Η αφυδάτωση αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός χάνει περισσότερα υγρά απ’ όσα αναπληρώνονται και είναι πολύ εύκολο να συμβεί στη ζέστη.
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά 60% από νερό. Η αναπλήρωση των υγρών που χάνονται με την εφίδρωση και τις σωματικές λειτουργίες έχει ζωτική σημασία για την επιβίωση.
Είναι όμως σημαντική και για αισθητικούς λόγους, αφού αργά ή γρήγορα η αφυδάτωση θα φανεί και στο δέρμα.
Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, η αφυδάτωση μπορεί να σχετίζεται με την πρόσληψη υγρών καθ’ εαυτή ή με άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία.
Καθώς μεγαλώνουμε, λέει, το δέρμα χάνει σταδιακά τη φυσική ελαστικότητά του, με συνέπεια να δυσχεραίνεται η είσοδος νερού στα κύτταρά του. Έτσι, μπορεί να αφυδατώνεται πιο γρήγορα απ’ ό,τι όταν ήμασταν νεότεροι.
Η φυσική αυτή συνέπεια του χρόνου εξηγεί την ξηρότητα, το «τράβηγμα» και το ξεφλούδισμα που αναπτύσσονται στο δέρμα όταν είναι αφυδατωμένο.
Το κολλαγόνο
Πώς το επηρεάζει όμως η ελλιπής κατανάλωση υγρών και η αφυδάτωση του σώματος; «Σε τέτοια περίπτωση, τα υπάρχοντα αποθέματα νερού προωθούνται στα ζωτικά όργανα, όπως στο ήπαρ, τον εγκέφαλο και τους πνεύμονες», απαντά. «Ταυτοχρόνως απομακρύνονται από τους λιγότερο ζωτικούς ιστούς».
Στους ιστούς αυτούς ανήκουν οι συνδετικοί ιστοί όπως το κολλαγόνο, το οποίο αποτελεί την κύρια πρωτεΐνη του δέρματος. Το κολλαγόνο είναι ένα από τα πρώτα που σταματά να λαμβάνει νερό σε περίπτωση μειωμένων αποθεμάτων στο σώμα.
Όταν όμως το κολλαγόνο δεν ενυδατώνεται επαρκώς, οι ίνες του αρχίζουν να διασπώνται και να συγκολλώνται μεταξύ τους. Αυτό έχει ως επακόλουθο τη δημιουργία λεπτών ρυτίδων στην επιφάνεια του δέρματος.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Οι επιπτώσεις που έχει η αφυδάτωση του σώματος στο δέρμα είναι ιδιαίτερα εμφανείς στους ανθρώπους που εκ φύσεως έχουν ξηρό και ευαίσθητο δέρμα.
Είναι επίσης πιθανότερες σε όσους πάσχουν από φλεγμονώδη δερματικά νοσήματα, όπως το έκζεμα και η ψωρίαση, επειδή σε τέτοια περίπτωση αυξάνεται η διαδερμική απώλεια νερού.
Μάλιστα για όσους πάσχουν από σοβαρές μορφές φλεγμονωδών δερματοπαθειών, η έστω και μικρή αφυδάτωση του οργανισμού είναι σοβαρό θέμα. Γι’ αυτό πρέπει να παρακολουθούν πόσα υγρά καταναλώνουν, τονίζει ο κ. Μιχελάκης.
Πόσο νερό χρειαζόμαστε
Πόσο νερό, όμως, πρέπει να πίνουμε για να αποφύγουμε την αφυδάτωση του σώματος και κατ’ επέκταση του δέρματος;
«Οι ανάγκες κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικές, ανάλογα με το επίπεδο της δραστηριότητας, την ηλικία και άλλους παράγοντες», απαντά ο κ. Μιχελάκης. «Όσοι κάνουν βαριές χειρωνακτικές εργασίες, δουλεύουν σε υπαίθριους ή πολύ θερμούς χώρους ή/και ιδρώνουν πολύ, χρειάζονται περισσότερο νερό απ’ όσους κάνουν καθιστική ζωή. Αντίστοιχα, το καλοκαίρι χρειαζόμαστε πολύ περισσότερα υγρά απ’ ό,τι το χειμώνα – τουλάχιστον ένα λίτρο παραπάνω την ημέρα».
Και συνεχίζει: «Παρότι η κλασική συμβουλή είναι “πρέπει να πίνουμε οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα”, για τον μέσο ενήλικα μάλλον πιο σωστά είναι τα τέσσερα έως έξι ποτήρια. Και αυτό, διότι προσλαμβάνουμε νερό και από πολλές άλλες πηγές».
Πηγές υγρών
Στις πηγές αυτές περιλαμβάνονται όλα τα ροφήματα (χωρίς ζάχαρη και χωρίς αλκοόλ το οποίο έχει διουρητικές ιδιότητες), αλλά και πολλά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, όπως φρούτα, λαχανικά, σούπες ή ακόμα και τα ζυμαρικά.
Ειδικά τα ροφήματα με καφεΐνη πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, διότι η καφεΐνη σε μεγάλες ποσότητες έχει διουρητικές ιδιότητες. Επομένως διεγείρει την αποβολή υγρών από τον οργανισμό και κάνει πιθανότερη την αφυδάτωση, κατά τον κ. Μιχελάκη.
Πάντως οι παραπάνω ποσότητες αφορούν υγιείς ανθρώπους, διευκρινίζει. Αν κάποιος πάσχει από χρόνιο νόσημα (π.χ. θυρεοειδοπάθεια, νεφροπάθεια, καρδιακή νόσο), πρέπει να ρωτήσει τον γιατρό του για τις ποσότητες των υγρών που πρέπει να καταναλώνει.
Το χρώμα των ούρων παρέχει καλή ένδειξη για το αν πίνετε αρκετά υγρά, λέει ο κ. Μιχελάκης. Ιδανικά πρέπει να είναι ωχρό προς διαφανές. Όσο πιο κίτρινο και προς το σκούρο είναι, τόσο μεγαλύτερη έλλειψη νερού υποδηλώνει.
Αν μάλιστα φθάσετε σε σημείο αφυδάτωσης, τα ούρα σας θα είναι λίγα και πολύ σκούρα (έως καφέ), θα νιώθετε αδυναμία, πιθανώς θα έχετε υπόταση και θα ζαλίζεστε, προσθέτει.
Η τοπική ενυδάτωση
Πάντως, μπορεί η κατανάλωση άφθονων υγρών να είναι σημαντική, αλλά δεν είναι το μόνο που πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την αφυδάτωση του δέρματός σας.
«Η ενυδάτωση του δέρματος επηρεάζεται μεν σημαντικά από τον τρόπο ζωής, αλλά όχι εξ ολοκλήρου», εξηγεί ο ειδικός.
Και καταλήγει: «Αν έπρεπε να το υπολογίσουμε σε αριθμούς, θα έλεγα ότι τουλάχιστον 20-30% της ενυδάτωσης του δέρματος εξαρτάται από την συστηματική εφαρμογή τοπικών ενυδατικών προϊόντων και το υπόλοιπο απ’ ότι καταναλώνουμε μέσω της διατροφής».
Διαβάστε περισσότερα