Η εγκυμοσύνη το καλοκαίρι μπορεί να δοκιμάσει τις αντοχές των γυναικών, ιδίως όταν βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και ταυτοχρόνως κάνει ακραία ζέστη. Και αυτό διότι συμβαίνουν στο σώμα τους πολλές αλλαγές, οι οποίες επηρεάζουν (και) τους θερμορρυθμιστικούς μηχανισμούς του.
Μία από τις πιο χαρακτηριστικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη είναι η σταδιακή αύξηση της περιεκτικότητας του σώματος σε υγρά. Αυτή είναι απαραίτητη για να υποστηριχθεί επαρκώς το αναπτυσσόμενο έμβρυο και για να προετοιμαστεί ο οργανισμός για την απώλεια αίματος κατά τον τοκετό. Στην πραγματικότητα, ο όγκος αίματος της γυναίκας αυξάνεται κατά περίπου 1,5 λίτρο μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης.
Ταυτοχρόνως, όμως, μειώνεται ο αιματοκρίτης της γυναίκας. «Ελαττώνεται η πυκνότητα της αιμοσφαιρίνης στο αίμα, με αποτέλεσμα να γίνεται πλημμελής μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς», εξηγεί ο γυναικολόγος δρ Χάρης Χηνιάδης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου Μητέρα και συνιδρυτής του Μη Κερδοσκοπικού Σωματείου Υποβοήθησης της Αναπαραγωγής Be-Live.
Η μείωση αυτή έχει ως επακόλουθο να αυξάνονται οι απαιτήσεις λειτουργίας της καρδιάς. Αυτό είναι αναγκαίο για να εξακολουθήσουν να μεταφέρονται επαρκείς ποσότητες οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς της εγκύου και του εμβρύου.
Μειωμένες αντοχές
Οι αλλαγές αυτές εξηγούν για καθώς προχωρά η εγκυμοσύνη, πολλές έγκυοι χάνουν σταδιακά την αντοχή που είχαν έως πρότινος.
«Όταν λέμε «αντοχή» δεν εννοούμε μόνο για άσκηση και τυχόν απαιτητικές δραστηριότητες. Μιλάμε και για απλά πράγματα, όπως το περπάτημα, η αυτοεξυπηρέτηση, η εργασία κ.λπ.», διευκρινίζει ο κ. Χηνιάδης. Και προσθέτει πως αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τυπικά η άδεια εγκυμοσύνης αρχίζει από την 32η εβδομάδα κυήσεως.
Το πως θα αντεπεξέλθει κάθε έγκυος στις νέες συνθήκες, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
- Η φυσική κατάσταση
- Η ηλικία
- Οι ενδεχόμενες προϋπάρχουσες ασθένειες
- Η προσαρμοστικότητα της γυναίκας στα νέα δεδομένα
Συχνά, λ.χ., βλέπει κανείς υγιείς εγκύους με μικρότερες αντοχές από άλλες που ενδεχομένως είναι αγύμναστες, με μεγαλύτερο βάρος και μεγαλύτερη ηλικία. Πώς γίνεται αυτό; Απλώς, οι τελευταίες έχουν καλύτερη προσαρμοστικότητα στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα τους.
Ο ρόλος του καύσωνα
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι προφανές πως οποιαδήποτε ακραία συνθήκη πιέσει περαιτέρω την έγκυο, μπορεί να την φέρει στα όρια της ή και πέρα από αυτά.
Οι υψηλές θερμοκρασίες που συχνά παρατηρούνται στη διάρκεια του καλοκαιριού είναι μία από αυτές. Όπως εξηγεί ο κ. Χηνιάδης, ειδικά ο καύσωνας μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνος στην εγκυμοσύνη, διότι λόγω της υψηλής περιβαλλοντικής θερμοκρασίας οι γυναίκες αναπτύσσουν αγγειοδιαστολή.
Η αγγειοδιαστολή μειώνει την αρτηριακή πίεση και περιορίζει την εφίδρωση, η οποία είναι κύριος ψυκτικός μηχανισμός του σώματος. Το επακόλουθο είναι να μην ρυθμίζεται σωστά η εσωτερική θερμοκρασία του σώματος.
Επιπλέον, η μείωση της αρτηριακής πίεσης ελαττώνει και τη λειτουργία των νεφρών. Σε τέτοια περίπτωση δεν γίνεται καλό φιλτράρισμα του αίματος ούτε καλή διούρηση, γεγονός που επηρεάζει την ισορροπία των ηλεκτρολυτών στο αίμα (οξεοβασική ισορροπία).
«Το επακόλουθο είναι όχι μόνο να μην τρέφεται καλά το έμβρυο, αλλά να μην έχουμε φυσιολογικές λειτουργίες και εργαστηριακές τιμές στην ίδια την έγκυο», τονίζει ο ειδικός.
Τι να προσέχουν οι γυναίκες
Επειδή, λοιπόν, η εγκυμοσύνη είναι δύσκολη σε συνθήκες καύσωνα, η γυναίκα έχει αυξημένες ανάγκες σε υγρά και σε ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο). Επομένως, πρέπει να συνεργάζεται με τον μαιευτήρα της ώστε να έχει μια ισορροπημένη διατροφή και λήψη υγρών, που θα τη βοηθήσει να αντέξει την ακραία ζέστη.
Πρέπει επίσης να αποφεύγει οπωσδήποτε την παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό ισχύει είτε εκτίθεται απ’ ευθείας στον ήλιο, είτε κάθεται στη σκιά.
Το ιδανικό είναι για τις εγκύους να παραμένουν σε καλά αεριζόμενους, δροσερούς χώρους. Οι χώροι αυτοί πρέπει να κλιματίζονται, εάν είναι εφικτό.
Οι γυναίκες πρέπει να έχουν επαρκείς ποσότητες υγρών και φαγητού, χρόνο για ξεκούραση και να κοιμούνται αρκετά και καλά. Το υπνοδωμάτιό τους πρέπει να είναι δροσερό, αλλά όχι παγωμένο λόγω του κλιματισμού. Ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος κρυολογήματος ή άλλων καταστάσεων που μπορεί να υπονομεύσουν την εγκυμοσύνη.
Αν το σπίτι ή/και ο χώρος εργασίας δεν κλιματίζονται, πιθανώς θα χρειαστούν συχνά ντους με δροσερό νερό. Με τη βοήθειά τους θα ρυθμίζουν τη σωματική θερμοκρασία τους και θα αποφύγουν τη θερμοπληξία.
Σε περίπτωση δυσφορίας ή οποιουδήποτε περίεργου συμπτώματος, πρέπει να ενημερώσουν αμέσως τον μαιευτήρα τους. Εκείνος θα τους πει τι πρέπει να κάνουν.
«Το καλοκαίρι, ακόμα κι αν δεν έχει καύσωνα, πρέπει να αποφεύγεται η ηλιοθεραπεία κατά την εγκυμοσύνη ή έστω να γίνεται με χρήση αντηλιακών και στη σκιά. Και πάντοτε με συνεχή κατανάλωση υγρών, ώστε να αποσοβηθεί ο κίνδυνος θερμοπληξίας», καταλήγει ο κ. Χηνιάδης.
Φωτογραφία: iStock