Ινομυώματα*

• Από Iatropedia

Ορισμός

Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της μήτρας του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Αναφέρονται και σαν λειομυώματα, καθώς αποτελούνται κυρίως από λείες μυϊκές ίνες διαπλεκόμενες με δεσμίδες συνδετικού ιστού.

Αίτια, επίπτωση και παράγοντες κινδύνου

Τα ινομυώματα είναι ο πιο κοινός πυελικός καλοήθης όγκος στη γυναίκα. Και το μέγεθός τους μπορεί να ποικίλει από μέγεθος φακής μέχρι μπάλας ποδοσφαίρου.

Περίπου 1 στις 5 γυναίκες τα εμφανίζει κατά την αναπαραγωγική περίοδο της ζωής της. Είναι συνηθέστερα σε γυναίκες άνω των 30 ετών, άτοκες ή με μια μόνο εγκυμοσύνη. Συχνά μειώνονται σε μέγεθος και παραμένουν ασυμπτωματικά μετά την εμμηνόπαυση.

Η αιτία δημιουργίας των ινομυωμάτων είναι άγνωστη. Φαίνεται ότι τα οιστρογόνα παίζουν κάποιο ρόλο. Τα ινομυώματα θεωρούνται ότι προέρχονται από μετάλλαξη ενός κυττάρου του μυομητρίου και τα οιστρογόνα πάντοτε κατ’ ουσία απαιτούνται για την αύξηση και την ανάπτυξή τους, ταυτόχρονα και με άλλους παράγοντες, όπως είναι η προγεστερόνη, κλπ.

Οι όγκοι αυτοί μεγαλώνουν αργά, αλλά προοδευτικά και μπορεί να είναι πολύ μικροί σε μέγεθος ή σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί πληρούν ολόκληρη την κοιλότητα της μήτρας και να φτάνουν ακόμη και τα 10 κιλά σε βάρος. Συνήθως είναι πολλαπλοί και σπανιότερα μονήρεις.

Τα ινομυώματα ταξινομούνται ανάλογα με την εντόπισή τους στη μήτρα σε:

• Υποβλεννογόνια: βρίσκονται ακριβώς κάτω από το ενδομήτριο.
• Ενδοτοιχικά: βρίσκονται μέσα στο τοίχωμα της μήτρας.
• Υποορογόνια: βρίσκονται κάτω από τον ορογόνο χιτώνα της μήτρας (αν εφάπτονται με παρακείμενα όργανα και αναπτύξουν δευτερογενή αιμάτωση λέγονται και παρασιτικά ινομυώματα)

Συμπτώματα

Συνήθως τα ινομυώματα είναι ασυμπτωματικά. Συχνά μπορεί να υπάρχει μια ακαθόριστη ήπια ενόχληση. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι:

• Πίεση στην πύελο
• Αίσθημα πληρότητας ή βάρους στην κάτω κοιλία
• Δυσκοιλιότητα
• Μετεωρισμός
• Μεγάλη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση (περίοδο)
• Έμμηνος ρύση που διαρκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα
• Απώλεια αίματος μεταξύ των εμμήνων ρύσεων
• Άλγος στην κάτω κοιλία (πχ. σε περίπτωση εμφράκτου κατά την κύηση ή σε εγκλωβισμό του ινομυώματος στην πύελο) με ή χωρίς δυσπαρεύνεια ή/και δυσμηνόρροια
• Υπογονιμότητα. Δυσκολίες τόσο στην επίτευξη κύησης, όσο και στην περεταίρω ανάπτυξη του εμβρύου, μπορεί να παρουσιαστούν ανάλογα με την περίπτωση και μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη του εμβρύου, ανάγκη για καισαρική τομή ή ακόμη και αυτόματη έκτρωση.

Επικοινωνήστε τον ιατρό σας:

• Εμφανίσετε αλλαγές στον μηνιαίο κύκλο σας, περιλαμβανομένου αυξημένης ροής αίματος, έντονο πόνο ή αιμορραγίες ανάμεσα στις εμμήνους ρύσεις.

• Ή εμφανίσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα.

Διάγνωση

Η γυναικολογική εξέταση αποκαλύπτει μια σταθερή, με ανώμαλη επιφάνεια και μεγαλύτερη του φυσιολογικού μήτρα. Σε  παχύσαρκες γυναίκες είναι δύσκολη η διάγνωση των ινομυωμάτων. Τα ινομυώματα μπορεί να παρερμηνευτούν σαν:

• Εγκυμοσύνη
• Όγκοι των ωοθηκών
• Σαπλιγγίτιδες
• Αδενομύωση της μήτρας (ανάπτυξη ενδομητρικού ιστού στο μυομήτριο)

Πιθανές εξετάσεις που μπορεί να διενεργηθούν είναι:

• Υπέρηχος (κοιλιακός ή γυναικολογικός)
• Υστεροσαλπιγγογραφία / υστεροσκόπηση
• Μαγνητική τομογραφία
• Βιοψία ενδομητρίου
• Λαπαροσκόπηση

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων εξαρτάται πολλούς παράγοντες μεταξύ των οποίων είναι οι παρακάτω:

• Ηλικία
• Επιθυμία για τεκνοποίηση
• Ύπαρξη εγκυμοσύνης
• Γενική κατάσταση
• Σοβαρότητα συμπτωμάτων
• Είδος και χαρακτηριστικά των ινομυωμάτων

Σύμφωνα με τους παράγοντες αυτούς οι δυνατότητες είναι οι εξής:

• Απλή παρακολούθηση (με γυναικολογική εξέταση και υπερήχους κάθε 6 ή 12 μήνες, ανάλογα με την περίπτωση)
• Φαρμακευτική αγωγή: αντισυλληπτικά δισκία, ορμονοθεραπεία και συμπτωματική θεραπεία (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για τον πόνο, υποκατάσταση σιδήρου σε περίπτωση αναιμίας, κλπ)
• Χειρουργικές επεμβάσεις:

o   Υστερεκτομία (κοιλιακή, κολπική ή λαπαροσκοπική)

o   Ινομυωματεκτομία (εκλογής σε γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα, υπάρχει όμως πιθανότητα επανεμφάνισης)

Πρόγνωση

Κάποιες γυναίκες με ινομυώματα είναι ασυμπτωματικές και δε χρειάζονται ειδική θεραπεία.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα προϋπάρχοντα ινομυώματα μπορούν να μεγαλώσουν σε μέγεθος, λόγω αυξημένης ροής αίματος και οιστρογόνων. Συνήθως όμως, επιστρέφουν στο αρχικό τους μέγεθος μετά τον τοκετό.

Επιπλοκές

Οι κυριότερες επιπλοκές των ινομυωμάτων σχετίζονται με την κύηση, αν και ο κίνδυνος θεωρείται μικρός:

• Οι περισσότερες γυναίκες ολοκληρώνουν την κύηση κανονικά, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί πρόωρος τοκετός.
• Ανάγκη για καισαρική τομή στις περιπτώσεις που τα ινομυώματα βρίσκονται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας και εμποδίζουν το φυσιολογικό τοκετό.
• Μεγάλη αιμορραγία αμέσως μετά τον τοκετό.

Άλλες επιπλοκές μπορεί να είναι:

• Έντονος πόνος ή σημαντική αιμορραγία (μπορεί να χρειαστεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση)
• Αναιμία (σε μεγάλες αιμορραγίες)
• Υπογονιμότητα (σπάνια)
• Σπάνια εξαλλαγή σε λειομυοσάρκωμα