Του Αθανάσιου Σκούρα Χειρουργού ΩΡΛ
Διευθυντής Τμήματος Λειτουργικής Ρινοπλαστικής Κλινικής «ΡΕΑ»
Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λειτουργικής Ρινοπλαστικής
Μύθος Νο 1 : Μετά τη ρινοπλαστική η αναπνοή από τη μύτη γίνεται δυσκολότερη.
Ο σωστός ρινοχειρουργός ο οποίος γνωρίζει και σέβεται την ανατομία και τη λειτουργία της ρινός, είναι ικανός να διορθώσει το αισθητικό πρόβλημα χωρίς να επηρεαστεί στο ελάχιστο η αναπνοή του ασθενούς, εφόσον αυτή δεν παρουσιάζει προβλήματα.
Αντιθέτως, εάν ο χειρουργός δεν είναι εκπαιδευμένος στη λειτουργία της μύτης, μπορεί επιδιορθώνοντας ένα καθαρά αισθητικό πρόβλημα να αλλοιώσει δομές που παίζουν βασικό ρόλο στην αναπνοή με αποτέλεσμα ο ασθενής μετεγχειρητικά να μην αναπνέει και να πρέπει να υποβληθεί εκ νέου σε επέμβαση.
Σε περιπτώσεις που το πρόβλημα της μύτης είναι αισθητικό και λειτουργικό, ο έμπειρος ρινοχειρουργός σε μία επέμβαση θα διορθώσει και τη λειτουργία και την εμφάνιση της μύτης.
Μύθος Νο 2 : Η ρινοπλαστική είναι επώδυνη επέμβαση.
Η ρινοπλαστική είναι μία εντελώς ανώδυνη επέμβαση. Κατά τη διάρκειά της τοποθετούνται στο εσωτερικό της μύτης επιθέματα τα οποία παραμένουν για 24 ώρες, χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο ασθενής δεν αναπνέει από τη μύτη. Κατόπιν αφαιρούνται και ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του φέροντας μόνο ένα μικρό ναρθηκάκι στη ράχη της μύτης το οποίο και θα αφαιρεθεί μετά από 6-7 ημέρες.
Μύθος Νο 3 : Μετεγχειρητικά υπάρχει έντονο πρήξιμο και ο ασθενής αργεί να επιστρέψει στη δουλειά του.
Οι σύγχρονες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της επέμβασης και ο σεβασμός των ιστών από τον έμπειρο ρινοχειρουργό, έχουν ως αποτέλεσμα τα οιδήματα (πρηξίματα) και οι μώλωπες πέριξ της μύτης να είναι ελάχιστα έως ανύπαρκτα. Σε 6-7 ημέρες οπότε και αφαιρείται ο εξωτερικός νάρθηκας της μύτης ο ασθενής μπορεί χωρίς προβλήματα να επιστρέψει στην εργασία του και στις υπόλοιπες δραστηριότητές του.
Μύθος Νο 4 : Το αποτέλεσμα της επέμβασης θα είναι ορατό αρκετούς μήνες μετά.
Με τις νέες τεχνικές που εφαρμόζονται, οι μώλωπες και τα οιδήματα είναι ελάχιστα. Μετά την αφαίρεση του εξωτερικού νάρθηκα το αποτέλεσμα είναι ορατό και μόνο μικρά οιδήματα υπάρχουν. Καθώς αυτά υποχωρούν – σε διάστημα λίγων εβδομάδων – το σχήμα της μύτης βελτιώνεται ακόμα περισσότερο και το οριστικό αποτέλεσμα είναι πλέον εμφανές.
Μύθος Νο 5 : Μετεγχειρητικά φαίνεται ότι κάποιος έχει χειρουργηθεί στη μύτη.
Μία επέμβαση λειτουργικής ρινοπλαστικής θεωρείται πως είναι επιτυχημένη όταν πληρούνται οι παρακάτω 3 βασικές προϋποθέσεις :
α) Η μύτη να είναι λειτουργική δηλαδή ο ασθενής να αναπνέει σωστά, να μυρίζει καλά και να κοιμάται ήρεμα χωρίς εφιάλτες και ροχαλητά.
β) Το αισθητικό αποτέλεσμα να ικανοποιεί τόσο τον ασθενή όσο και το γιατρό και να «δένει» αρμονικά με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά και τις αισθητικές γραμμές του προσώπου.
γ) Η μύτη να μη φαίνεται χειρουργημένη. Πρέπει δηλαδή οι αισθητικές παρεμβάσεις και η βελτίωση των χαρακτηριστικών της ρινός να είναι τέτοια ώστε ο συνομιλητής να διαπιστώνει μια ευχάριστη αλλαγή στο πρόσωπο, ένα πρόσωπο πιο δροσερό, πιο νεανικό, πιο ανανεωμένο, χωρίς ωστόσο να μπορεί να εντοπίσει τον υπεύθυνο παράγοντα γι’ αυτή την αλλαγή. Στη λειτουργική ρινοπλαστική δε γίνονται ριζικές αλλαγές που μπορεί να αλλοιώσουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου του ασθενούς. Ο πρωταρχικός στόχος μιας επιτυχημένης ρινοπλαστικής είναι η δημιουργία μιας «φυσικής» εικόνας του ασθενούς που κολακεύει τα χαρακτηριστικά του προσώπου του και δένει αρμονικά με αυτά.
