Αντιβιοτικά, υπερβολική υγιεινή υπονομεύουν την υγεία των παιδιών, προειδοποιούν επιστήμονες

Νέα ευρήματα που υποδηλώνουν ότι η υπερβολική υγιεινή και η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών δεν προστατεύουν τα παιδιά, αλλά αντιθέτως τα αφήνουν εκτεθειμένα σε σοβαρά νοσήματα, αποκαλύπτει μια νέα, μεγάλη μελέτη.

Επιστήμονες από την Αυστραλία εξέτασαν συνδυαστικά τα ευρήματα από 36 προγενέστερες μελέτες, που αφορούσαν σχεδόν 6,4 εκατομμύρια παιδιά. Το συμπέρασμά τους ήταν πως όσα είχαν πάρει αντιβιοτικό πριν τα 5 τους χρόνια διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν μεγαλώνοντας κάποιο ιδιοπαθές φλεγμονώδες νόσημα του εντέρου.

Το ίδιο και όσα ζούσαν σε χώρους με υπερβολική υγιεινή, που τα εμπόδιζαν να έρθουν σε επαφή με μικρόβια. Αυξημένο κίνδυνο διέτρεχαν και όσα τρέφονταν με πολλά επεξεργασμένα και ζωικής προελεύσεως τρόφιμα.

Αντιθέτως, προστατευτικά φάνηκε να δρουν η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, η ύπαρξη και άλλων παιδιών στην οικογένεια και η έκθεση σε κατοικίδια.

Στα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ΙΦΝΕ) ανήκουν η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn. Είναι χρόνιες παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος που προκαλούν:

• Στομαχικές κράμπες
• Διάρροια
• Απώλεια βάρους
• Κόπωση

Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι οι πάσχοντες ξεπερνούν τους 10.400, σύμφωνα με την παγκόσμια μελέτη Global Burden of Disease Study. Παγκοσμίως, ο αριθμός των πασχόντων υπολογίζεται σε 4,9 εκατομμύρια.

«Τα κρούσματα των φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου αυξάνονται στους νέους. Πλέον το ένα στα τέσσερα περιστατικά διαγιγνώσκονται πριν την ηλικία των 21 ετών», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Nisha Thacker, κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος στο Σύδνεϋ.

Αυτό που ανησυχεί τους ειδικούς είναι μήπως η πρώιμη ανάπτυξή τους έχει επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων. Γι’ αυτό τον λόγο οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν για τον κίνδυνο που διατρέχουν τα παιδιά, πρόσθεσε.

Η νέα μελέτη

Η κυρία Thacker παρουσίασε τα ευρήματά της στην Εβδομάδα Πεπτικής Νόσου (DDW 2023) που διεξάγεται στο Σικάγο. Όπως εξήγησε, τα δεδομένα έδειξαν πως γενικώς τα παιδιά που είχαν λάβει αντιβιοτικά πριν την ηλικία των 5 ετών διέτρεχαν τριπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν κάποιο φλεγμονώδες νόσημα του εντέρου.

Όσα όμως είχαν λάβει αντιβιοτικά πολλές φορές (τέσσερις ή περισσότερες) είχαν 3,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η υπερβολική υγιεινή επίσης φάνηκε να είναι επιβαρυντική. Και αυτό, διότι τα παιδιά που είχαν μόνο μία τουαλέτα στο σπίτι, είχαν δύο ή περισσότερα αδέλφια και μεγάλωναν με κατοικίδια, διέτρεχαν μικρότερο κίνδυνο.

Η βασική υγιεινή ασφαλώς είναι απαραίτητη για την ομαλή ανάπτυξη των παιδιών, είπε η κυρία Thacker. Ωστόσο τα παιδιά πρέπει να παίζουν στο χώμα και να αλληλεπιδρούν με τα κατοικίδια σε έναν ασφαλή χώρο, για να αποκτήσουν ένα γερό ανοσοποιητικό.

Επιπλέον, «πολλοί από τους προαναφερθέντες παράγοντες επηρεάζουν το μικροβίωμα (δηλαδή τα φυσικά μικρόβια) του εντέρου», τόνισε. «Ο αντίκτυπός τους πιθανώς είναι ιδιαιτέρως ισχυρός στην παιδική ηλικία. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η δυτικού τύπου διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε ζάχαρη και επεξεργασμενα τρόφιμα».

Και το παθητικό κάπνισμα

Ένας άλλος παράγοντας κινδύνου για φλεγμονώδες νόσημα του εντέρου ήταν το παθητικό κάπνισμα. Αυτό φάνηκε να διπλασιάζει τον κίνδυνο των παιδιών.

Αντιθέτως, η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση σχετίσθηκε με 65% χαμηλότερο κίνδυνο αναπτύξεως κάποιου ΙΦΝΕ. Το ίδιο και η κατανάλωση άφθονων λαχανικών, τα οποία προγενέστερες μελέτες έχουν συσχετίσει με μεγαλύτερη ποικιλία ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο.

Για την προστασία των παιδιών από τα ΙΦΝΕ η κυρία Thacker συνιστά στις οικογένειες με μικρά παιδιά τα εξής:

• Να δίνετε έμφαση σε μία διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φτωχή σε επεξεργασμένα, έτοιμα φαγητά
• Να χρησιμοποιείτε τα αντιβιοτικά με προσοχή κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού
• Μην έχετε εμμονή με την υγιεινή και την καθαριότητα
• Υιοθετήστε ένα κατοικίδιο
• Μην εκθέτετε το παιδί σας στον καπνό τσιγάρων

Φωτογραφία: iStock