Η γυροειδής αλωπεκία είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που προκαλεί απώλεια μαλλιών. Αυτοάνοση σημαίνει ότι οφείλεται στο ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του πάσχοντος.
Οι περισσότεροι άνθρωποι χάνουν τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής ή στην περιοχή της γενειάδας τους. Η απώλεια τριχών, όμως, μπορεί να συμβεί οπουδήποτε στο σώμα, αναφέρει η Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ).
Πώς εκδηλώνεται η γυροειδής αλωπεκία;
Συχνά αρχίζει με ένα στρογγυλό ή οβάλ τμήμα δέρματος που χάνει εντελώς τις τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής ή στα γένια. Αυτό μπορεί και να μην γίνει αντιληπτό από τον ασθενή, διότι δεν προκαλεί κάποιο σύμπτωμα.
Η κατάσταση μοιάζει με πολλά άλλα είδη αλωπεκίας, από τα οποία πρέπει να διαχωριστεί (να γίνει δηλαδή διαφορική διάγνωση). Γι’ αυτό τον λόγο είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον δερματολόγο ιατρό.
Είναι μεταδοτική;
Όχι, δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Πρόκειται για αυτοάνοσο (αυτοφλεγμονώδες) νόσημα, για το οποίο συχνά υπάρχει και γονιδιακή προδιάθεση.
Αυτά τα νοσήματα εμφανίζονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα θεωρεί ένα μέρος του σώματος ξένο και του επιτίθεται. Εν προκειμένω, το ανοσοποιητικό σύστημα των πασχόντων επιτίθεται για άγνωστους λόγους στους θύλακες των τριχών, από όπου αναπτύσσονται οι τρίχες.
Σε ποια ηλικία εμφανίζεται;
Συνήθως αρχίζει στην παιδική ηλικία ή στη νεαρή ενήλικο ζωή. Μπορεί, όμως, να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα. Αναπτύσσεται επίσης σε άτομα όλων των φύλων και των φυλών.
Τι σχέση έχει με τον «τριχοφάγο»;
Ο όρος «τριχοφάγος» χρησιμοποιείται από πολύ κόσμο για να περιγράψει την γυροειδή αλωπεκία. Θα λέγαμε είναι ο «λαϊκός» όρος του νοσήματος.
Πόσα είδη γυροειδούς αλωπεκίας υπάρχουν;
Μερικές φορές οι δερματολόγοι χρησιμοποιούν διαφορετικούς όρους για να περιγράψουν τις διάφορες μορφές της γυροειδούς αλωπεκίας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής:
- Γυροειδής αλωπεκία γενείου: Κατ’ αυτήν, ο ασθενής έχει περιοχές απώλειας τριχών στα γένια του.
- Οφίαση: Ο ασθενής έχει μία ταινία ή λωρίδα απώλειας τριχών στην ινιακή χώρα (αυχένα) που επεκτείνεται πίσω από τα αυτιά.
- Ολική γυροειδής αλωπεκία: Ο πάσχων έχει χάσει όλες τις τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής του.
- Καθολική γυροειδής αλωπεκία: Ένα άτομο έχει χάσει όλες τις τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής του και από παντού στο σώμα του.
Τα μαλλιά ξαναβγαίνουν;
Ναι, τα μαλλιά μπορούν να ξαναβγούν, καθώς η γυροειδής είναι μια μη-ουλωτική αλωπεκία. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να βιώσουν μια φορά στη ζωή τους ένα επεισόδιο γυροειδούς αλωπεκίας, να ανακτήσουν τα μαλλιά τους, και έκτοτε να μην επανέλθει η νόσος. Ωστόσο, οι περισσότεροι συνήθως έχουν υποτροπές (δηλαδή επόμενα επεισόδια απώλειας των τριχών).
Σε πολλές περιπτώσεις η υποτροπή παρατηρείται μέσα σε ένα χρόνο από την αναγέννηση των μαλλιών. Η πλειονότητα των υποτροπών συμβαίνουν μέσα σε 5 χρόνια. Αυτά τα επεισόδια τριχόπτωσης και αναγέννησης μπορεί να συμβαίνουν σε όλη τη ζωή ενός ατόμου.