Μύθος Νο 6 : Υπάρχει ένα πρότυπο – μια ιδανική μύτη.
Υπάρχουν πολλοί που έχουν θαυμάσει – ή και επιθυμήσει- τη μύτη του Ηνίοχου ή τις «γαλλικές» μύτες ηθοποιών ή φωτομοντέλων. Υπάρχουν επίσης κάποιοι στους οποίους η όχι και τόσο καλαίσθητη μύτη όχι μόνο δεν αποτέλεσε εμπόδιο στην κοινωνική τους ζωή, την προβολή ή την καριέρα τους, αντίθετα προβλήθηκε και σχολιάστηκε ευμενώς όσο λίγες ( βλέπε Barbara Streizand )
Πολλοί ασθενείς προσέρχονται στους χειρουργούς της μύτης ζητώντας την «τέλεια» μύτη, επηρεασμένοι από πρότυπα του κινηματογράφου ή της τηλεόρασης. Στις δεκαετίες 1950- 1960 όλες σχεδόν οι επεμβάσεις ρινός κατέληγαν σε μικρή, κοντή και ανασηκωμένη μύτη καθώς οι χειρουργοί υπέκυπταν στις προτροπές των ασθενών τους και εφάρμοζαν μια στερεότυπη τεχνική, πέφτοντας θύματα του μύθου της «γαλλικής μυτούλας».Έτσι, το αποτέλεσμα δεν ήταν πάντοτε επιτυχημένο καθώς η μύτη δεν «έδενε» με τις γραμμές και τις αναλογίες του προσώπου. Σήμερα υπάρχει μια τελείως διαφορετική προσέγγιση στο θέμα «ιδανική μύτη» .
Ο σωστός χειρουργός οφείλει να ενημερώσει τον ασθενή πως συγκεκριμένα «καλούπια» ρινός δεν υπάρχουν, πως κάθε μύτη είναι διαφορετική, έχει τη δική της προσωπικότητα και χαρακτήρα ακολουθώντας τη μοναδικότητα του κάθε ατόμου. Σκοπός του είναι σε κάθε ρινοπλαστική να δημιουργεί τη μία και μοναδική μύτη που ταιριάζει στο συγκεκριμένο μοναδικό πρόσωπο. Ο χειρουργός της μύτης δεν δημιουργεί «μύτες κατά παραγγελία». Είναι ένα είδος καλλιτέχνη που προσπαθεί να επιτύχει τις τέλειες αναλογίες πάνω στο κάθε πρόσωπο, πιστεύοντας πως η τελειότητα στη φύση βγαίνει μέσα από την μοναδικότητα.
Μύθος Νο 7 : Πριν την επέμβαση ο ασθενής μπορεί να «διαλέξει» από το computer το σχήμα της μύτης που επιθυμεί.
Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για τη χρήση του computer κατά την προεγχειρητική περίοδο και για τη βαρύτητα που θα πρέπει ο ασθενής να δίνει στις εικόνες που παρουσιάζονται στον υπολογιστή.
Οι εικόνες αυτές ακολουθούν ορισμένες γραμμές και στερεότυπα. Ωστόσο, ο ανθρώπινος οργανισμός και οι μηχανισμοί επούλωσης έχουν τη δική τους δυναμική. Ο έμπειρος ρινοχειρουργός γνωρίζοντας τη λειτουργία και τη δράση των μηχανισμών αυτών ξέρει πως θα επηρεάσουν μακροπρόθεσμα το σχήμα της μύτης και κάνει τις κατάλληλες παρεμβάσεις ώστε να επιτύχει το βέλτιστο αποτέλεσμα. Παρεμβάσεις που δεν ακολουθούν τις γραμμές και τις γωνίες ενός υπολογιστή καθώς η μύτη και εν γένει ο ανθρώπινος οργανισμός δεν είναι ένας καμβάς ή μια οθόνη υπολογιστή όπου χαράσσοντας ευθείες δημιουργούμε επίπλαστες εικόνες.
Ο ασθενής πρέπει από τον υπολογιστή να παίρνει μια μόνο ιδέα για το πώς θα δείχνει η μύτη του μετεγχειρητικά και να μη μένει προσκολλημένος στην απατηλή εικόνα που του παρέχει. Η πιο αξιόπιστη τακτική είναι να βλέπει εικόνες άλλων χειρουργημένων ασθενών και αξιολογώντας τα αποτελέσματα να κρίνει την καλαισθησία και τις δεξιότητες του χειρουργού.
