Τι κάνουν καθημερινά 1 στους 4 Έλληνες και τους πέφτουν τα μαλλιά

Ένας στους τέσσερις άνδρες και γυναίκες στη χώρα μας έχουν μία κακιά συνήθεια, που όχι μόνο υπονομεύει την υγεία, αλλά και την εμφάνιση και τα μαλλιά τους.

Νέα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι σχεδόν 2,5 εκατομμύρια άτομα στη χώρα μας, ηλικίας 15 ετών και άνω, είναι καπνιστές.

Ωστόσο το τσιγάρο προκαλεί πολλά δεινά, από καρδιοπάθεια και καρκίνο μέχρι πρόωρη γήρανση στο δέρμα. Τώρα, νέα συνδυασμένη ανάλυση αποκαλύπτει ότι μπορεί να επιφέρει σημαντική αραίωση ή απώλεια των μαλλιών.

Η μελέτη διεξήχθη σε 4.462 άνδρες από Ευρώπη, Ασία και Ωκεανία. Οι ερευνητές εξέτασαν τα μαλλιά τους σε συνάρτηση με τις καπνιστικές συνήθειές τους. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Cosmetic Dermatology.

Όπως διαπίστωσαν, οι άνδρες που ήταν ή υπήρξαν κατά το παρελθόν καπνιστές είχαν 82% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ανδρικού τύπου αλωπεκία (κν: ανδρικού τύπου φαλάκρα). Ο αντίστοιχος κίνδυνος ήταν κατά 96% υψηλότερους σε όσους κάπνιζαν περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα.

Από τους άνδρες που άρχισαν να χάνουν τα μαλλιά τους, οι πιθανότητες να εξελιχθεί η απώλεια στον μέγιστο βαθμό ήταν 27% περισσότερες σε όσους είχαν καπνίσει κάποτε ή κάπνιζαν ακόμα.

Η πιο συχνή μορφή τριχόπτωσης

Όπως αναφέρει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου, η ανδρογενής αλωπεκία είναι η πιο συχνή μορφή τριχόπτωσης. Επηρεάζει και τα δύο φύλα, αλλά εκδηλώνεται διαφορετικά στους άνδρες και στις γυναίκες.

Η αλωπεκία αυτή είναι προοδευτικά εξελισσόμενη. Το τελικό αποτέλεσμά της όμως είναι να αραιώνουν τα μαλλιά. Τελικά, μπορεί να συμβεί απογύμνωση του κεφαλιού σε ορισμένα σημεία ή σχεδόν στο σύνολό του.

Η απώλεια των μαλλιών εξαρτάται ως ένα βαθμό από τις ορμόνες του ανδρικού φύλου (τα ανδρογόνα) και συχνά αποτελεί ένα γενετικά καθορισμένο φαινόμενο. Ωστόσο ρόλο παίζουν και συνήθειες του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα.

Μολονότι, εξ άλλου, μπορεί να εμφανιστεί από την εφηβεία, με την πάροδο του χρόνου οι πιθανότητες αυξάνονται. Η νέα μελέτη έδειξε ότι τα ποσοστά ήταν:

• 31% στις ηλικίες 40-55 ετών
• 53% στις ηλικίες 65-69 ετών

Επιπλέον, υποχώρηση της μετωπικής γραμμής των μαλλιών βρέθηκε στο:

• 25% των ανδρών ηλικίας 40-55 ετών
• 31% των ανδρών ηλικίας 65-69 ετών.

«Εκτός από την ηλικία, την κληρονομικότητα και τις ορμόνες, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου. Το κάπνισμα ευθύνεται τόσο για την εμφάνιση όσο και για την επιδείνωση της πάθησης», επισημαίνει ο δρ Στάμου.

Συνέπειες στην ψυχολογία

Η αποσαφήνιση της σχέσης μεταξύ του καπνίσματος και της ανδρογενούς αλωπεκίας απασχολεί έντονα τους επιστήμονες. Το ίδιο και το σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που έχουν χάσει ήδη λίγα ή πολλά από τα μαλλιά τους.

Ει μη τι άλλο, πρόκειται για έναν από τους λίγους παράγοντες κινδύνου που μπορεί να προληφθεί πλήρως, απαλλάσσοντας τους πάσχοντες από μεγάλο ποσοστό από τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα που επιφέρει η πάθηση.

