Φωτογήρανση: Πως επηρεάζει ο ήλιος το δέρμα των ανδρών

Η ηλιακή ακτινοβολία δεν επηρεάζει το δέρμα των ανδρών με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζει εκείνο των γυναικών. Ωστόσο αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως είναι προστατευμένοι από τις επιβλαβείς επιδράσεις της. Αντιθέτως, μπορεί να είναι και πιο ευάλωτοι.

Αυτό οφείλεται στις ιδιαιτερότητες που έχει η φυσιολογία του, αλλά και στον τρόπο ζωής και τις συνήθειές τους. Οι παράγοντες αυτοί προσδιορίζουν έως ένα βαθμό, τον κίνδυνο φωτογήρανσης και καρκίνου του δέρματος.

Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου, τα τελευταία χρόνια διεξάγονται πολλές μελέτες για την καλύτερη κατανόηση των αλλοιώσεων του ανδρικού δέρματος από τη φωτογήρανση. Η γνώση αυτή θα επιτρέψει την ανάπτυξη αποτελεσματικότερων προϊόντων προστασίας για αυτούς, η οποία θα μειώσει συγχρόνως και τα ποσοστά δερματικών κακοηθειών που προκαλούνται από τον ήλιο.

«Το δέρμα είναι ένα περίπλοκο όργανο που βρίσκεται συνεχώς υπό την επίδραση διαφόρων παραγόντων», τονίζει. «Η κληρονομικότητα και εξωγενείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, επηρεάζουν τον ρυθμό γήρανσής του. Για να αμυνθεί από τις επιθέσεις που δέχεται, διαθέτει διάφορους προστατευτικούς μηχανισμούς, όπως η κεράτινη στιβάδα, οι αντιφλεγμονώδεις ανοσολογικές αποκρίσεις και η μελανίνη».

Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία επηρεάζει με την πάροδο του χρόνου την αποτελεσματικότητα αυτών των μηχανισμών και οδηγεί στη φωτογήρανση. Ο βαθμός της εξαρτάται από την έκταση της έκθεσης στον ήλιο και από την ποσότητα της μελανίνης που έχει κάθε άνθρωπος.

Οι διαφορές με το γυναικείο δέρμα

Ωστόσο, το δέρμα των δύο φύλων διαφέρει. Των ανδρών είναι:

• Πιο παχύ και αλκαλικό
• Με φτωχότερη αντιοξειδωτική ικανότητα
• Περισσότερους σμηγματογόνους αδένες και μελανίνη

«Το ανδρικό δέρμα παράγει περισσότερο σμήγμα, που το λιπαίνει και το προστατεύει. Είναι παχύτερο κατά 20-25% από το γυναικείο, λόγω της τεστοστερόνης και πιο πλούσιο σε κολλαγόνο. Συνεπώς, φυσιολογικά, εμφανίζει σημάδια γήρανσης αργότερα από τις γυναίκες», εξηγεί ο δρ Στάμου.

Μολονότι, όμως, το δέρμα των ανδρών γερνά με πιο αργούς ρυθμούς απ’ ό,τι το γυναικείο, είναι πιο επιρρεπές στην ανάπτυξη καρκίνου. Στην πραγματικότητα, οι άνδρες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν μελάνωμα, αλλά και μη-μελανωματώδεις δερματικούς καρκίνους.

Κύριος λόγος γι’ αυτό είναι το γεγονός ότι πολιτισμικοί παράγοντες τους αποτρέπουν από τη χρήση μέτρων προστασίας από τον ήλιο. Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα αντηλιακά είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση και τα αποφεύγουν συνειδητά.

Τι έχουν δείξει οι μελέτες

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Journal of American Academy of Dermatology έδειξε ότι το σχεδόν 80% των ανδρών δεν χρησιμοποιούν συχνά αντηλιακό.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι περισσότεροι από οκτώ στους δέκα δεν βάζουν στο δέρμα τους κανένα προϊόν περιποίησης (λ.χ. ενυδατικές κρέμες ή after sun) που αναστρέφει έως ένα βαθμό τις βλάβες από τον ήλιο και το βοηθεί να διατηρηθεί νεανικό και σφριγηλό.

Εν τούτοις, όταν οι άνδρες εκθέτουν το δέρμα τους στον ήλιο χωρίς προστασία, το επακόλουθο είναι αλλαγές στη δομή της επιδερμίδας και στις ίνες κολλαγόνου. Μάλιστα αυτό συμβαίνει ανεξαρτήτως ηλικίας, όπως είχε δείξει μελέτη σε άνδρες 18-28 ετών, που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση International Journal of Cosmetic  Science.