Μύθος Νο 8 : Η ρινοπλαστική είναι μία πολυτέλεια.
Η ρινοπλαστική είναι μια επέμβαση κατά την οποία αντιμετωπίζονται οι δυσμορφίες της μύτης, όπως μεγάλος ύβος ( η γνωστή «καμπούρα» της μύτης), πεσμένη ή πλατιά κορυφή, αποκλίνουσα («στραβή») μύτη, μεγάλα ή πλατιά ρουθούνια, ή και πιο σύνθετες δυσμορφίες που εμφανίζονται συνήθως μετά από προηγηθείσες επεμβάσεις ή ατυχήματα.
Εκτός από την εξωτερική εμφάνιση, η λειτουργική ρινοπλαστική αντιμετωπίζει και τα προβλήματα λειτουργίας της ρινός αποκαθιστώντας τη σωστή αναπνοή. Η κακή αναπνοή έχει πολλές δυσάρεστες συνέπειες. Ιγμορίτιδες, πονοκεφάλους, ωτίτιδες, αμυγδαλίτιδες, ροχαλητό, υπνική άπνοια, πνευμονίες, είναι μερικές από αυτές. Πολλοί άνθρωποι πάσχουν από λειτουργικά προβλήματα της ρινός που εκδηλώνονται τόσο κατά τον ύπνο όσο και κατά τη διάρκεια της ημέρας, στην άσκηση ή την έντονη προσπάθεια. Η αδυναμία συμμετοχής σε εκδηλώσεις – σπορ κ.α – ενδέχεται να οδηγήσει ακόμα και σε κατάθλιψη ή και αντικοινωνική συμπεριφορά.
Συχνά, τραυματισμοί στη μύτη κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία στους οποίους δε δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα αναπνοής κατά την ενήλικο ζωή. Μια στραβή μύτη, ένα σκολιωτικό (στραβό) διάφραγμα μπορεί να προκαλέσει ρινική δυσχέρεια την οποία ο ασθενής ενδεχομένως να μην αντιλαμβάνεται έως ότου όταν διορθώσει τη μύτη του για λόγους αισθητικούς αντιληφθεί το μέγεθος της απώλειας που προϋπήρχε.
Η σωστή αναπνοή που επιτυγχάνεται με τη λειτουργική ρινοπλαστική είναι μία ανάγκη και όχι πολυτέλεια.
Μύθος Νο 9 : Η ρινοπλαστική αφορά μόνο γυναίκες, νεαρής ηλικίας και πλούσιες.
Στη σύγχρονη εποχή, την εποχή κατάρριψης πολλών taboo, δικαίωμα στην υγεία και την ομορφιά έχουν όλοι.
Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ανδρών που απευθύνονται στο ρινοχειρουργό για βελτίωση της λειτουργίας και της αισθητικής εμφάνισης της μύτης ολοένα και αυξάνεται ώστε πλέον η αντιστοιχία ανδρών – γυναικών που οδηγούνται στο χειρουργείο είναι 50-50.
Η ηλικία έπαψε επίσης να παίζει δεσμευτικό ρόλο. Δεν είναι μόνο νέες κοπέλες που ζητούν να υποβληθούν σε λειτουργική ρινοπλαστική αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας άνδρες και γυναίκες οι οποίοι είτε για λειτουργικούς είτε και για καθαρά αισθητικούς λόγους αναζητούν τη χειρουργική παρέμβαση. Δεν είναι σπάνιο το γεγονός να χειρουργείται αρχικά η κόρη και κατόπιν να προσέρχεται η μητέρα παρακινούμενη από το σύζυγο για να λύσει ένα πρόβλημα που τη βασάνιζε χρόνια χωρίς να παίρνει την απόφαση να το επιλύσει.
Τέλος, η ρινοπλαστική είναι μια επέμβαση που καταρρίπτει τους όποιους φραγμούς σε κοινωνικό ή οικονομικό επίπεδο υπήρχαν παλαιότερα σχετικά με τις επεμβάσεις αισθητικής. Απευθύνεται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και είναι προσιτή από τον οποιονδήποτε επιζητά σωστή αναπνοή και όμορφη εμφάνιση.
Μύθος Νο 10 : Το κόστος της επέμβασης είναι δυσπρόσιτο.
Αντίθετα με ότι πιστεύεται το κόστος της λειτουργικής ρινοπλαστικής είναι απόλυτα προσιτό για το μέσο Έλληνα. Δεν είναι μια επέμβαση πολυτέλειας μόνο για λίγους. Είναι μια επέμβαση με κόστος λογικό της οποίας το αποτέλεσμα βελτιώνει την υγεία, το ηθικό και την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Και αυτό είναι επιτακτική ανάγκη για όλους.
Αθανάσιος Σκούρας
Χειρουργός ΩΡΛ
Διευθυντής Τμήματος Λειτουργικής Ρινοπλαστικής Κλινικής «ΡΕΑ»
Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λειτουργικής Ρινοπλαστικής