Δοκιμάζουν θεραπεία με υπερήχους σε παιδιά με καρκίνο του εγκεφάλου

Μία εξελιγμένη θεραπεία που διευκολύνει την αντιμετώπιση του καρκίνου του εγκεφάλου σε παιδιά, δοκιμάζεται σε μεγάλα νοσοκομεία των ΗΠΑ και του Καναδά.

Η θεραπεία βασίζεται στην έκθεση του εγκεφάλου σε υπερήχους. Στόχος της είναι να αδρανοποιηθεί ένας φυσικός, προστατευτικός μηχανισμός που παρεμποδίζει τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα να φτάσουν έως τους όγκους.

Ο μηχανισμός αυτός λέγεται αιματοεγκεφαλικός φραγμός. Είναι ένα  κυτταρικό «τείχος» που εμποδίζει την είσοδο ουσιών στον εγκέφαλο. Ωστόσο ο καρκίνος του εγκεφάλου συχνά δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά και η χημειοθεραπεία είναι απαραίτητη στους μικρούς ασθενείς.

Όπως αναφέρει η Washington Post, ένα κοριτσάκι ηλικίας μόλις 6 ετών έγινε το δεύτερο παιδί στον κόσμο που υποβλήθηκε στην πειραματική (ερευνητική) θεραπεία, στο πλαίσιο κλινικής μελέτης που διεξάγεται στο Εθνικό Νοσοκομείο Παίδων της Ουάσινγκτον (Children’s National Hospital).

Το πρώτο ήταν από τον Καναδά και υποβλήθηκε στη θεραπεία τον περασμένο Ιανουάριο στο Νοσοκομείο Αρρώστων Παίδων του Τορόντο (Hospital for Sick Children – SickKids).

Και τα δύο παιδιά πάσχουν από μία μορφή καρκίνου του εγκεφάλου που λέγεται διάχυτο διηθητικό γλοίωμα γέφυρας (diffuse intrinsic pontine gliomas – DIPG). Πρόκειται για την πιο συχνή μορφή καρκίνου του εγκεφάλου στα παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών.Αντιπροσωπεύει το 10-15% όλων των όγκων εγκεφάλου της παιδικής ηλικίας.

Ο όγκος αναπτύσσεται στη βάση του εγκεφάλου, σε μία περιοχή που λέγεται γέφυρα του εγκεφαλικού στελέχους. Η περιοχή αυτή ρυθμίζει τις ακούσιες δραστηριότητες, όπως η κατάποση, ο καρδιακός ρυθμός, ακόμα και η αναπνοή.

Πως γίνεται η θεραπεία

Το διάχυτο διηθητικό γλοίωμα γέφυρας είναι δυστυχώς ένας εξαιρετικά επιθετικός καρκίνος και η πρόγνωσή του είναι φτωχή. Λόγω της θέσης του, δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά και τη χημειοθεραπεία παρεμποδίζει ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός. Έτσι απομένει μόνο η ακτινοθεραπεία, που αποδίδει για λίγο καιρό.

Οι επιστήμονες του SickKids είχαν αποδείξει το 2015 ότι η θεραπεία με υπερήχους μπορεί να καταστείλει με ασφάλεια για λίγες ώρες τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό στους ενήλικες με καρκίνο του εγκεφάλου. Αυτό επέτρεπε να γίνει καλύτερη χημειοθεραπεία στους όγκους τους. Τώρα πραγματοποιούν την πρώτη φάση των κλινικών δοκιμών στα παιδιά.

Η θεραπεία γίνεται στα παιδιά με γενική αναισθησία. Εκτελείται σε έναν μαγνητικό τομογράφο, μέσω του οποίου παρακολουθούν οι γιατροί την πρόοδό της.

Οι γιατροί φορούν στους μικρούς ασθενείς ένα ειδικό κράνος με χιλιάδες μικροσκοπικές συσκευές, οι οποίες στέλνουν κύματα υπερήχων σε συγκεκριμένα τμήματα του εγκεφάλου τους. Εγχέουν επίσης στο αίμα τους μικροσκοπικές φυσαλίδες μιας ουσίας, οι οποίες ταλαντώνονται όταν εκτεθούν στους υπερήχους. Οι φυσαλίδες αυτές είναι πιο μικρές και από τα κύτταρα του αίματος.

Η ταλάντωσή τους έχει ως αποτέλεσμα  να διευρύνεται η απόσταση μεταξύ των κυττάρων που δημιουργούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Έτσι ανοίγουν προσωρινά «οπές» απ’ όπου μπορούν να διέλθουν τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Η διάνοιξη διαρκεί λίγο. Σε περίπου 12 ώρες οι οπές κλείνουν και ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός ανακτά την συνοχή του.

Σε αυτή τη φάση των κλινικών μελετών οι γιατροί ελέγχουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της μεθόδου στα παιδιά. Έχουν πολλές ελπίδες αλλά «είναι πολλά ακόμα αυτά που δεν γνωρίζουμε», δήλωσε στην Washington Post ο επικεφαλής ερευνητής στις ΗΠΑ Dr. Hasan Syed, διευθυντής της Παιδιατρικής Νευροχειρουργικής στο Children’s National.

Φωτογραφία: iStock