έως πολύ έντονα, πχ ανάγκη για αφόδευση μέχρι και 30 φορές την ημέρα, με ανάλογη την εικόνα του ασθενούς από φυσιολογική έως εικόνα βαρέως πάσχοντος.

Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική του εικόνα και στην κολονοσκόπηση με τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης τεμαχίων πασχόντων περιοχών του εντέρου. Αν η νόσος διαγνωστεί σε πολύ αρχικό στάδιο μπορεί να ληφθεί εσφαλμένα ως άλλη φλεγμονώδης νόσος. Δεν υπάρχουν αιματολογικές εξετάσεις διαγνωστικές για την εκώδη κολίτιδα.

Ποιες είναι οι επιπλοκές

Εντερικές διαταραχές, καρκίνος

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

Υπάρχουν σήμερα διάφορα φάρμακα που είναι πολύ αποτελεσματικά στην καταστολή της φλεγμονώδους κατάστασης που προκαλεί η νόσος στο έντερο και σε συνδυασμό με ειδική δίαιτα ελέγχουν την εκδήλωση της νόσου. Δυστυχώς δεν υπάρχει άλλη θεραπεία παρά η χειρουργική αφαίρεση όλου του παχέος εντέρου και αυτό πολλές φορές κρίνεται αναγκαίο όταν ασθενής με ελκώδη κολίτιδα υποβληθεί σε τακτική κολονοσκόπηση και η βιοψία δείξει εστία δυσπλασίας, δηλαδή περιοχής που μπορεί να εξαλλαγεί σε καρκίνο.

Πώς να προφυλαχθείτε από τη νόσο – Πρόγνωση

Είναι βέβαιο ότι ο περιοδικός έλεγχος με κολονοσκόπηση είναι απαραίτητος ιδιαίτερα για τους ασθενείς με μακρά διάρκεια νόσου. Πιο συγκεκριμένα, η αμερικανική αντικαρκινική εταιρεία συστήνει έλεγχο με κολονοσκόπηση κάθε 1-2 έτη μετά από πάροδο 8 ετών από την προσβολή ολόκληρου του κόλου (πανκολίτιδα) ή μετά από 12-15 έτη μετά την προσβολή του αριστερού κόλου.

Ιωάννης Γκρινιάτσος, Γενικός Χειρουργός

Αναστάσιος Τσεχπενάκης, Γενικός Χειρουργός

Όθωνας Μιχαήλ, Γενικός Χειρουργός