Όντως, «η τριχόπτωση δεν έχει άλλες συνέπειες εκτός από τις ψυχολογικές», τονίζει ο δρ Στάμου. «Τα μαλλιά παίζουν σημαντικό ρόλο στην εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό του. Επηρεάζουν την κοινωνικοποίησή του, ίσως όχι από δική του υπαιτιότητα αλλά από την μη αποδοχή των άλλων. Οι φαλακροί άνδρες φαίνονται λιγότερο ελκυστικοί στη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, ιδίως στις γυναίκες, όπως έχει αποδειχθεί από δεκάδες μελέτες. Όσοι έχουν αραίωση μαλλιών ή φαλάκρα είναι πιθανότερο να βιώνουν θυμό, κατάθλιψη και άγχος από ό,τι εκείνοι με πλούσια κόμη».

Ωστόσο η προστασία από την τριχόπτωση δεν είναι εύκολη, διότι ελάχιστα μπορούμε να κάνουμε προληπτικά. Μεταξύ αυτών, όμως, «συμπεριλαμβάνεται η αποφυγή ή η διακοπή του καπνίσματος, σε όσο το δυνατόν νεότερη ηλικία», επισημαίνει ο δρ Στάμου.

Πώς μπορεί να δρα στα μαλλιά

Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το κάπνισμα επηρεάζει με ποικίλους τρόπους τα μαλλιά. Κατ’ αρχάς προκαλεί οξειδωτικό στρες, αυξάνοντας την παραγωγή ελεύθερων ριζών στο σώμα. Οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου είναι ιδιαίτερα δραστικά μόρια, οι οποίες δυνητικά μπορούν να γίνουν αιτία βλαβών στο DNA των κυττάρων.

Η παραγωγή ελευθέρων ριζών μπορεί να προκαλέσει, επίσης, πρώιμη απόπτωση του θύλακα της τρίχας. Αυτό έχει ως συνέπεια να αρχίζει πρόωρα η φάση της καταγένεσης της τρίχας. Στην φάση αυτή, ο ρυθμός ανάπτυξης της τρίχας επιβραδύνεται σημαντικά, προτού αυτή πέσει.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι το κάπνισμα βλάπτει την καρδιά και τα αγγεία και περιορίζει τη ροή του αίματος στο σώμα. Επομένως εμποδίζεται η ροή αίματος και στα τριχοθυλάκια.

Το κάπνισμα επηρεάζει τα μαλλιά και μέσω της αυξημένης απελευθέρωσης κυτοκινών. Οι ουσίες αυτές μπορούν να αυξήσουν τη φλεγμονή και να προκαλέσουν ουλές στα τριχοθυλάκια. Το κάπνισμα, τέλος, επηρεάζει και τις ορμόνες, έχοντας επιπτώσεις στον κύκλο ανάπτυξης των τριχών.

Τι να κάνετε

«Οι ασθενείς με ανδρογενή αλωπεκία πρέπει να γνωρίζουν για τις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος και να το περιορίζουν στο ελάχιστο, εάν δεν μπορούν να κόψουν αυτή τη περιττή και άσκοπη συνήθεια. Διαφορετικά θα προσθέσουν άλλον έναν παράγοντα κινδύνου, που μαζί με το στρες που διακατέχει κάθε σύγχρονο άνθρωπο, θα εκτοξεύσει τις πιθανότητες εμφάνισης και επιδείνωσης της πάθησης», τονίζει ο δρ Στάμου.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν κάποιες θεραπείες για την τριχόπτωση. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τοπικές αγωγές, που προστατεύουν τα μαλλιά επιβραδύνοντας την εξέλιξη της τριχόπτωσης. Διεγείρουν επίσης την ανάπτυξη νέων τριχών.

«Οι διατιθέμενες φαρμακευτικές θεραπείες έχουν δείξει σημαντική αποτελεσματικότητα. Οι εννέα στους 10 ασθενείς βλέπουν να χάνουν τρίχες με πολύ πιο αργούς ρυθμούς και οι επτά στους 10 τις βλέπουν να ξαναφυτρώνουν», εξηγεί ο ιατρός. «Υπάρχουν, επίσης, ορμονοθεραπείες, όταν η τριχόπτωση οφείλεται σε διαταραχή των ορμονών. Τα τελευταία χρόνια, εξ άλλου, έχει κερδίσει έδαφος η θεραπεία με αυτόλογους αυξητικούς παράγοντες. Η  συγκεκριμένη τεχνική δυναμώνει το υπάρχον χνούδι, καθώς και τα μη ενεργά ή ακόμα και πρόσφατα εμφυτευμένα τριχοθυλάκια που βρίσκονται σε διαδικασία  ανάπτυξης».

Φωτογραφία: iStock