Οι σκούρες κηλίδες (ή πανάδες) που εμφανίζονται στο πρόσωπο και σε άλλα σημεία του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο μπορούν να προληφθούν αλλά και να γίνουν λιγότερο εμφανείς, αναφέρει ένας ειδικός δερματολόγος. Αρκεί να λάβετε τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας από το μέλασμα, όπως λέγονται επιστημονικά.
Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ, οι πανάδες οφείλονται στην κατά τόπους αυξημένη παραγωγή μελανίνης από το δέρμα (υπερμελάγχρωση). Η μελανίνη είναι η φυσική χρωστική ουσία του δέρματος. Η υπερπαραγωγή της έχει ως επακόλουθο να δημιουργούνται κηλίδες (πλάκες) με χρώμα από ανοιχτό γκρι-καφέ έως πολύ σκούρο καφέ.
Η διαταραχή αυτή είναι πιο συχνή στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (20-40 ετών), αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και μετά την εμμηνόπαυση. Στο περίπου 10% των περιπτώσεων το μέλασμα εκδηλώνεται σε άνδρες της λευκής φυλής.
Οι πανάδες σχετίζονται έντονα με τις ορμόνες (συχνά λ.χ. εκδηλώνονται στην εγκυμοσύνη). Η κληρονομικότητα και η χρήση καλλυντικών που ερεθίζουν το δέρμα, επίσης παίζουν ρόλο.
Τα καλά νέα είναι ότι μπορεί να υποχωρήσουν μόνες τους με την πάροδο του χρόνου, αν και μερικές φορές επιμένουν για χρόνια. Ορισμένα φάρμακα και το στρες ευνοούν την εμφάνισή τους.
Αν και οι πανάδες είναι καλοήθης κατάσταση, συχνά επιβαρύνει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που τις έχουν. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί όταν είναι έντονες και βρίσκονται σε εμφανή σημεία.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, αναλόγως με το βάθος που έχει το μέλασμα και τους συμβάλλοντες παράγοντες, συνιστάται η ενδεδειγμένη θεραπεία. Αυτή μπορεί να συμπεριλαμβάνει, κατά τον κ. Μιχελάκη:
- Εφαρμογή ειδικών αλοιφών στο δέρμα
- Θεραπείες με λέιζερ
- Μικροδερμοαπόξεση
- Peelings ή άλλες πιο επεμβατικές θεραπείες
Μέτρα αυτοφροντίδας
Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και το βάθος του μελάσματος. Ανεξαρτήτως αυτής, όμως, εάν έχετε πανάδες πρέπει να λαμβάνετε ορισμένα μέτρα προστασίας για να προφυλαχθείτε από τις αναζωπυρώσεις και τις υποτροπές. Ο κ. Μιχελάκης συνιστά τα εξής:
- Να αλείφετε καθημερινά το πρόσωπό σας με αντηλιακό, που θα έχει δείκτη προστασίας από τον ήλιο (SPF) τουλάχιστον 30. Το αντηλιακό πρέπει να είναι ευρέως φάσματος.
- Να εφαρμόζετε αντηλιακό στο δέρμα σας τουλάχιστον 20 λεπτά πριν βγείτε από το σπίτι. Να επαναλαμβάνετε την επάλειψη το αργότερο κάθε δύο ώρες. Αν ιδρώνετε πολύ ή κολυμπήσετε, η επάλειψη πρέπει να επαναλαμβάνεται πιο συχνά.
- Να φοράτε οπωσδήποτε στους εξωτερικούς χώρους καπέλο με φαρδύ γείσο και γυαλιά ηλίου.
- Να παραμένετε στη σκιά τις ώρες της ημέρας που η ηλιοφάνεια είναι εντονότερη.
- Να διαλέγετε προσεκτικά τα καλλυντικά σας. Δεν πρέπει να δημιουργούν αίσθημα τσιμπήματος ή καύσου (κάψιμο) στο δέρμα σας. Να θυμάστε ότι τα καλλυντικά που ερεθίζουν το δέρμα μπορεί να επιδεινώσουν το μέλασμα. Να προτιμάτε ήπια καλλυντικά, χωρίς αρώματα.
- Να μην κάνετε αποτρίχωση στο πρόσωπό σας με κερί ή χαλάουα. Μπορεί να προκληθεί φλεγμονή που επιδεινώνει το μέλασμα. Να αποφεύγετε αυτές τις μεθόδους αποτρίχωσης στα τμήματα του δέρματος με πανάδες. Συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας για να δείτε ποια είδη αποτρίχωσης ενδείκνυνται για την περίπτωσή σας.
- Να χρησιμοποιείτε μέικ απ. Για να αποδώσουν οι θεραπείες για τις πανάδες χρειάζεται λίγος καιρός. Να καλύπτετε το δέρμα σας με μέικ απ για να του δώσετε πιο ομοιόμορφο τόνο, εάν η εμφάνισή του σας ενοχλεί. Συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας.
Φωτογραφία: iStock