Ολοένα και περισσότερα νεογνά επιβιώνουν σε πολύ πρώιμες περιόδους κύησης, χάρη στις προόδους που έχουν σημειωθεί στις βρεφικές μονάδες εντατικής θεραπείας κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Ωστόσο, τα μωρά που γεννιούνται περισσότερο από 13 εβδομάδες πρόωρα διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο εγκεφαλικής βλάβης, κάποιας διαταραχής εντός του φάσματος του αυτισμού, διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας ΔΕΠΥ, αλλά και κίνδυνο για μαθησιακές δυσκολίες.
Αυτά τα μωρά εκτίθενται σε διάφορους παράγοντες αύξησης του στρες στον οργανισμό τους κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πολύ κρίσιμης για την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, και είναι πιθανό ότι αυτό το γεγονός παίζει καθοριστικό ρόλο στον αυτισμό.
Για τις ανάγκες της έρευνας, επιστήμονες από το Ινστιτούτο Karolinska στο ομώνυμο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Σουηδίας εξέτασαν τις περιπτώσεις 100 νεογνών που είχαν γεννηθεί πολύ πρόωρα, δηλαδή πριν από την 27η εβδομάδα κύησης, ή αλλιώς, στην αρχή του 3ου τριμήνου.
Με άδεια των γονέων των παιδιών, οι ερευνητές κατέγραψαν μέσω μαγνητικών τομογραφιών την εγκεφαλική ανάπτυξη των νεογνών, τα οποία συνέχισαν να παρακολουθούν για τυχόν συμπτώματα αυτισμού μέχρι και την ηλικία των 6 ετών.
Διαπίστωσαν ότι σχεδόν το 30% των παιδιών που γεννιούνται πολύ πρόωρα εκδηλώνουν αυτισμό σε σύγκριση με το μόλις 1% εκείνων που γεννιούνται μετά από πλήρη κύηση, κάτι που δείχνει ότι το σωματικό βάρος κατά τη γέννηση και οι τυχόν άλλες επιπλοκές αυξάνουν την πιθανότητα αυτισμού.
Επιπλέον, μεταξύ των παιδιών που γεννήθηκαν πρόωρα, εκείνα που εμφάνισαν αυτισμό ήταν πιο πιθανό να είχαν επιπλοκές, όπως κάποια χειρουργική επέμβαση, κατά τη νεογνική περίοδο.
Πολύ πριν τα πρώτα σημάδια αυτισμού εμφανιστούν, κατά τη νεογνική περίοδο, υπήρχαν παρατηρήσιμες διαφορές μεταξύ των εγκεφάλων των εξαιρετικά πρόωρων μωρών, που αργότερα ανέπτυξαν αυτισμό, και εκείνων που δεν ανέπτυξαν.
Μεταξύ των μωρών που όντως εκδήλωσαν αυτισμό μέχρι και τα 6 χρόνια της ζωής τους, παρατηρήθηκε μειωμένη ανάπτυξη στα τμήματα του εγκεφάλου τους που εμπλέκονται στην κοινωνική επαφή, την συναισθηματική νοημοσύνη και την εκμάθηση της γλώσσας. Όλες αυτές οι λειτουργίες είναι εξασθενημένες σε παιδιά με αυτισμό.
Η επικεφαλής της έρευνας, δρ Ulrika Aden, είπε σχετικά: “Η μελέτη μας δείχνει ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν προκαλέσουν αυτισμό. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται καλύτερα στην μήτρα και, εάν το παιδί εκτεθεί πολύ νωρίς σε ένα περιβάλλον εκτός της μήτρας, μπορεί να υπάρξει διατάραξη στην οργάνωση και ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Με τις νέες θεραπευτικές αγωγές για την καλύτερη ανάπτυξη αυτών των βρεφών και την μείωση του στρες στον οργανισμό τους, ίσως μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού”.