Τα εμφυτεύματα στήθους χρησιμοποιούνται συχνά για την αισθητική αποκατάσταση γυναικών με καρκίνο μαστού μετά τη μαστεκτομή, ενώ πολλές γυναίκες τα χρησιμοποιούν για να αυξήσουν το μέγεθος του στήθους τους.
Η τοποθέτησή τους είναι μία σχετικά ασφαλής διαδικασία. Ενδέχεται όμως να αναπτυχθούν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως:
- Τοπικός πόνος και ερεθισμός
- Ρήξη του εμφυτεύματος
- Σκλήρυνση της κάψας του εμφυτεύματος
Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε επανεπεμβάσεις για την αποκατάσταση του στήθους, αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Δρ. Μαρία Καπαρέλου (ογκολόγος-παθολόγος), Μιχάλης Λιόντος (επίκουρος καθηγητής Ογκολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής).
Προσφάτως, η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) εξέδωσε προειδοποιητική οδηγία για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης πλακωδών καρκινωμάτων ή λεμφωμάτων από τα εμφυτεύματα στήθους.
Η συσχέτιση των εμφυτευμάτων στήθους με την ανάπτυξη καρκίνου δεν είναι καινούρια. Ήδη από τη δεκαετία του 1990 η FDA είχε επιβάλλει στις ΗΠΑ περιορισμό στη χρήση εμφυτευμάτων σιλικόνης μόνο σε γυναίκες που έκαναν αισθητική αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή.
Πόσο πιθανό είναι το λέμφωμα
Ο περιορισμός αυτός επιβλήθηκε εξαιτίας αναφορών για την ανάπτυξη αναπλαστικού λεμφώματος από μεγάλα κύτταρα σε γυναίκες που είχαν υποβληθεί σε αισθητική αποκατάσταση στήθους με εμφυτεύματα.
Μια σειρά από επιδημιολογικές μελέτες κατέδειξαν ότι οι γυναίκες αυτές έχουν 40 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανάπτυξη αυτού του σπάνιου τύπου λεμφώματος. Όμως και πάλι, η πιθανότητα νόσου είναι πολύ μικρή.
Έως τώρα έχουν ανακοινωθεί 1.400 περιπτώσεις αναπλαστικών λεμφωμάτων από μεγάλα κύτταρα σε γυναίκες με εμφυτεύματα στήθους. Υπολογίζεται ότι η επίπτωση του νοσήματος είναι 1 περιστατικό ανά 10.000 περιπτώσεις εμφυτεύσεων.
Ο κίνδυνος βέβαια για τις γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα μετά από μαστεκτομή παραμένει εξαιρετικά χαμηλός, αν συγκριθεί με τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου του μαστού. Το πιο σημαντικό είναι ότι η αφαίρεση του εμφυτεύματος είναι θεραπευτική για τις ασθενείς με αυτόν τον τύπο λεμφώματος. Είναι εξαιρετικά απίθανο να αναπτυχθεί μεταστατική νόσος.
Επομένως είναι σημαντικό οι γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα να παρακολουθούν το στήθος τους για τυχόν αλλαγές. Αν αντιληφθούν κάτι, να εξετάζονται αμέσως από τον γιατρό τους.
Ο τύπος των εμφυτευμάτων
Ο τύπος του εμφυτεύματος φαίνεται ότι παίζει ρόλο για την ανάπτυξη λεμφώματος. Όλα τα περιστατικά που έχουν δημοσιευθεί έως τώρα αφορούν ανάγλυφα εμφυτεύματα σιλικόνης. Δεν υπάρχουν αναφορές σε γυναίκες που τοποθετούν λεία εμφυτεύματα.
Βέβαια, η χρήση λείων εμφυτευμάτων γίνεται κυρίως στις ΗΠΑ όπου υπήρχε ο περιορισμός χρήσης ανάγλυφων εμφυτευμάτων έως το 2006. Αντιθέτως, στον υπόλοιπο κόσμο και την Ευρώπη δεν ίσχυσαν ανάλογοι περιορισμοί.
Και καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα
Τα τελευταία χρόνια δημοσιεύθηκαν και 19 περιπτώσεις ανάπτυξης καρκινωμάτων από πλακώδη κύτταρα σε ασθενείς με εμφυτεύματα στήθους.
Η νόσος αυτή είναι ακόμα πιο σπάνια από τα λεμφώματα σε αυτές τις ασθενείς. Μπορεί όμως να είναι ιδιαίτερα επιθετική ή ακόμη και θανατηφόρος. Γι’ αυτό τον λόγο η FDA ανανέωσε στα τέλη του 2023 την προειδοποιητική οδηγία του για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων στήθους.
Τότε είχε δημοσιευθεί επιδημιολογική μελέτη που εξέτασε την πιθανότητα εμφάνισης πλακώδους καρκινώματος σε 57.000 γυναίκες με καρκίνο μαστού, που είχαν τοποθετήσει εμφυτεύματα στήθους.
Ο πληθυσμός παρακολουθήθηκε κατά μέσο όρο 7 έτη. Διαπιστώθηκαν μόνο δύο (2) περιστατικά αυτού του τύπου καρκίνου. Ο αριθμός αυτός δεν μπορεί να υποστηρίξει αιτιολογική σχέση μεταξύ της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της ανάπτυξης του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου.
Δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή δεδομένα πιο μακροχρόνιας παρακολούθησης. Επιπλέον, αυτό αφορά ιδιαιτέρως τις γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα για κοσμητικούς λόγους. Η επέμβαση αυτή γίνεται συνήθως σε νεαρές γυναίκες, με πολλές δεκαετίες προσδόκιμο ζωής.
Επομένως, «η εμφάνιση καρκίνου ή λεμφώματος σε γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα στήθους είναι μια εξαιρετικά σπάνια περίπτωση με βάση τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα και δεν εγείρει ιδιαίτερη ανησυχία», τονίζουν οι ιατροί του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα.
Ωστόσο οι γυναίκες που επιθυμούν να προβούν σε αυτή την επέμβαση «πρέπει να είναι ενήμερες για όλους τους πιθανούς κινδύνους. Και αυτό αφορά πολύ περισσότερο όσες τοποθετούν εμφυτεύματα για καθαρά κοσμητικούς λόγους», καταλήγουν.
Φωτογραφία: iStock