Βρουκέλωση*

• Από Iatropedia

Τι είναι η νόσος

Ανθρωποζωονόσος που μεταδίδεται στον άνθρωπο απο μολυσμένα ζώα, προκαλώντας συστηματική νόσο με οξεία ή ύπουλη εισβολή.

Που οφείλεται η νόσος – Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν

Βακτήρια του γένους Brucella

Brucella melitensis (αιγοπρόβατα)

Brucella abortus (βοοειδή)

Brucella suis (χοίροι)

Brucella ovis* (πρόβατα)

Brucella canis* (σκύλοι)

Brucella neotomae* (τρωκτικά)

*δεν είναι παθογόνα για τον άνθρωπο

Επιδημιολογικά στοιχεία

Συχνή σε χώρες της Μεσογείου, της Αραβικής Χερσονήσου και της Νότιας Αμερικής.

Στις χώρες της Μεσογείου επικρατεί η B.melitensis (στην Ελλάδα ο βιότυπος 2), ενώ στις μεν χώρες της Β.Ευρώπης η B.abortus, στις δε χώρες της Αμερικής η B.suis (σπάνια στον άνθρωπο).

Σε παγκόσμιο επίπεδο 500.000 κρούσματα ετησίως.

Πώς εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα

• Τρόπος μετάδοσης

Η Brucella μεταδίδεται κυρίως μεταξύ ζώων και προκαλεί νόσο σε αρκετά είδη σπονδυλωτών. Πιο συχνά προσβάλλονται οι κατσίκες και τα πρόβατα, τα βοοειδή, οι χοίροι, οι σκύλοι, τα ελάφια αλλά και αρκετά άλλα είδη. Οι βρουκέλλες επιζούν στη σκόνη, στο χώμα, στο νερό, για αρκετές εβδομάδες στην κοπριά, στα αποβληθέντα έμβρυα και στις εκκρίσεις της μήτρας, για αρκετό χρονικό διάστημα, σε χαμηλή  θερμοκρασία μπορεί να επιζήσουν και για έτη.

Ο άνθρωπος μολύνεται μέσω λύσεων της συνέχειας του δέρματος κατά την έκθεση σε μολυσμένα ζώα. Μεταδίδεται δια της πεπτικής οδού (μολυσμένα τρόφιμα κυρίως γαλακτοκομικά) και της αναπνευστικής οδού (σταγονίδια) αλλά και με άμεση επαφή με το δέρμα ή τους βλεννογόνους του ζώου (κτηνοτρόφοι, κτηνίατροι, εργαζόμενοι σε σφαγεία)

Οι εργαζόμενοι στα μικροβιολογικά εργαστήρια μολύνονται είτε με άμεση επαφή, είτε με μικροσταγονίδια από τα καλλιεργήματα των βρουκελλών

Η μέση περίοδος επώασης για όλα τα είδη διαρκεί 1-3 εβδομάδες με εξαίρεση τη Β. melitensis που μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 3 μήνες.

•      Κλινική εικόνα

Βασικό αίτιο πυρετού άγνωστης αιτιολογίας.

Επώαση 2-3 εβδομάδες (5ημέρες έως και πολλούς μήνες)

Απότομη εισβολή με: πυρετό (μέχρι και 40οC το απόγευμα), έντονες εφιδρώσεις, ρίγη, κακουχία, αρθραλγίες, ιδίως στη Σπονδυλική Στήλη, κεφαλαλγία, μυαλγίες έντονο βήχα και ανορεξία, που οδηγεί γρήγορα σε απώλεια βάρους.

Σπανιότερα η εισβολή της νόσου είναι  βαθμιαία  και η εγκατάσταση συμπτωμάτων παρατηρείται σε μια εβδομάδα.

Μπορεί να ακολουθήσουν επιπλοκές, όπως κοκκιωματώδης ηπατίτιδα, αρθρίτιδα, σπονδυλίτιδα, επιδιδυμοορχίτιδα σε άνδρες, αναιμία, λευκοπενία, θρομβοκυτοπενία, μηνιγγίτιδα, ιριδοκυκλίτιδα, οπτική νευρίτιδα καθώς και ενδοκαρδίτιδα.

 Η χρόνια μορφή της νόσου μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα όπως πυρετούς, αρθραλγίες/αρθρίτιδα και χρόνια κόπωση.

Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Γίνεται με βάση την κλινική εικόνα, επιδημιολογικά δεδομένα και εργαστηριακό έλεγχο (ανίχνευση αντισωμάτων και καλλιέργεια του μικροοργανισμού).

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

Υπάρχει διαθέσιμη αποτελεσματική αντιμικροβιακή θεραπεία, αν και μερικές επιπλοκές της νόσου μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν

Πώς να προφυλαχθείτε από τη νόσο – Πρόγνωση

Άριστη αν διαγνωστεί εγκαίρως.

Η θνητότητα της νόσου είναι λιγότερη του 2% και συνήθως συνδυάζεται με ενδοκαρδίτιδα ή λοίμωξη του κεντρικού νευρικού συστήματος. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για ανθρώπους

Σε σπάνιες περιπτώσεις νευροβρουκέλλωσης μπορεί να παραμείνουν διαταραχές της ακοής ή της όρασης και περιφερικών νεύρων

Σε βαριές οστικές βλάβες μπορεί να παραμείνουν αναπηρίες

Θνητότητα που συνοδεύει την ενδοκαρδίτιδα <10%. Η ενδοκαρδίτιδα χωρίς ορθή αντιμετώπιση κατά κανόνα θανατηφόρος. 

 Μέθοδοι προφύλαξης

•      Προφύλαξη ανθρώπων από τη μόλυνση, αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένου γάλακτος ή προϊόντων που φτιάχνονται από μη παστεριωμένο γάλα.

•      Εκπαίδευση ομάδων σε κίνδυνο έκθεσης για την ασφαλή διαχείριση πτωμάτων μολυσμένων ή δυνητικά μολυσμένων ζώων και προϊόντων από τέτοια ζώα.

•      Κατάλληλος αερισμός σφαγείων.

•      Έλεγχος για τη λοίμωξη σε κοπάδια ζώων και εμβολιασμός κοπαδιών. Ζώα με ενεργό λοίμωξη ή/και θετικές ορολογικές δοκιμασίες πρέπει να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ή/και να σφαγούν. Η εμφάνιση της λοίμωξης σε κοπάδια χοίρων συνήθως απαιτεί σφαγή όλου του κοπαδιού.

•      Παστερίωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων προερχόμενων από βοοειδή, κατσίκες και πρόβατα. Σε μη δυνατότητα παστερίωσης, ο βρασμός του γάλακτος είναι αποτελεσματικός.

•      Ανίχνευση του ένοχου προϊόντος, συνήθως μη παστεριωμένου γάλακτος ή γαλακτοκομικού προϊόντος, συνήθως τυριού, από μολυσμένο κοπάδι. Ανάκληση και παύση της παραγωγής και διανομής του ένοχου προϊόντος.

Καραγιώργου Αικατερίνη, Βιοπαθολόγος