Το καλοκαίρι είναι η χειρότερη εποχή για το δέρμα, γιατί ο ήλιος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς του. Ωστόσο η προσεγμένη διατροφή μπορεί να το βοηθήσει σημαντικά, καθώς πολλά θρεπτικά συστατικά δρουν ευεργετικά και θεραπευτικά σε αυτό.
«Η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες στη ρύθμιση της υγείας του δέρματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο υποσιτισμός και η αδυναμία απορρόφησης των προσλαμβανόμενων βιταμινών, πρωτεϊνών και αμινοξέων έχει αρνητικές επιπτώσεις. Αντιθέτως, η ισορροπημένη διατροφή τού προσφέρει τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται για να είναι υγιές και λαμπερό», λέει ο ειδικός Εφαρμογών Διαιτολογίας κ. Δημήτρης Οικονομάκης.
Τώρα το καλοκαίρι, η προσεγμένη διατροφή συμβάλλει στην αποφυγή των δερματικών βλαβών που προκαλούνται από την έκθεση στον ήλιο. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται βλάβες στο γενετικό υλικό (DNA) που ανοίγουν τον δρόμο στην πρόωρη γήρανση (φωτογήρανση) ή ακόμα και τον καρκίνο.
Τι ωφελεί και τι βλάπτει το δέρμα
Η υπερκατανάλωση ζάχαρης και λιπαρών βλάπτει το δέρμα. Σταδιακά οδηγεί σε πιο θαμπή και γερασμένη επιδερμίδα, καθώς και τα δύο συστατικά διασπούν ταχύτερα το κολλαγόνο, επιταχύνοντας τη διαδικασία της γήρανσης.
Επιπλέον, πρόσφατη ανασκόπηση δημοσιευμένων μελετών έδειξε ότι υπάρχει θετικός συσχετισμός μεταξύ της πρόσληψης λίπους και κρέατος με ορισμένες μορφές καρκίνου του δέρματος. Οι μορφές αυτές είναι το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (είναι οι συχνότεροι καρκίνοι παγκοσμίως, αλλά σπανίως δεν είναι ιάσιμοι).
Έχει βρεθεί επίσης ότι η υπερμελάγχρωση σχετίζεται με ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12. Η υπερμελάγχρωση είναι σκούρες κηλίδες που εμφανίζονται στο δέρμα μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.
Οι διατροφικές ελλείψεις μπορεί να διαταράξουν και την επούλωση των πληγών. Αντιθέτως, ορισμένα θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες Α και C, ψευδάργυρος, γλυκοζαμίνη) μπορεί:
- Να μειώσουν τον χρόνο επούλωσης
- Να βελτιώσουν την ποιότητα του τραύματος
Προστατευτικές ιδιότητες έναντι των ηλιακών εγκαυμάτων έχουν το β-καροτένιο (ή βήτα-καροτίνη) και το λυκοπένιο (ή λυκοπένη). Μια μελέτη έδειξε ότι το β-καροτένιο προστατεύει και από την φωτοανοσοκαταστολή. Αντίστοιχα, οι βιταμίνες C και Ε, καθώς και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (η καλύτερη πηγή είναι τα ιχθυέλαια) μειώνουν:
- Το ερύθημα (κοκκίνισμα στο δέρμα)
- Τις βλάβες του DNA που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου
Από τις ίδιες βλάβες προστατεύει και το κακάο. Η αυξημένη κατανάλωση ιχθυελαίων μειώνει επίσης τον κίνδυνο ανάπτυξης ακτινικής κεράτωσης (ή υπερκεράτωσης). Πρόκειται για μία προκαρκινική κατάσταση στο δέρμα, που μπορεί να οδηγήσει σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα στα σημεία του σώματος που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο.
Ο ρόλος της ποσότητας
Εκτός από την ποιότητα της διατροφής, σημαντικός είναι ο ρόλος και της ποσότητάς της για υγιές δέρμα. Τόσο ο υποσιτισμός όσο και η υπερβολική πρόσληψη μπορούν να βλάψουν τη φυσιολογία του.
Η παχυσαρκία, λ.χ., αυξάνει την διαδερμική απώλεια νερού, μεταβάλλοντας τη λειτουργία του δερματικού φραγμού. Επιπλέον:
- Σχετίζεται με μια σειρά δερματοπαθειών
- Μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σμήγματος (το λίπος του δέρματος)
- Μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη μικροκυκλοφορικών και μακροκυκλοφορικών αλλαγές (δηλαδή να πλήξει τα μικρά και μεγάλα αιμοφόρα αγγεία)
- Να τροποποιήσει τον μεταβολισμό του κολλαγόνου
Εκτός από τις ευεργετικές επιδράσεις της διατροφής στο δέρμα, έχει βρεθεί ότι ωφελούν και τα συμπληρώματα. Πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη λ.χ. έδειξε ότι η χρήση πολυβιταμινών σχετίζεται με μεγαλύτερο μήκος τελομερών, που αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη μειωμένης βιολογικής γήρανσης.
Ποια είναι τα καλύτερα
Τώρα το καλοκαίρι υπάρχει ποικιλία φρούτων, λαχανικών και τροφών με «καλά» λιπαρά που μπορούν να αναπληρώσουν τις ελλείψεις του οργανισμού. Μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην επούλωση του δέρματος μετά την έκθεση στον ήλιο και να χαρίσουν υπέροχη λάμψη στο δέρμα. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
- Οι φράουλες
- Το καρπούζι
- Το πεπόνι
- Ο ανανάς
- Η παπάγια
- Το μάνγκο
- Τα μούρα
- Το αβοκάντο
- Η τομάτα
- Η πιπεριά
- Το αγγούρι
- Τα βλήτα
- Τα οστρακόδερμα
- Οι σαρδέλες
Πολύ σημαντικό για το δέρμα είναι επίσης να καταναλώνουμε πολύ νερό και να αποφεύγουμε ει δυνατόν το αλκοόλ, προσθέτει ο κ. Οικονομάκης.
Τα συμπληρώματα διατροφής δρουν επικουρικά. Αποτελούν μια επιπρόσθετη πηγή θρεπτικών συστατικών για τη βελτίωση της υγείας και της ομορφιάς του δέρματος. Δεν πρέπει όμως να λαμβάνονται ανεξέλεγκτα αλλά πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του διαιτολόγου και του παθολόγου, καταλήγει.
Φωτογραφία: iStock