Υπάρχει και μια ομάδα ασθενών στους οποίους μετά την εγκατάσταση του νοσήματος, οι πλάκες αλωπεκίας επιμένουν ή/και επεκτείνονται, διαρκώντας για χρόνια.
Όταν τα μαλλιά αρχίζουν να ξαναβγαίνουν, μπορεί να επανέλθουν λευκά ή ξανθά και πιο λεπτά απ’ ό,τι ήταν. Αυτό είναι συνήθως προσωρινό. Με το χρόνο επανέρχονται συνήθως στην προτέρα κατάσταση.
Πόσο διαρκεί ένα επεισόδιο γυροειδούς αλωπεκίας;
Γενικά είναι νόσημα με απρόβλεπτη πορεία. Τα μαλλιά μπορεί σε κάποιους να ξαναβγούν μόνα τους και έκτοτε να μην βιώσουν άλλο επεισόδιο τριχόπτωσης. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές απαιτείται θεραπεία, διότι χωρίς αυτήν οι πλάκες αλωπεκίας μπορεί να παραμένουν ίδιες ή να επιδεινώνονται.
Μπορεί να προσβάλει και τα νύχια;
Περίπου το 10% έως 20% των πασχόντων από γυροειδή αλωπεκία βλέπουν αλλαγές στα νύχια τους. Τα θαμπά, τραχιά νύχια, με μικροσκοπικά βαθουλώματα (η λεγόμενη τραχυονυχία) είναι η πιο συνηθισμένη εικόνα.
Κινδυνεύουμε όλοι εξίσου να εμφανίσουμε αυτή τη μορφή αλωπεκίας;
Αν και η γυροειδής αλωπεκία μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιονδήποτε άνθρωπο, μερικοί φαίνεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Ο κίνδυνος αυξάνεται όταν υπάρχει:
- Στενός συγγενής εξ αίματος με αυτόν τον τύπο αλωπεκίας. Εάν η γυροειδής αλωπεκία εμφανίζεται στην οικογένεια ενός ατόμου, το άτομο μπορεί να κληρονομήσει ορισμένα γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο αναπτύξεώς της.
- Ιστορικό ψωρίασης, νόσου Hashimoto ή λεύκης. Πρόκειται για αυτοάνοσες ασθένειες που σχετίζονται με την γυροειδή αλωπεκία. Η ύπαρξη μίας από αυτές μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης γυροειδούς αλωπεκίας, η οποία είναι επίσης αυτοάνοσης αιτιολογίας.
- Άσθμα, αλλεργικός πυρετός ή ατοπική δερματίτιδα: Μελέτες δείχνουν ότι εάν κάποιος έχει μία από αυτές τις ασθένειες, διατρέχει αυξημένο κίνδυνο εκδηλώσεως και γυροειδούς αλωπεκίας.
- Λήψη συγκεκριμένων αντικαρκινικών φαρμάκων (ανοσοθεραπείας).
- Κάπνισμα περισσότερων από 5 τσιγάρων ημερησίως, επί 10 ή περισσότερα χρόνια. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι καπνιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως γυροειδούς αλωπεκίας, έναντι των μη καπνιστών. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε όσους καπνίζουν επί περισσότερα από 10 χρόνια, πέντε ή περισσότερα τσιγάρα την ημέρα.
Βέβαια, το να έχει κάποιος αυξημένο κίνδυνο δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα αναπτύξει και τη νόσο. Αντίστοιχα, υπάρχουν άνθρωποι χωρίς γνωστούς παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι την εκδηλώνουν.
Υπάρχει θεραπεία για τη γυροειδή αλωπεκία;
Κατά το παρελθόν τα θεραπευτικά μέσα που υπήρχαν είχαν φτωχά αποτελέσματα. Στη σύγχρονη εποχή, όμως, υπάρχουν φάρμακα πολύ αποτελεσματικά, ακόμα και για εκτεταμένες, σοβαρές μορφές της νόσου.
Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε απώλεια μαλλιών, πρέπει να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο ιατρό για τη διάγνωση και την αντιμετώπισή της. Η Δερματολογία είναι η ειδικότητα που ασχολείται με νοσήματα που επηρεάζουν το δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια.
Φωτογραφία: iStock