Κατάγματα σπονδυλικής στήλης*

• Από Iatropedia

Τι είναι η νόσος

Με τον όρο κατάγματα σπονδυλικής στήλης περιγράφονται τα κατάγματα (σπασίματα) των οστών (σπονδύλων) της σπονδυλικής  στήλης. Τα κατάγματα μπορεί να είναι συμπιεστικά , εκρηκτικά ή διαχωριστικού τύπου.

Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια - Παράγοντες που την πυροδοτούν

Τα κατάγματα σπονδυλικής στήλης οφείλονται σε κακώσεις της περιοχής οι οποίες προκαλούνται από πτώσεις από ύψος ή τροχαία ατυχήματα, σε όγκους ή οστεοπόρωση. Αφορούν όλες τις μοίρες της σπονδυλικής στήλης, την αυχενική, θωρακική και οσφυϊκή.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Είναι μία από τις συχνότερες καταστάσεις όταν έχουμε τραυματισμούς στη  περιοχή  της σπονδυλικής στήλης. Τα κατάγματα σπονδύλων λόγω οστεοπορώσεως είναι περισσότερο συχνά στις ηλικίες από 60 έως 80 ετών.

Πως εκδηλώνεται η νόσος - Συμπτώματα

Η κατάσταση εκδηλώνεται  με πόνο στη περιοχή τραυματισμού της σπονδυλικής στήλης. Εάν έχουν επηρεαστεί νευρολογικά στοιχεία, όπως διατομή ή μερικώς τραυματισμός του νωτιαίου μυελού έχουμε ανάλογα με το ύψος της βλάβης τετραπληγία ή παραπληγία. Εάν έχουν επηρεαστεί νευρολογικά στοιχεία, όπως νευρικές ρίζες έχουμε βλάβη στη κινητικότητα ή την αισθητικότητα της αντίστοιχης ρίζας.

Υπάρχουν προειδοποιητικά συμπτώματα μετά από μια κάκωση σπονδυλικής στήλης όπως μουδιάσματα στα άκρα, δυσκολία ή αδυναμία κίνησης αυτών, τα οποία πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη κυρίως στην φάση της μεταφοράς του τραυματία. Απώλεια ούρων και κοπράνων είναι επίσης σοβαρά συμπτώματα.

Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Η άμεση κλινική και νευρολογική  εξέταση από ειδικό ιατρό αποτελεί τη βάση για τη διάγνωση της κατάστασης. Σημαντικής αξίας για τη διάγνωση επίσης είναι οι εξετάσεις όπως ακτινογραφίες, αξονική και μαγνητική τομογραφία, καθώς και το ηλεκτρομυογράφημα. Επίσης μικροβιολογικές εξετάσεις και μέτρηση οστικής πυκνότητας για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι απαραίτητες όταν υπάρχουν οστεοπορωτικά κατάγματα. 

Ποιες είναι οι επιπλοκές

Λόγω της πίεσης ή διατομής των νευρικών στοιχείων (νωτιαίος μυελός -  νευρικές ρίζες) είναι δυνατό να υπάρξουν προβλήματα όπως τετραπληγία , παραπληγία ή  νευροαπραξία (παροδική διακοπή της λειτουργίας του νεύρου). 

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

Εφόσον δεν υφίσταται σοβαρή νευρολογική βλάβη η θεραπεία πρέπει να είναι συντηρητική. Η χρήση κηδεμόνων, αναλγητικών και φυσικοθεραπείας εντάσσονται στα πλαίσια της συντηρητικής αγωγής. Σε περίπτωση αστάθειας της περιοχής του κατάγματος είναι δυνατόν να γίνουν εγχειρήσεις όπως οπίσθια ή πρόσθια σπονδυλοδεσία, κυφοπλαστική ή σπονδυλοπλαστική.

Υπάρχουν περιπτώσεις με επαπειλούμενη νευρολογική βλάβη που η χειρουργική θεραπεία πρέπει να είναι άμεση. Σημαντική αξία έχει η αποκατάσταση φυσική και κοινωνική μετά από τις καταστάσεις αυτές.

Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο - Πρόγνωση

Η λήψη κατάλληλων μέτρων ασφαλείας σε δραστηριότητες υψηλού κινδύνου είναι απαραίτητη για την αποφυγή καταγμάτων σπονδυλικής στήλης. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν ένας ταξιδιώτης κοιμάται μέσα στο αυτοκίνητο έχει περισσότερες πιθανότητες να πάθει κάταγμα σπονδυλικής στήλης από τον ταξιδιώτη που είναι σε εγρήγορση (δεν κοιμάται). Για τα οστεοπορωτικά κατάγματα η πρόληψη και θεραπεία της οστεοπόρωσης μειώνουν την πιθανότητα αυτών.

Δρ. Πάνος Ευσταθίου, Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Μανωλίδου Ζαχαρούλα, R.N., M.Sc.