Επιδιδυμίτιδα*

• Από Iatropedia

Τι είναι η νόσος

Επιδιδυμίτιδα είναι ο ιατρικός όρος για τη φλεγμονή της επιδιδυμίδας, του σωληνοειδούς εκείνου τμήματος της ανδρικής αναπαραγωγικής οδού όπου , παραγόμενο από τους όρχεις, ωριμάζει τελικά και αποθηκεύεται το σπέρμα, για να διοχετευθεί μέσω αυτού, κατά την σεξουαλική πράξη, στην κοινή ουρήθρα.

Που οφείλεται η νόσος – Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν

Σε αρκετές περιπτώσεις είναι ιδιοπαθής (αγνώστου δηλαδή αιτιολογίας) . Χιλιάδες διαφορετικοί τύποι μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των παθογενετικών των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ) και των ουρηθριτίδων , μπορούν να προκαλέσουν επιδιδυμίτιδα. Κάποιες ουρολογικές επεμβάσεις ή/και ο καθετηριασμός της ουροδόχου κύστεως  (τοποθέτηση καθετήρα Folley), δύνανται να επιπλακούν με την εκδήλωση επιδιδυμίτιδας. Επίσης, εκσεσημμασμένοι μηχανικοί ερεθισμοί του οσχέου, από στενά ρούχα και εσώρουχα, λανθασμένη στάση σώματος  ή  και παρατεταμένη ή βίαιη σεξουαλική πράξη, συχνά ενοχοποιούνται, στα νεαρότερης ηλικίας άτομα για την εμφάνιση επιδιδυμίτιδας. Τέλος περιγράφεται και η επιδιδυμίτιδα μη φλεγμονώδους αιτιολογίας, η οποία είναι δευτεροπαθής, εντοπίζεται στην κεφαλή και οφείλεται στη θεραπεία με το αντιαρρυθμικό σκεύασμα αμιοδαρόνη.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Σε παιδιά και σε εφήβους η οξεία επιδιδυμίτιδα είναι σπάνια . Στην μονόπλευρη εντόπιση της φλεγμονής, ιδιαίτερα όταν το αίτιο είναι ο γονόκοκκος (βλεννόρροια) εμφανίζεται υπογονιμότητα σε κάθε πέμπτο ασθενή. Στην αμφοτερόπλευρη εντόπιση της νόσου , η εν δυνάμει εμφανιζόμενη αποφρακτική αζωοσπερμία , εμφανίζεται σε κάθε δεύτερο ασθενή .

Πως εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα

Συνηθέστερα εμφανίζονται σημεία φλεγμονής στον σύστοιχο όρχι, ήτοι οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα και σε κάποιες περιπτώσεις πόνος (ορχεοδυνία). Κάποιες φορές συνυπάρχουν υψηλός πυρετός με ρίγος και αίσθημα κακουχίας , καυσουρία (κάψιμο κατά τη διούρηση) ή/και συχνουρία, ενώ δεν είναι πάντα σταθερό ως ψηλαφητό εύρημα, η διόγκωση της επιδιδυμίδας . Χαρακτηριστική είναι η ανακούφιση που συνήθως απολαμβάνει ο ασθενής, ανασηκώνοντας τον πάσχοντα ή τους πάσχοντες, όρχεις. Η συνήθης διάρκεια των συμπτωμάτων, είναι από μερικές ημέρες έως και λιγότερο από έξι εβδομάδες.

Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Η κλινική εξέταση συνήθως αρκεί για να θέσει τη διάγνωση. Επικουρικής βοήθειας, μπορούν να είναι η διενέργεια υπερήχου – triplex οσχέου, γενικής και καλλιέργειας ούρων και επί ανάγκης ελέγχου της γονιμότητας του ασθενούς, ενός σπερμοδιαγράμματος ή/και μιας καλλιέργειας σπέρματος.

Ποιες είναι οι επιπλοκές

Η επιδιδυμίτιδα είναι δυνατό να οδηγήσει σε παροδική ή μόνιμη υπογονιμότητα ή σε ολιγο-ασθενο-τερατοζωοσπερία. Ο σχηματισμός αποστήματος στο όσχεο, το δερματικό οσχεϊκό συριγγίο,  το έμφρακτο των όρχεων και η εμφάνιση χρόνιου πόνου στο σύστοιχο ημιόσχεο αποτελούν τις κυριότερες, μη σχετιζόμενες με την γονιμότητα, επιπλοκές της νόσου. Επί ατελούς θεραπείας της οξείας μορφής , είναι δυνατό αυτή να μεταπέσει σε χρόνια επιδιδυμίτιδα σε ποσοστό 15%.

Θεραπεία – Μέθοδοι  αντιμετώπισης

Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική και περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιβιοτικών (αν και μερικά στελέχη βακτηρίων έχουν γίνει ανθεκτικά σε αυτά) και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, την κατάκλιση του αρρώστου, την τοποθέτηση του οσχέου σε ανάρροπη (προς τα πάνω) θέση και την τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων , δράσεις οι ανωτέρω,  που επιταχύνουν την υποχώρηση της φλεγμονής. Μερικές φορές η χειρουργική επέμβαση βοηθά στην αντιμετώπιση των επιπλοκών μιας λοίμωξης. Καθώς παράγεται συνεχώς σπέρμα, η γονιμότητα ανακτάται, αλλά μπορεί να χρειαστεί ένας κύκλος 72 ημερών, για πλήρη αποκατάσταση της  σεξουαλικής και οργανικής λειτουργικότητας.

Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο – Πρόγνωση

Φοράτε άνετα και όχι στενά εσώρουχα και ρούχα και επίσης να έχετε μια καλή στάση σώματος, όταν κάθεστε ή κινείστε , για να αποφεύγονται οι όποιοι μηχανικοί ερεθισμοί του οσχέου και τέλος ασφαλή σεξουαλική ζωή (σταθερός σύντροφος και χρήση προφυλακτικού) για να αποφεύγονται οι λοιμώδης επιδιδυμίτιδες. Τέλος , αν πρόκειται να σας διενεργηθεί μια οποιαδήποτε ουρολογική διαγνωστική ή/και θεραπευτική παρέμβαση , συμβουλευτείτε τον Θεράποντα Ιατρό σας για το ενδεχόμενο ανάγκης προφυλακτικής χρήσης κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής.

Η πρόγνωση είναι συνήθως καλή και σπάνια και μόνο τα αμιγώς παραμελημένα ή υποθεραπευμένα περιστατικά επιδυδιμίτιδας, δύνανται να επιπλακούν, ως ανωτέρω περιγράφθηκε.

Νικόλαος Κονδύλης

Ειδικός Γενικής - Οικογενειακής Ιατρικής