Ηλιακό έγκαυμα: Πώς θα επιταχύνετε την επούλωσή του

Το ηλιακό έγκαυμα δεν είναι μία αντιαισθητική ενόχληση, αλλά μία δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση, αφού προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB) του ηλίου η οποία εισδύει βαθιά μέσα στο δέρμα, βλάπτοντας τα κύτταρά του.

Μακροπρόθεσμα, η UVB ενοχοποιείται για πάχυνση του δέρματος και μερικές φορές για ανάπτυξη καρκίνων, όπως το μελάνωμα.

«Το ηλιακό έγκαυμα είναι μία οξεία, φλεγμονώδης απόκριση, είτε στο ηλιακό φως, είτε σε τεχνητές πηγές, όπως το σολάριουμ. Η σοβαρότητά του εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος, την ατομική ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία, γενετικούς παράγοντες, τη διάρκεια της έκθεσης και την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας», εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

Όταν το ηλιακό έγκαυμα είναι αρχικό (πρώτου βαθμού) η επιδερμίδα κοκκινίζει και  είναι ευαίσθητη στο άγγιγμα.

Στα εγκαύματα δεύτερου βαθμού η βλάβη δεν περιορίζεται στην επιφανειακή στοιβάδα του δέρματος, αλλά έχει προχωρήσει στην υποκείμενη (το χόριο). Σε τέτοια περίπτωση η ευαισθησία είναι εντονότερη και μερικές φορές αναπτύσσεται πόνος. Τα συμπτώματα είναι εντονότερα και συμπεριλαμβάνουν φουσκάλες με υγρό.

Όταν το έγκαυμα είναι πιο σοβαρό (πιο βαθύ ή/και στα στα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται ρίγη, πονοκέφαλος, πυρετός), είναι απαραίτητη η ιατρική φροντίδα.

Τα συμπτώματα που προκαλεί το ηλιακό έγκαυμα δεν εκδηλώνονται αμέσως. Συνήθως αρχίζουν να αναπτύσσονται 4 ώρες μετά την έκθεση στην UV και αρχικά είναι ήπια. Επιδεινώνονται όμως 24-36 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο και υποχωρούν σε περίπου 3-5 ημέρες, αναλόγως του βαθμού.

Διαβάστε ακόμα Έγκαυμα από τον ήλιο: Πότε να πάτε στον γιατρό – Τι να προσέξετε

Μερικές ημέρες αργότερα (3 έως 8) το σώμα προσπαθεί να απαλλαγεί από τα κατεστραμμένα κύτταρα και γι’ αυτό η επιδερμίδα αρχίζει να ξεφλουδίζει. Η επούλωση μπορεί να διαρκέσει 2 έως 3 εβδομάδες.

Τι να κάνετε

Για την ταχύτερη επαναφορά του δέρματος απαιτείται εντατική φροντίδα, από τη στιγμή που γίνεται αντιληπτό το έγκαυμα. Το πρώτο βήμα είναι η απομάκρυνση από τον ήλιο και η παραμονή σε εσωτερικό χώρο και όχι κάτω από τη σκιά ομπρέλας.

Σύμφωνα με τον δρα Στάμου, στην υποχώρηση του πόνου, του οιδήματος και της ενόχλησης βοηθούν:

• Τα συχνά δροσερά ντους (το δέρμα πρέπει να σκουπίζεται ταμποναριστά, όχι με τρίψιμο)
• Η ενυδάτωση του δέρματος, όσο είναι ακόμα νωπό από το ντους. Η ενυδάτωση να επαναλαμβάνεται συχνά στη διάρκεια της ημέρας
• Τα ψυχρά επιθέματα (να ακουμπάτε καθαρά, υγρά και δροσερά πανιά στην πονεμένη περιοχή)
• Η λήψη παυσίπονων (ασπιρίνη ή ιβουπροφαίνη) εάν υπάρχει οίδημα, ενόχληση ή πόνος
• Η λήψη αντιισταμινικών, εάν ο κνησμός είναι έντονος όταν το δέρμα ξεφλουδίζει
• Η εφαρμογή καταπραϋντικών φαρμακευτικών κρεμών (π.χ. υδροκορτιζόνη 1%)
• Η κατανάλωση άφθονου νερού

Τι να αποφεύγετε

Αντιθέτως, πρέπει να αποφεύγετε την περαιτέρω έκθεση στον ήλιο, έως ότου επουλωθεί πλήρως το έγκαυμα. Επιπλέον, δεν πρέπει να σπάτε τις φουσκάλες, διότι υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης.

Εξίσου σημαντικό είναι να μην προσπαθείτε να αφαιρέσετε το δέρμα που ξεφλουδίζει. Αυτό σημαίνει πως δεν θα το τραβάτε, δεν θα το τρίβετε με το σφουγγάρι ούτε θα κάνετε απολέπιση.

Τόσο το δέρμα με φουσκάλες, όσο και εκείνο που ξεφλουδίζει χρειάζεται φροντίδα και ενυδάτωση, τονίζει ο δρ Στάμου.

«Αν και τα ηλιακά εγκαύματα είναι μια προσωρινή κατάσταση που υποχωρεί μετά από λίγες μέρες με την κατάλληλη φροντίδα, μπορεί να προκαλέσουν μακροχρόνια βλάβη στο δέρμα», προειδοποιεί. «Η υπεριώδης ακτινοβολία  μπορεί να βλάψει το DNA και να προκαλέσει κυτταρικές αλλαγές, μεταλλάξεις και ανεξέλεγκτη κυτταρική ανάπτυξη. Το σώμα μπορεί να επιδιορθώσει μερικές από αυτές τις βλάβες. Όσες δεν διορθώνονται συσσωρεύονται, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος στο μέλλον».

Πώς να αποφύγετε το έγκαυμα

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να προστατευθείτε από το ηλιακό έγκαυμα και, κατ’ επέκτασιν, τον κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου με ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αυτές είναι:

• Ο περιορισμός της έκθεσης στον ήλιο
• Η μη χρήση σολάριουμ
• Η χρήση προστατευτικών καπέλων με φαρδύ γείσο, ρούχων με μακριά μανίκια και μακριά παντελόνια
• Η καθημερινή χρήση αντηλιακού, όλες τις ημέρες του χρόνου

«Το υπ’ αριθμό ένα μέτρο κατά των ηλιακών εγκαυμάτων και του καρκίνου του δέρματος είναι το αντηλιακό. Χρησιμοποιήστε το καθημερινά όλον τον χρόνο. Και μην κάνετε “εκπτώσεις” στην προστασία. Επιλέξτε αντηλιακά με SPF 30 ή 50 που καθυστερούν την πρόκληση εγκαύματος. Και να θυμάστε: το μαύρισμα δεν είναι της μόδας», καταλήγει ο δρ Στάμου.

Φωτογραφία: iStock