Οι επιπτώσεις αυτές ανιχνεύθηκε με απεικονιστικές εξετάσεις και εξαίρουν τη σημασία της χρήσης αντηλιακών, ιδίως από τους νέους.

«Όταν η υπεριώδης ακτινοβολία χτυπάει το απροστάτευτο από αντηλιακό δέρμα, προκαλεί αλλαγές στο DNA και διασπά το κολλαγόνο και την ελαστίνη», εξηγεί ο δρ Στάμου. Οι βλάβες αυτές συμβαίνουν στο χόριο και όχι στην επιδερμίδα, και έτσι χρειάζονται χρόνια για να γίνουν εμφανείς οι συνέπειες που συμπεριλαμβάνουν:

• Ρυτίδες
• Μεταβολές του χρώματος της επιδερμίδας (ερυθρότητα, κηλίδες και φακίδες)
• Χαλάρωση
• Ανομοιόμορφη υφή
• Ευρυαγγείες
• Αυξημένο κίνδυνο καρκίνου

Τι να κάνουν οι άνδρες

Όσοι έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες στο δέρμα τους από τον ήλιο, ειδικά στην παιδική ηλικία, είναι απαραίτητο να απευθυνθούν στον δερματολόγο τους. Εκείνος θα αξιολογήσει την έκταση της φωτογήρανσης και θα προτείνει θεραπείες για την αναστροφή των βλαβών.

Θα εξετάσει επίσης προσεκτικά το δέρμα (δερματοσκόπηση) για ορατές ή μη ορατές με το γυμνό μάτι κακοήθειες, αφού η έγκαιρη ανίχνευσή τους αυξάνει τις πιθανότητες ίασης.

Υπάρχει πλήθος θεραπειών που βοηθούν στην ανάπλαση του δέρματος, δεδομένου ότι η ικανότητά του να αυτοεπιδιορθώνεται φθίνει με τη γήρανση. Στις θεραπείες αυτές συμπεριλαμβάνονται:

• Λέιζερ: Μπορούν να μειώσουν την ένταση των κηλίδων. Απαλύνουν την ερυθρότητα. Διορθώνουν τις ευρυαγγείες
• Nanopeeling: Αφαιρεί τις κηλίδες και τις ακτινικές κερατώσεις. Βελτιώνουν τον τόνο και την υφή του γηρασμένου από τον ήλιο δέρματος.
• Φωτοδυναμική θεραπεία: Έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε εξαιρετικής σημασίας μέθοδο καταστροφής των προκαρκινικών κυττάρων.

Τέλος, έχουν αναπτυχθεί φάρμακα που αντιμετωπίζουν τις δυσχρωμίες, την τραχιά υφή και τις λεπτές ρυτίδες.

Απαραίτητο το αντηλιακό

Παρότι υπάρχουν όλες αυτές τις επιλογές, το βάρος πρέπει να δίνεται στην πρόληψη, τονίζει ο δρ Στάμου. Η εφαρμογή αντηλιακών με αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες συμβάλλει:

• Στην αποκατάσταση των βλαβών
• Στην καθυστέρηση της φωτογήρανσης
• Στη διατήρηση ενός υγιούς και νεανικού δέρματος για περισσότερα χρόνια

Αρκεί τα αντηλιακά να έχουν υψηλό δείκτη προστασίας από τις UVA και από τις UVB ακτίνες, καθώς και να εφαρμόζονται καθημερινά, τακτικά, σωστά και σε επαρκείς ποσότητες. Αυτή η συνήθεια προστατεύει και από την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος.

Επομένως, «οι άνδρες, οι οποίοι σημειωτέον διατρέχουν και μεγαλύτερο κίνδυνο απώλειας τη ζωής τους από μελάνωμα (ιδίως εκείνοι με λευκό δέρμα), πρέπει αντιμετωπίσουν τα κοινωνικοπολιτισμικά εμπόδια για τη χρήση αντηλιακών και γενικά καλλυντικών προϊόντων, εάν θέλουν να διατηρήσουν τα πλεονεκτήματα της βραδύτερης εγγενούς γήρανσης που έχουν», καταλήγει ο δρ Στάμου.

Φωτογραφία: iStock